Z tego artykułu dowiesz się:
Czym jest umowa pożyczki?
Umowa pożyczki, tak jak umowa dotycząca sprzedaży nieruchomości, bazuje na wzajemnym porozumieniu stron. Czyli staje się ważna poprzez wspólne zgody stron, bez potrzeby dodatkowych działań.
W przeciwieństwie do tego są umowy realne, gdzie potrzebne są dodatkowe czynności, jak np. przekazanie przedmiotu. Jeśli nie chcesz brać pożyczki, zawsze możesz zdecydować się na najtańszy kredyt gotówkowy.
Uwaga!
Według art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego, w momencie podpisywania umowy pożyczki, osoba udzielająca pożyczki zobowiązuje się przekazać drugiej stronie konkretną sumę pieniędzy lub przedmioty określonego rodzaju. Pożyczkobiorca z kolei zobowiązuje się zwrócić to, co otrzymał.
W praktyce oznacza to, że pożyczkobiorca może korzystać z pożyczonych środków lub przedmiotów, ale musi je zwrócić w określonym w umowie czasie.
Umowa pożyczki może być ustalona na wiele sposobów – ustnie, w formie pisemnej, poprzez dokument z oficjalnie potwierdzoną datą, przez dokument z notarialnie czy urzędowo zatwierdzonymi podpisami czy w formie aktu notarialnego.
Sprawdź też, jakie rodzaje pożyczek oferują firmy pożyczkowe.
Co powinna zawierać umowa pożyczki?
Przy zawieraniu umowy pożyczki zazwyczaj uwzględnia się pewne standardowe elementy. Co musi zawierać umowa pożyczki np. gotówkowej?
- lokalizację i datę podpisania umowy,
- identyfikację stron umowy: pełne dane osobowe pożyczkodawcy i pożyczkobiorcy (dane osobiste jak imię, nazwisko, adres, PESEL oraz szczegóły dowodu osobistego; dla firm nazwa, adres siedziby, NIP, REGON, numer KRS oraz dane osoby uprawnionej do reprezentacji),
- dane osób działających w imieniu stron (jeśli są obecne),
- przedmiot i cel pożyczki,
- szczegóły dotyczące przekazania pożyczki (np. dane do przelewu bankowego),
- datę, kiedy pożyczka ma być przekazana,
- termin zwrotu pożyczki (ważne jest, aby pamiętać, że jeżeli data zwrotu nie jest określona, domyślnie pożyczka musi być zwrócona w ciągu sześciu tygodni od momentu wypowiedzenia umowy),
- ewentualne opłaty lub odsetki z tytułu pożyczki,
- podpisy stron.
Dodatkowo, warto w umowie określić mechanizmy zabezpieczające spłatę pożyczki, takie jak weksel czy zgoda na przeprowadzenie egzekucji. Więcej na ten temat można znaleźć w kolejnych fragmentach tekstu.
Jak wygląda wzór umowy pożyczki?
Wzór umowy pożyczki może dotyczyć pożyczki prywatnej i w rodzinie. Choć umowa pożyczki między członkami rodziny jest tak samo ważna jak każda inna, ze względu na bliskie relacje między stronami, warto podchodzić do niej z ostrożnością. Nawet jeśli strony ufają sobie, warto sporządzić umowę w formie, która później może służyć jako dowód.
Najlepszym sposobem na to jest forma pisemna, która staje się ważna po podpisaniu przez obie strony. Niezależnie od tego, czy tekst umowy jest napisany ręcznie, czy wydrukowany, warto mieć kilka kopii i zaznaczyć to w dokumencie.
Ważną różnicą, jeśli chodzi o pożyczki w rodzinie, jest możliwość uniknięcia opłaty podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Oto kilka kluczowych elementów, które powinny znaleźć się we wzorze umowy pożyczki:
-
Dane stron:
- Pełne dane pożyczkodawcy (nazwa, adres, numer identyfikacyjny, jeśli jest wymagany).
- Pełne dane pożyczkobiorcy (nazwa, adres, numer identyfikacyjny, jeśli jest wymagany).
-
Kwota pożyczki:
- Jasno określona kwota, którą pożyczkodawca udziela pożyczkobiorcy.
-
Cel pożyczki:
- W przypadku kredytu wiązanego (kredytu celowego), precyzyjne określenie, na co pożyczka będzie przeznaczona (np. zakup nieruchomości, samochodu, edukacja).
-
Oprocentowanie:
- Jeśli obowiązuje oprocentowanie pożyczki, powinno być jasno określone (stałe lub zmienne) oraz podane w formie procentowej.
-
Termin spłaty:
- Określenie, kiedy i w jaki sposób pożyczka musi zostać spłacona. Terminy płatności i sposób spłaty (równomierne raty, rata końcowa itp.) powinny być szczegółowo opisane.
-
Zabezpieczenia:
- Jeśli pożyczka jest zabezpieczona (np. hipoteka na nieruchomości, zastaw na innym majątku), warunki zabezpieczenia powinny być dokładnie opisane.
-
Kary za zwłokę:
- Wzór umowy pożyczki, powinien zawierać informacje dotyczące kary za opóźnienia w spłacie pożyczki. Oprocentowanie odsetek karnych i procedury egzekucyjne mogą być również uwzględnione.
-
Zasady przedterminowej spłaty:
- Określenie, czy pożyczkobiorca może spłacić pożyczkę przed czasem i jakie ewentualne opłaty za to będą obowiązywały.
-
Postanowienia dotyczące ubezpieczenia:
- Jeżeli wymagane jest ubezpieczenie, umowa powinna zawierać informacje na ten temat, w tym, kto ponosi koszty ubezpieczenia.
-
Prawo właściwe i jurysdykcja:
- Określenie prawa, które ma zastosowanie do umowy, oraz miejsca, gdzie ewentualne spory będą rozstrzygane.
-
Postanowienia końcowe:
- Inne postanowienia końcowe, takie jak klauzule dotyczące zmiany umowy, jej rozwiązania, itp.
-
Podpisy i data:
- Miejsce na podpisy obu stron oraz datę, kiedy umowa została podpisana.
Ważne jest, aby umowa była zrozumiała, precyzyjna i zgodna z obowiązującymi przepisami prawnymi. Warto w takich przypadkach skonsultować się z prawnikiem, aby upewnić się, że umowa jest kompletna i skuteczna.
Jakie przepisy regulują umowy pożyczki?
Umowa pożyczki regulowana jest przez kodeks cywilny.
Warto wiedzieć!
Zgodnie z art. 720 § 1 k.c. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.
Niezależnie czy podpisywana jest umowa pożyczki w rodzinie, między osobami fizycznymi, czy prywatnymi, zasady są takie same.
Kiedy rodzina udziela pożyczki, często jest ona bezodsetkowa, co oznacza, że pożyczkobiorca nie musi płacić odsetek. Dodatkowo, pewne pożyczki rodzinne mogą być zwolnione z 0,5% podatku dzięki przepisom ustawy o PCC.
Chodzi tu o pożyczki pomiędzy rodzicami a ich dziećmi, między rodzeństwem, dziadkami a wnukami czy też relacjami takimi jak macocha i pasierb.
Przeczytaj też więcej o tym, kiedy podatek od pożyczki jest obowiązkowy!
Roszczenia z tytułu umowy pożyczki i odpowiedzialność za wady
Jeśli osoba udzielająca pożyczki nie przekazuje tego, co zostało ustalone w umowie, osoba biorąca pożyczkę ma prawo domagać się jego wydania przez pół roku. Po upływie tego okresu jej prawo do żądania tego przedmiotu przestaje być ważne z powodu przedawnienia.
Natomiast, jeśli w umowie pożyczki nie określono, kiedy należy ją zwrócić, osoba biorąca pożyczkę musi ją oddać w ciągu sześciu tygodni od momentu, gdy osoba udzielająca pożyczki zażąda jej zwrotu, co wynika z art. 723 kodeksu cywilnego.
Uwaga!
Zgodnie z art. 724 kodeksu cywilnego, jeśli przedmiot udostępniony w ramach umowy pożyczki posiada wady, które pożyczkodawca znał, lecz ich nie ujawnił, jest on zobowiązany do naprawienia szkody wyrządzonej pożyczkobiorcy z tego powodu. Jednakże, jeśli wada była na tyle oczywista, że pożyczkobiorca mógł ją łatwo dostrzec, przepis ten nie będzie miał zastosowania.
Umowa pożyczki w walucie obcej – co warto wiedzieć?
W polskim prawie cywilnym pożyczka może być udzielona w zarówno w złotówkach, jak i w innej walucie. Jeśli umowa została zawarta w walucie obcej, pożyczkobiorca ma wybór – może zwrócić sumę w walucie, w której pożyczkę wziął lub w polskich złotych.
Gdyby pożyczkobiorca postanowił oddać pożyczoną sumę w walucie obcej, ale w złotówkach, kwota ta będzie przeliczana według średniego kursu waluty ustalonego przez Narodowy Bank Polski na dzień spłaty.
W przypadku zwłoki w spłacie, pożyczkodawca ma prawo domagać się zwrotu w złotówkach według kursu NBP obowiązującego w dniu faktycznego zwrotu.
Do jakiej kwoty pożyczka bez umowy?
W świetle prawa polskiego, jeśli chodzi o umowę pożyczki o wartości powyżej tysiąca złotych, musi ona zostać zawarta w formie dokumentowej, co wynika z art. 720 § 2 Kodeksu cywilnego.
Warto wiedzieć: Maksymalna kwota pożyczki - jaka jest?
Kiedy umowa pożyczki jest nieważna?
Nawet jeżeli samodzielnie i świadomie podpisaliśmy umowę pożyczki, prawo zabezpiecza nas w wielu sytuacjach, aby nie doznać krzywdy z powodu naszej niewiedzy, naiwności czy potencjalnych oszustw. Istnieją różne powody, dla których umowa taka może zostać zakwestionowana:
- Nieodpowiednie zabezpieczenie w stosunku do zadłużenia – jak w przypadku założenia hipoteki na nieruchomość dla niewielkiej pożyczki.
- Nielegalne zapisy w umowie – na przykład odsetki przewyższające maksymalnie dozwolone stawki.
- Błędy w dokumencie – takie jak brakujące dane czy podpisy stron.
Zaciągnięcie zobowiązania bez wymaganej zgody współmałżonka, gdy istnieje wspólność majątkowa.
Sprawdź też: Jak firmy pożyczkowe mogą wyłudzać pieniądze i jak się przed tym chronić?
W jakiej formie może być zawarta umowa pożyczki?
Czy umowa pożyczki może być zawarta w formie ustnej? Kiedy umowa pożyczki powinna być zawarta na piśmie? Forma dokumentowa umowy pożyczki powinna być zawarta, jeśli wartość zaciąganego długu jest wyższa niż 1000 zł.
Umowa pożyczki może być zawarta za pośrednictwem dokumentu elektronicznego, e-maila czy nawet zapisu dźwiękowego. Istotne jest, aby osoba składająca oświadczenie woli dokonała jego utrwalenia bądź zezwoliła innemu podmiotowi na jego utrwalenie.
Co to jest ramowa umowa pożyczki?
Wiele osób zastanawia się: “co to jest ramowa umowa pożyczki”? Jest to dokument, który firma pożyczkowa przesyła klientowi zainteresowanemu ofertą. Określa on zasady, na jakich zostanie udzielona pożyczka. Znajdują się w nim przede wszystkim:
- szczegółowe warunki pożyczki,
- terminy udzielenia pożyczki oraz spłaty zobowiązania,
- procedury postępowania w sytuacjach, w których terminy nie zostaną dotrzymane.
Jest to dokument, z którym powinieneś bardzo dokładnie się zapoznać przed jego podpisaniem. Może się bowiem zdarzyć, że znajdą się w nim błędy lub bardzo niekorzystne dla Ciebie zapisy.
Nie przegap: Co składa się na całkowity koszt pożyczki?
Jak spisać umowę pożyczki pieniędzy?
Jeśli zawierasz umowę pożyczki z firmą pozabankową, z pewnością dostaniesz umowę ramową do podpisania. Możesz negocjować jej warunki, ale nie musisz spisywać jej od zera.
Sytuacja wygląda inaczej, jeśli zawierasz umowę z osobą fizyczną. Wtedy najlepiej jest skorzystać z gotowych wzorów dostępnych w sieci. Zwróć jednak uwagę, aby w umowie znalazły się wszystkie wymienione wyżej elementy.
Kiedy umowa pożyczki jest nieważna?
Zdarzają się sytuacje, kiedy umowa pożyczki jest nieważna. Dzieje się tak w sytuacji, kiedy zapisy zawartej umowy są niezgodne z powszechnie obowiązującym prawem. Przykładowo może być to niezgodność z zapisami ustawy antylichwiarskiej.
Takie sytuacje zdarzają się jednak bardzo rzadko, gdyż firmy pożyczkowe dbają o poprawność dokumentów. Jeśli jednak masz wątpliwości co do zgodności któregoś z zapisów, powinieneś skonsultować się z prawnikiem.
Aneks do umowy pożyczki – jakie zmiany są dozwolone w umowie?
Aneks do umowy pożyczki, pozwala na modyfikację istniejącej umowy, dostosowując ją do ewoluujących okoliczności. Umożliwia on dostosowanie postanowień umowy do aktualnych potrzeb i sytuacji, bez konieczności sporządzania nowej umowy od podstaw.
Istotnym aspektem aneksu jest to, że wszelkie zmiany wprowadzane przez niego muszą być akceptowane przez wszystkie strony umowy. Kluczowym elementem jest również to, że samodzielne sporządzenie aneksu przez jedną ze stron, bez zgody drugiej strony, nie jest skuteczne i nie wprowadza żadnych zmian w treści umowy.
Ważne jest jednak podkreślenie, że nie można dokonywać zmian w aneksie przez kolejny aneks. Jeżeli chcemy zmienić postanowienia wprowadzone przez aneks, należy sporządzić nowy aneks do pierwotnej umowy, który będzie zawierał aktualne postanowienia.
Dlatego zaleca się, by w każdym aneksie jasno określać, które postanowienia umowy są modyfikowane, a także prowadzić staranne archiwizowanie wszystkich aneksów w celu uniknięcia nieporozumień czy konfliktów w przyszłości.
Przeczytaj: Wcześniejsza spłata pożyczki – czy to dobre rozwiązanie?
Czy umowę pożyczki trzeba zgłosić do urzędu skarbowego? Umowa pożyczki a PCC
Jak jest opodatkowana umowa pożyczki? Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) dotyczy wielu transakcji, w tym również pożyczek. Istnieją jednak sytuacje, w których pożyczki są zwolnione z tego podatku, zwłaszcza gdy są udzielane między osobami blisko spokrewnionymi.
Zwolnienie z PCC w przypadku pożyczek udzielanych między osobami z I grupy podatkowej jest szczególnie korzystne dla osób, które chcą pomóc finansowo swoim najbliższym, nie obciążając ich dodatkowym kosztem w postaci podatku.
Ważne jest jednak przestrzeganie limitów oraz terminów i form złożenia odpowiednich deklaracji, jeśli chcemy skorzystać ze zwolnienia. Kto zgłasza umowę pożyczki? Umowa pożyczki powinna być zgłoszona do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od dnia jej zawarcia.
Ile kosztuje umowa pożyczki u notariusza?
Taksa notarialna to opłata pobierana przez notariusza za dokonanie konkretnej czynności notarialnej. Istotne jest, aby zaznaczyć, że wysokość taksy notarialnej jest regulowana przepisami prawa i nie może być dowolnie ustalana przez notariusza. Jej wysokość jest uzależniona od rodzaju czynności notarialnej oraz wartości przedmiotu czynności.
Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości określa konkretne stawki oraz sposób ich naliczania. W praktyce notariusze często opierają się o te stawki maksymalne, jednak w pewnych okolicznościach mogą one być niższe, w zależności od umowy z klientem.
Maksymalna stawka taksy notarialnej wynosi od wartości przedmiotu czynności notarialnej:
- do 3000 zł – 100 zł;
- powyżej 3000 zł do 10 000 zł – 100 zł + 3% od nadwyżki powyżej 3000 zł;
- powyżej 10 000 zł do 30 000 zł – 310 zł + 2% od nadwyżki powyżej 10 000 zł;
- powyżej 30 000 zł do 60 000 zł – 710 zł + 1% od nadwyżki powyżej 30 000 zł;
- powyżej 60 000 zł do 1 000 000 zł – 1010 zł + 0,4% od nadwyżki powyżej 60 000 zł;
- powyżej 1 000 000 zł do 2 000 000 zł – 4770 zł + 0,2% od nadwyżki powyżej 1 000 000 zł;
- powyżej 2 000 000 zł – 6770 zł + 0,25% od nadwyżki powyżej 2 000 000 zł, nie więcej jednak niż 10 000 zł, a w przypadku czynności dokonywanych pomiędzy osobami zaliczonymi do I grupy podatkowej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn nie więcej niż 7500 zł.
Czy umowa pożyczki bez notariusza jest ważna?
Umowa pożyczki spisana bez notariusza jest ważna. Jednak w razie problemów pożyczkobiorca może mieć większa trudność skuteczniej podnieść zarzut przed sądem, że np. podpis został podrobiony. Najlepiej więc, aby umowa pożyczki była potwierdzona notarialnie.
Kiedy umowa pożyczki jest nieważna? W sytuacji, w której została sfałszowana, zawarta pod wpływem, groźby lub na wykradzione dane.
Kiedy możliwe jest odstąpienie od umowy pożyczki?
Możliwość odstąpienia od umowy pożyczki przysługuje nam przez 14 dni od momentu jej podpisania. Nie ma znaczenia, czy minęła jedna doba czy niemal cały ten okres – ważne jest, by nie przekroczyć wyznaczonego czasu.
Umowa pożyczki – kiedy się przedawnia?
Przedawnienie pożyczki następuje po upływie 3 lat. Oznacza to, że jeśli dług nie zostanie uregulowany, uprawnienie do jego ściągnięcia przestaje obowiązywać po trzech latach od chwili, kiedy można było żądać jego spłaty.
Umowa pożyczki – jak się zabezpieczyć?
Warto podkreślić, że żadne zabezpieczenie nie gwarantuje całkowitego bezpieczeństwa odzyskania pożyczonej kwoty. Istnieje kilka opcji, z których możesz skorzystać, każda z nich ma swoje mocne i słabe strony, różnice w kosztach oraz konsekwencjach prawnych.
Jak zabezpieczyć się pożyczając pieniądze?
- Zobowiązanie wekslowe.
- Dobrowolne zgodzenie się na przeprowadzenie egzekucji.
- Ustanowienie prawa hipotecznego.
- Zastaw na dobra rejestrowane.
- Przeniesienie własności dobra ruchomego w celu zabezpieczenia.
- Gwarancja od osoby trzeciej.
Warto wiedzieć: Czym jest restrukturyzacja zadłużenia z tytułu pożyczki?
Na co jeszcze zwrócić uwagę, podpisując umowę pożyczki?
Umowa pożyczki zabezpiecza obie strony. Na co zwrócić uwagę przy zaciąganiu pożyczki? Osoby poszukujące wsparcia finansowego od banków czy instytucji pozabankowych powinny pamiętać, że w razie jakichkolwiek niejasności czy konfliktów to właśnie umowa pożyczki stanowi główne źródło rozstrzygnięć.
Dlatego tak kluczowe jest, aby dokładnie przeczytać jej treść i nie krępując się pytać konsultanta o wszelkie niezrozumiałe kwestie. Zanim klient zdecyduje się podpisać taki dokument, musi być pewny, że w pełni zrozumiał i zaakceptował wszystkie jego punkty.
Sprawdź to:
Pytania i odpowiedzi