Z tego artykułu dowiesz się:
Co to jest podatek dochodowy?
Podatek dochodowy to rodzaj należności naliczanej przez rząd. Jest ona nakładana osobom fizycznym, które generują dochód. Są to między innymi pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę czy umowę cywilnoprawną, ale nie tylko. Podatek dochodowy płacisz również w przypadku uzyskiwania innego rodzaju dochodów niż te stanowiące zarobek pracownika.
Dotyczy on np. dochodów spółki czy działalności gospodarczej. Wszystkie kwestie, w tym przychody, koszty i straty, które nie są uwzględniane przy ustalaniu dochodu, reguluje ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Wiesz już, co to jest podatek dochodowy od osób fizycznych. Pozostaje kwestia tego, od kiedy się go rozlicza. Czy istotny jest wiek? Osoby, które uzyskują przychód przed ukończeniem 26 roku życia, są zwolnione prawnie z obowiązku regulowania podatku dochodowego. Potem przychód podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych według dwustopniowej skali podatkowej.
Ile wynosi podatek dochodowy od osób fizycznych?
Ile wynosi podatek dochodowy od osób fizycznych? Jego kwota będzie zależała od tego, jaki dochód osiągasz. W Polsce stosuje się dwie stawki, a w 2024 roku wynoszą one:
- 12% - to pierwszy próg podatkowy, który dotyczy dochodu do 120 000 zł.
- 32% - to drugi próg podatkowy, który stosuje się dla dochodu powyżej 120 000 zł.
Jednocześnie, jeśli osiągasz przykładowo 150 000 zł., nie stosujesz od całej kwoty wyższej stawki. Będzie obowiązywała ona tylko do kwoty stanowiącej różnice. W związku z tym część dochodu jest opodatkowane stawką 12%, a nadwyżka, czyli 30 000 zł., już wyższą stawką 32%. Pamiętaj też o kwocie wolnej od podatku.
Jak rozliczyć PIT?
Zbliża się okres składania deklaracji PIT. Od dłuższego czasu podatnicy mogą korzystać z kilku metod wypełniania i wysyłania PIT-ów do fiskusa. Można zrobić to elektronicznie lub tradycyjnie.
Jeśli chcesz złożyć PIT przez internet, możesz zrobić to za pośrednictwem platformy e-Deklaracje czy w usłudze Twój e-PIT. Można skorzystać też ze specjalnych programów do wyliczania podatku i wypełniania deklaracji, np. e-pity.
Warto wiedzieć!
Pamiętaj, że od 2019 roku urząd skarbowy samodzielnie rozlicza niektóre deklaracje. Logując się do usługi Twój e-PIT, możesz sprawdzić, jak wygląda przygotowane zeznanie podatkowe i zaakceptować lub złożyć korektę. Należy zrobić to do 30 kwietnia 2024 r., w przeciwnym razie deklaracja zostanie zaakceptowana automatycznie, chyba że podatnik wcześniej sam wypełni i złoży ją w tradycyjnej lub elektronicznej formie. Urząd skarbowy przygotowuje między innymi PIT-37, ale też -28, 38, -36 czy -36L.
PIT złożysz również tradycyjnie. W tym celu należy wypełnić go odręcznie na papierze i udać się do urzędu skarbowego właściwego do Twojego miejsca zamieszkania.
Jak obliczyć podatek dochodowy od osób fizycznych? Wzór
Mówiąc o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie sposób pominąć kwestii, jaką jest kwota wolna. Jest ona potrzebna do tego, aby sprawdzić, od jakiej kwoty należny jest podatek. Z jej pomocą pomniejszasz więc przychód o koszty jego uzyskania. Nie zawsze jest to jasne dla podatników, którzy chcą rozliczyć się samodzielnie. Przygotowaliśmy pewne wskazówki, które pomogą Ci zrozumieć tę kwestię.
Aby obliczyć podatek PIT, należy najpierw wyznaczyć podstawę obliczenia podatku dochodowego. Jak już wiesz, jest to przychód osiągnięty w danym roku, który możesz pomniejszyć o koszty uzyskania.
Wzór podatku dochodowego to:
Dochód = przychód - koszty uzyskania przychodu
Aby zrozumieć wzór, warto wyjaśnić, jakie są definicje powyższych:
- Dochód — przychody pomniejszone o koszty uzyskania.
- Przychód — łączna kwota, jaką uzyskałeś w danym okresie rozliczeniowym (bez odliczeń).
- Koszty uzyskania przychodu — wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu lub utrzymania jego źrodła.
Pamiętaj, że możesz odliczyć też ulgi, np. ulgę na internet czy na dziecko. Jeśli chcesz poznać ich całą listę i zweryfikować, z których ulg możesz skorzystać, to przeczytaj też: Odliczenia od podatku i ulgi podatkowe – co warto wiedzieć?
Jeśli podatek obliczasz na podstawie skali podatkowej, wysokość zaliczki będzie zależna od progu dochodowego. Jednocześnie rozliczając się na zasadach ogólnych masz prawo do skorzystania z kwoty zmniejszającej podatek. Jet to iloczyn kwoty wolnej od podatku i stawki podatku dochodowego dla dochodów, które nie przekraczają 120 000 zł rocznie (12%).
Kwotę zmniejszającą podatek obliczyć następująco:
12% (stawka) x 30 000 zł (kwota wolna) = 3600 zł. Jest to kwota roczna, więc możesz podzielić ją przez 12 miesięcy i wiesz, że miesięcznie zmniejszasz podatek od 300 zł.
Kto płaci podatek dochodowy od osób fizycznych?
Podatek dochodowy od osób fizycznych jest naliczany w przypadku różnego rodzaju zatrudnienia. Nie zawsze musisz jednak płacić go samodzielnie. Jeśli jesteś zatrudniony na umowę o pracę lub umowę cywilnoprawną, podatek dochodowy nalicza i odprowadza pracodawca w formie zaliczki od każdego wynagrodzenia.
Podatek PIT płaci każda osoba, nie tylko zatrudnieni, ale też prowadzący działalność gospodarczą w formie jednoosobowej, spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej czy komandytowej.
Nie przegap: Progi podatkowe – jak wygląda skala podatkowa w Polsce?
Do kiedy płaci się podatek dochodowy?
Bardzo istotną informacją dla podatnika jest to, do kiedy płaci się podatek dochodowy. Bowiem ostateczny termin zależy od rodzaju składanych deklaracji. Co więcej, jeśli nie dotrzymasz terminu, w konsekwencji mogą zostać naliczone odsetki karne skarbowe.
Jakie są terminy zapłaty podatku dochodowego:
- Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (PIT-28) do 30 kwietnia 2024 r. Zaliczka na podatek za ostatni okres musi być uiszczona maksymalnie do 22 stycznia 2024 r.
- PIT-36, -36L, -37, -38, -39 - do 30 kwietnia 2024 r.
Do jakiej kwoty nie trzeba płacić podatku dochodowego?
Nie zawsze musisz płacić należny podatek dochodowy od osób fizycznych. Unikniesz tego, jeśli Twoje dochody roczne nie przekroczą 30 000 zł. Z kolei w przypadku, gdy dochód przekracza tę kwotę, podatek zapłacisz tylko od nadwyżki, według pierwszego progu, czyli stawki 12%.
Jeśli uiszczałeś zaliczki na podatek dochodowy, a okazało się, że Twój dochód jest mniejszy lub stanowi równowartość kwoty wolnej, urząd skarbowy zwróci Ci nadpłatę.
Warto wiedzieć: Co to jest ulga abolicyjna? Jak ją obliczyć i ile wynosi?
Jakie są metody i formy rozliczeń podatku dochodowego od osób fizycznych?
Podatek dochodowy od osób fizycznych rozliczysz na kilka sposobów, w zależności od indywidualnej sytuacji i Twoich preferencji. Przede wszystkim pamiętaj o skali podatkowej, która wynosi 17% i 32%, zależnie od dochodów wpisujących się w dany próg.
Wybierając ryczałt, niezależnie od kwoty dochodu rocznie, stawka wynosi 19%. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych to uproszczona forma, której stawki zależą z kolei od rodzaju źródła dochodu.
Rozliczyć możesz się też wybierając kilka metod, zależnych od Twojej sytuacji. Będzie to rozliczenie z małżonkiem lub jako samotny rodzic:
- Rozliczenie z małżonkiem — korzystasz z tzw. wspólnego opodatkowania, które często umożliwia obniżenie należnego podatku. Musisz od co najmniej roku podatkowego, którego dotyczy deklaracja, pozostawać w związku z małżeńskim z osobą, z którą chcesz się rozliczyć. Ponadto małżonkowie nie mogą rozliczać się podatkiem liniowym ani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, z wyjątkiem przychodów z najmu/dzierżawy prowadzonych poza działalnością gospodarczą. Wspólne rozliczenie jest możliwe też, kiedy jeden z małżonków nie osiągnął żadnego dochodu.
- Rozliczenie samotnego rodzica — warunkiem jest wychowanie co najmniej 1 dziecka, które jest na Twoim utrzymaniu i nie ma 18 lat w danym roku podatkowym lub 25 lat (gdy kontynuuje edukację). Samotny rodzic może też skorzystać z ulgi, dzięki której dochód zostaje podzielony na dwie części — dla rodzica i dziecka. To umożliwia dwukrotne zastosowanie kwoty wolnej od podatku i zastosowanie niższej stawki podatkowej dla większej części dochodów.
Zaliczki na podatek dochodowy można opłacać miesięcznie albo kwartalnie. Możesz samodzielnie wybrać, jaka forma bardziej Ci odpowiada. Jeśli wybierzesz podatek kwartalny, musisz uiszczać go do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu stanowiącym ostatni miesiąc kwartału.
Będzie to np. 20 kwietnia w przypadku I kwartału roku. Podatek miesięczny z kolei uiszczasz do 20 dnia miesiąca za miesiąc poprzedni, więc do 20 lutego za styczeń itp.
Przeczytaj też inne nasze artykuły:
Pytania i odpowiedzi