Czym jest pożyczka pracownicza?

Czy w pracy można wziąć pożyczkę od pracodawcy? Pożyczka pracownicza w roku 2023, jak i w poprzednich, to dobrowolna forma wsparcia finansowego udzielana przez pracodawcę pracownikom w niektórych firmach i zakładach pracy.

Najczęściej jest udzielana jako część działań pracodawców związanych z ich obowiązkami socjalnymi, które są częścią Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Równie często pracownicy mogą otrzymać pożyczki w ramach Pracowniczej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej działającej w danym zakładzie pracy.

Warto jednak zaznaczyć, że nawet jeśli firma nie ma takich funduszy ani kas, to i tak może oferować swoim pracownikom pożyczki.

Podstawa prawna przyznawania pożyczek pracowniczych

W sytuacji, gdy Kodeks pracy nie zawiera konkretnych przepisów dotyczących przyznawania i wypłacania pożyczek pracowniczych, a w zakładzie pracy nie funkcjonują instytucje takie jak Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych lub Kasa Zapomogowo-Pożyczkowa (które są uregulowane przez specjalne przepisy), pożyczka od pracodawcy dla pracownika traktowana jest jako prywatna umowa pożyczki.

W takiej sytuacji sposób zawarcia tej umowy oraz maksymalne odsetki są regulowane przez Kodeks cywilny.

§ 1. Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

§ 2. Umowa pożyczki, której wartość przekracza tysiąc złotych, wymaga zachowania formy dokumentowej.

Dz.U.2019.0.1145 t.j. – Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny

§ 1. Należności inne niż wymienione w art. 87 § 1 i 7 mogą być potrącane z wynagrodzenia pracownika tylko za jego zgodą wyrażoną na piśmie.

§ 2. W przypadkach określonych w § 1 wolna od potrąceń jest kwota wynagrodzenia za pracę w wysokości:

1) określonej w art. 87 [1] § 1 pkt 1* – przy potrącaniu należności na rzecz pracodawcy; […].

Dz.U.2019.0.1040 t.j. – Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy.

Źródła finansowe pożyczek zakładowych

Środki przeznaczone na pożyczkę pracowniczą najczęściej wypłacane są ze środków firmowych bądź części jej budżetu. Ponadto, w wybranych zakładach pracy funkcjonują fundusze pracownicze, które powołane zostają właśnie na cele pożyczkowe.

Przyjmują one formę Pracowniczych Kas Zapomogowo-Pożyczkowych lub Funduszu Świadczeń Socjalnych.

Pracownicze Kasy Zapomogowo-Pożyczkowe

Funkcjonują przede wszystkim w większych firmach i fabrykach. Powstają w celu świadczenia pomocy finansowej pracownikom, którzy znajdą się w trudniej sytuacji. Pomoc ta może przyjąć, postać zarówno pożyczki krótkoterminowej, jak i długoterminowej, a w określonych warunkach, nawet zapomogi finansowej.

Co ważne, pożyczka pracownicza oferowana w ramach PKZP jest nieoprocentowana. Do powołania kasy wymagana jest inicjatywa min. 10 pracowników, którzy opłacają comiesięczne składki. Kontrolę nad PKZP sprawuje związek zawodowy.

Fundusz Świadczeń Socjalnych

Przyjmuje formę dedykowanego rachunku bankowego, który tworzy i zasila pracodawca. Zgromadzone na nim środki mogą posłużyć jako pożyczka zakładowa, ale i wsparcie socjalne czy zapomogi. Z FŚS skorzystać mogą również rodziny pracowników, a także emerytowani i dawni zatrudnieni.

Przeczytaj też: Jak dostać kredyt gotówkowy bez zaświadczeń?

Kto może wnioskować o pożyczkę od pracodawcy?

Z założenia każdy pracownik zakładu udzielającego takie świadczenie, ma prawo złożyć wniosek o udzielenie pożyczki pracowniczej. Pracodawca może jednak ustalić określone warunki, jakie musi spełnić pracownik, aby móc wnioskować o tę formę pomocy finansowej.

W większości przypadków zalicza się do nich minimalny staż pracy, najczęściej wyznaczany to 6 miesięcy. Pracownik, który ubiega się o pożyczkę pracowniczą, musi być zatrudniony na umowę o pracę. Pożyczki na umowę zlecenie nie wchodzą w tym przypadku w grę.

Jakie dokumenty są potrzebne do wzięcia pożyczki zakładowej?

Pracownik, który ubiega się o pożyczkę zakładową, ma obowiązek złożyć stosowny wniosek w dziale kadr. Jeśli pracodawca zgadza się na przyznanie pożyczki, to następuje podpisanie stosownej umowy.

Umowa o pożyczkę musi zawierać szereg informacji dot. m.in. wysokości pożyczki, okresu spłaty czy ew. warunków jej umorzenia.

Na co można wykorzystać pożyczkę od pracodawcy?

Pożyczka od pracodawcy najczęściej wykorzystywana jest na cele mieszkaniowe. W praktyce oznacza to, że pieniądze z niej pozyskane, pracownicy przeznaczają m.in. na sfinansowanie remontu bądź zakup nieruchomości. W określonych sytuacjach istnieje jednak możliwość przeznaczenia środków na inne cele.

Jak złożyć podanie o pożyczkę pracowniczą?

Sporządzenie właściwego wniosku o pożyczkę pracowniczą ma kluczowe znaczenie, ponieważ od jego poprawności zależy, czy pożyczka z zakładu pracy zostanie udzielona.

Wzór takiego dokumentu może nieco różnić się pomiędzy zakładami pracy. Jednak ogólnie rzecz biorąc, wniosek ten powinien zawierać następujące informacje:

  • Dane osobowe wnioskodawcy, takie jak imię i nazwisko oraz adres zamieszkania.
  • Dane adresata wniosku, czyli pracodawcy lub odpowiedniej osoby, lub działu w firmie.
  • Kwotę pożyczki, którą chce uzyskać wnioskodawca.
  • Określenie rodzaju pożyczki, czy jest to pożyczka krótkoterminowa, czy długoterminowa.
  • Informacje dotyczące planowanej spłaty, w tym sposób i terminy spłaty, a także ewentualną liczbę rat, jeśli to ma zastosowanie.
  • Dane i podpisy osób, które chcą być poręczycielami w przypadku pożyczki.
  • Ostatecznie, wniosek powinien zawierać podpis wnioskodawcy.

Wniosek należy złożyć u pracodawcy.

Warto wiedzieć: Kredyt 60 tys. – gdzie szukać najtańszych ofert i jak obliczyć ratę?

Ile można pożyczyć od pracodawcy?

Pożyczka dla pracownika w firmie jest kwestią bardzo indywidualną i może różnić się w zależności od konkretnego zakładu pracy oraz zasobów finansowych dostępnych w firmie. Jeśli firma korzysta z jednego z funduszy, to zazwyczaj obowiązują przepisy i regulaminy danego funduszu, które określają warunki przyznawania pożyczek.

Warto zaznaczyć:

Oprócz dostępnych środków, pracodawcy zazwyczaj biorą pod uwagę także zdolność pracownika do spłacenia pożyczki. Oceniają to na podstawie wynagrodzenia pracownika oraz innych czynników finansowych.

Dlatego ważne jest, aby wnioskujący o pożyczkę pracowniczą prezentowali stabilną sytuację finansową i plan spłaty.

Czy pracodawca może udzielić pracownikowi nieoprocentowanej pożyczki?

Nieoprocentowana pożyczka firmowa dla pracownika, jest jak najbardziej możliwa. Termin spłaty zazwyczaj jest ustalany w sposób dogodny dla pracownika, co może zapewnić elastyczność w spłacie zadłużenia.

Pożyczka pracownicza z zakładu pracy a PCC (podatek od czynności cywilnoprawnych)

Zgodnie z polskim prawem, umowy pożyczki podlegają różnym podatkom w zależności od rodzaju czynności cywilnoprawnej. Jednakże, w przypadku udzielania pożyczek pracownikom, przepisy podatkowe stanowią, że te konkretne umowy nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

Zgodnie z ustawą o podatku od czynności cywilnoprawnych, umowy pożyczki są uwzględnione jako czynności cywilnoprawne, ale istnieje wyjątek, który wyklucza opodatkowanie w przypadku pożyczek pracowniczych. Oznacza to, że podatnicy udzielający takich pożyczek nie muszą płacić tego konkretnego podatku.

Przeczytaj koniecznie: Pożyczki na raty - czy można spłacić od razu całą sumę?

Jak rozliczyć pożyczkę pracowniczą?

Aby prawidłowo rozliczyć pożyczkę udzieloną pracownikowi, trzeba ustalić wartość odsetek na podstawie rynkowych stawek. Następnie, mimo że pożyczka jest udzielana bez odsetek, traktuje się ją jak wsparcie oprocentowane. Oznacza to, że co miesiąc, kiedy pracownik spłaca pożyczony kapitał, odsetki, które normalnie by płacił, są dodawane do jego pensji.

To z kolei wpływa na podatek dochodowy pracownika oraz składki do ZUS. Chociaż pracownik nie dostaje tych dodatkowych środków w gotówce, to jednak są one uznawane za jego dochód i podlegają opodatkowaniu.

Należy jednak zauważyć, że mimo nieco wyższych podatków i składek, takie rozwiązanie jest korzystniejsze niż skorzystanie z tradycyjnej pożyczki bankowej.

Uwaga!

Jeśli pracodawca zdecyduje się na udzielenie oprocentowanej pożyczki, to odsetki są traktowane jako przychody firmy i są one opodatkowane z tego tytułu. W takim przypadku to pracodawca, a nie pracownik, będzie musiał ponieść koszty związane z podatkami i składkami.

Pożyczka pracownicza a zwolnienie z pracy – co robić w takiej sytuacji?

Wielu pracodawców zastrzega sobie prawo do natychmiastowej spłaty pożyczki w razie rozwiązania umowy o pracę. To oznacza, że pracownik może być zobowiązany do spłacenia pozostałej kwoty pożyczki, nawet jeśli utraci pracę. W takim przypadku przydatny może być najtańszy kredyt gotówkowy.

Czy pożyczka pracownicza obniża zdolność kredytową? Pożyczka pracownicza a kredyt hipoteczny

Jeśli planujesz wnioskować o kredyt hipoteczny lub jakąkolwiek inną formę wsparcia finansowego w najbliższym czasie, warto dokładnie przemyśleć, czy wzięcie pożyczki pracowniczej jest właściwym rozwiązaniem.

Powinieneś zdawać sobie sprawę, że pożyczka zakładowa a zdolność kredytowa, są ze sobą powiązane, ponieważ będzie traktowana jako zwykłe zobowiązanie kredytowe. Niemniej jednak, pożyczka w firmie może być atrakcyjną opcją, szczególnie jeśli Twoja historia kredytowa nie jest najlepsza.

W przypadku nagłej potrzeby wsparcia finansowego, np. na remont mieszkania lub zakup nowego, warto zwrócić się o pomoc do swojego pracodawcy.

Sprawdź: Pożyczka od rodziny – czy jest opodatkowana i trzeba ją zgłaszać do Urzędu Skarbowego?

Pożyczka pracownicza a komornik

Jak kształtuje się pożyczka z zakładu pracy a zajęcie komornicze? Kwestia zajęcia komorniczego w przypadku świadczeń socjalnych, takich jak pożyczka udzielana przez zakład pracy, jest istotna i może budzić wątpliwości. W kontekście polskiego prawa, istnieje zasada, która stanowi, że tego rodzaju świadczenia nie podlegają ochronie przewidzianej w Kodeksie pracy.

W praktyce oznacza to, że pożyczka z zakładu pracy nie cieszy się ochroną przed zajęciem komorniczym i może być zajęta przez komornika w całości, jeśli pracownik ma zaległości finansowe i zostaje podjęta taka decyzja przez organy egzekucyjne.

Jak wygląda spłata pożyczki z zakładu pracy?

Pożyczka dla pracownika ze środków obrotowych zazwyczaj cechuje się pewną elastycznością w kwestii sposobu spłaty. W momencie składania wniosku o kredyt pracowniczy, masz możliwość wyboru preferowanego okresu spłaty oraz określenia, w jaki sposób chciałbyś uregulować swoje zobowiązanie.

Pożyczka bezzwrotna z zakładu pracy jest często udzielana pracownikom znajdującym się w trudnej sytuacji finansowej lub na określony cel, tak jak np. cele mieszkaniowe.

Pracodawca zazwyczaj ma prawo zapoznać się z celem, na który zostanie przeznaczona pożyczka z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS). Ma to na celu zapewnienie, że środki te są wykorzystywane zgodnie z przewidzianym przeznaczeniem.

Czy warto wziąć pożyczkę z zakładu pracy?

Nie ulega wątpliwości, że pożyczka pracownicza ma szereg zalet. Zalicza się do nich:

  • brak dodatkowych kosztów związanych ze spłatą (pożyczki od pracodawcy zazwyczaj są nieoprocentowane);
  • możliwość ustalenia dogodnego terminu spłaty;
  • możliwość uzyskania pożyczki nawet w sytuacji, gdy pracownik nie posiada zdolności kredytowej.

Pożyczka zaciągnięta w zakładzie pracy ma jednak również pewne wady. Wśród nich wymienia się najczęściej:

  • poczucie zobowiązania w stosunku do pracodawcy, co może okazać się krępujące, gdy chcemy zmienić pracę;
  • zachwianie domowego budżetu - pożyczka odciągana jest bezpośrednio od miesięcznego wynagrodzenia, przez co znacząco ogranicza nasze dochody. Może się to okazać kłopotliwe, gdy przychody z innych źródeł wpływają na konto w późniejszym terminie.