Wśród produktów depozytowych w bankach i w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych znajdują się różne produkty finansowe, w tym lokaty bankowe. Lokata to nic innego, jak produkt oszczędnościowy lub inwestycyjny, nazywany depozytem bankowym. Ma on na celu pozyskanie kapitału dla banku od klientów, a w zamian za wpłatę depozytu na określony termin bank wypłaca konsumentom określone odsetki od pożyczonej kwoty pieniędzy.
Można traktować lokaty bankowe jako pożyczki, jakich klient udziela bankowi lub SKOK-om w zamian za odsetki. W praktyce założenie lokaty terminowej w banku polega na wpłacie określonej kwoty pieniędzy na rachunek lokaty terminowej, na określony z góry okres oraz na ustalony z góry procent. Po upływie zadanego czasu klient może podjąć pieniądze złożone dotychczas na lokacie wraz z kwotą powiększoną o naliczone odsetki.
Od odsetek z lokat terminowych pobierany jest przez bank podatek od zysków kapitałowych, nazywany również podatkiem Belki, od nazwiska Marka Belki, który w 2001 roku był ministrem finansów. Podatek Belki wynosi 19 proc. i oblicza się go od kwoty odsetek w dniu ich kapitalizacji. Wartość odsetek należy przy tym zaokrąglić do 1 grosza. Podstawą opodatkowania jest ostateczna kwota odsetek.
Atutem lokat bankowych jest to, że gwarantują z góry znaną klientowi stopę zwrotu. Są bezpiecznym sposobem na pomnażanie swoich oszczędności, ponieważ złożone na nich środki finansowe są objęte gwarancją ze strony Bankowego Funduszu Gwarancyjnego BFG.
Ochronie gwarancyjnej ze strony BFG podlegają środki pieniężne, jakie deponent zgromadził na rachunkach bankowych lub na rachunkach w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, w przypadku których deponent jest stroną umowy. Chodzi tu również o kwoty pieniędzy zgromadzone na lokatach. Wysokość gwarancji ze strony BFG jest ustalana obecnie na poziomie równowartości w złotych 100 000 euro. Taka kwota jest gwarantowana w całości i ustalana według stanu środków deponenta na dzień spełnienia warunków gwarancji wobec banku lub kasy, wraz z naliczonymi do tego dnia odsetkami. Co ciekawe, kwota gwarantowana obliczana jest od sumy środków pieniężnych, jakie zostały ulokowane na wszystkich rachunkach w danym banku lub SKOK-u – na lokatach terminowych, rachunkach bieżących i ROR-ach.
Oprocentowanie lokat bankowych uzależnione jest od aktualnie obowiązującej w Rzeczpospolitej Polskiej stopy redyskontowej Narodowego Banku Polskiego. Jeśli stopa ta rośnie, zwiększa się w stosunkowo krótkim czasie oprocentowanie lokat bankowych, które staje się korzystniejsze dla oszczędzających. Najwyższe oprocentowanie lokat bankowych idzie jednak w parze z wysokim oprocentowaniem kredytów gotówkowych i innych.
Pomiędzy lokatami bankowymi i kontami oszczędnościowymi, czyli różnymi produktami depozytowymi banków i SKOK-ów, istnieje wiele punktów wspólnych, jednak są i różnice, które decydują o ich odmienności.
Lokata bankowa zawsze jest umową zawieraną na z góry określony, konkretny czas, podczas gdy konto oszczędnościowe nie ma określonego terminu trwania. To po prostu oprocentowany rachunek, który pozwala na w miarę swobodne zwiększanie kapitału, od którego naliczane są odsetki oraz częstsze wypłaty środków bez straty zysków. Ten komfort wpłat i wypłat z konta oszczędnościowego jednak kosztuje. Najczęściej na kontach tych oprocentowanie jest zmienne, przez co warunki oszczędzania mogą zmienić się w każdym momencie.
W przypadku lokat bankowych raz wpłacony kapitał nie może być powiększany, a zerwanie lokaty przed terminem jej zapadalności grozi utratą części lub całości wypracowanych odsetek. Tylko w nielicznych przypadkach banki pozwalają na zakończenie lokaty przed czasem wraz z pobraniem odsetek, jakie do tej pory zostały zgromadzone na rachunku lokaty terminowej.
Bankowe lokaty mogą mieć stałe lub zmienne oprocentowanie. Lokaty posiadające stałe oprocentowanie są bezpieczniejsze dla klientów, ponieważ mamy w ich przypadku gwarancję, że wysokość naliczanych odsetek nie ulegnie zmianie przez cały czas trwania zawartej z bankiem umowy. Nie ma przy tym znaczenia to, co stanie się na rynku, jak kształtować będą się główne stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego i inne uwarunkowania wpływające na oprocentowanie lokat.
Niemniej są również i lokaty ze zmiennym oprocentowaniem, choć występują na rynku finansowym rzadziej. W ich specyfikę wpisany jest mechanizm zmiany wysokości oprocentowania w związku ze zmianą warunków na rynku. Wszystkie powody zmian oprocentowania takiej lokaty powinny być opisane w regulaminie banku i w umowie zawieranej z klientem. Nie można w ich przypadku mówić o tym, że ostateczne zyski będą w określonej z góry wysokości. Oprocentowanie w czasie trwania lokaty terminowej może maleć i rosnąć, co skutkuje niepewnością co do kwoty ostatecznych zysków.
Najkorzystniejsze lokaty bankowe to takie, które przynoszą wysokie zyski w możliwie jak najkrótszym czasie. Trudno jednak znaleźć w dzisiejszych czasach takie oferty w bankach w warunkach obowiązywania w Polsce rekordowo niskich stóp procentowych.
W ofertach bankowych można znaleźć wiele rodzajów lokat. Mamy zatem lokaty:
Szczególnym rodzajem lokaty bankowej jest lokata strukturyzowana. Zgodnie z ustawą Prawo bankowe taka lokata to przyjmowany przez bank depozyt o oznaczonym terminie zapadalności, w którym wpłacony kapitał jest w całości zwracany, a wypłata odsetek lub świadczeń dodatkowych oraz ich wysokość są uzależnione od uprzednio określonych warunków. Wśród nich wymienić można takie czynniki, jak:
Na to pytanie właściwie nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Zanim założymy ostatecznie lokatę w banku, powinniśmy wykonać porównanie lokat dostępnych na rynku. To pozwoli nam wybrać najkorzystniejsze lokaty bankowe, na których zarobimy zdecydowanie najwięcej. W tym celu może nam pomóc porównywarka lokat, jaką znajdziemy w sieci, lub ranking lokat bankowych, w tym ranking lokat bez konta, w przypadku których banki nie wymagają od klienta jednoczesnego zakładania konta bankowego dla uzyskania atrakcyjnej oferty depozytowej.
Jeśli poziom inflacji obowiązującej w kraju jest niższy niż oprocentowanie lokaty i po odliczeniu podatku od zysków kapitałowych na lokacie klient nadal zarabia, to znak, że warto ją założyć dla ochrony wartości posiadanych środków finansowych. Im wyższe oprocentowanie, tym lepiej na depozycie terminowym można będzie zarobić.
Przeglądając oferty na bankowe lokaty, widzimy, że oprocentowanie jest z góry określone lub może mieć charakter zmienny. Lokata bankowa przynosić powinna zyski, które kompensują inflację i dają zarobić co nieco klientowi. Aby sprawdzić, czy wybrana przez nas lokata jest zyskowna, warto sięgnąć po kalkulator lokat. Wskaże on nam, ile zarobimy po upływie czasu trwania lokaty. Dzięki temu będziemy mogli stworzyć ranking lokat bankowych, z którego wybierzemy najlepszą propozycję.
Kalkulator lokat bankowych bazuje na trzech wartościach:
Jeśli chcemy wiedzieć, ile pieniędzy przyniosą nam założone lokaty, kalkulator pozwoli szybko to sprawdzić. Uwzględni również podatek Belki, czyli podatek od zysków kapitałowych, który zostanie pobrany przez bank i wpłacony fiskusowi, zanim odsetki od depozytu trafią na konto bankowe klienta.