Babciowe 2025. 1500 zł na dziecko. Od kiedy?

Najważniejsze informacje dotyczące świadczenia tzw. "babciowe":

• Rusza program Babciowe, który ma pokryć wydatki związane z opieką nad dzieckiem.
• Świadczenia składać się ma aż z 3 programów, w tym także dla rodziców, którzy zdecydują się zostać z dzieckiem w domu.
• Program nie będzie kolidował z 800 plus, może zastąpić jednak Rodzinny Kapitał Opiekuńczy.
• W 2024 r. nowe świadczenia mają kosztować budżet 568 milionów złotych, a w całym 2025 r. 3,8 miliarda złotych.

Czego dotyczy projekt ustawy o tzw. "Babciowym"?

Na czym ma polegać Babciowe? To nowy projekt rządu, który ma wesprzeć rodziców w połączeniu aktywności zawodowej z wychowywaniem dziecka. Zakłada on wprowadzenie trzech nowych świadczeń dla rodziców dzieci w wieku od 12. do 35. miesiąca życia: Aktywny rodzic, Aktywnie w żłobku i Aktywnie w domu. Czy to oznacza, że najtańszy kredyt gotówkowy nie będzie już potrzebny do opłacenia żłobka? Wszystko wskazuje na to, że wielu rodziców odetchnie z ulgą.

Ustawa definiuje aktywność zawodową, która ma uprawniać do danego rodzaju świadczenia, a także jego wysokości. Otrzymać będzie można do 1500 zł przez 24 miesiące. To rodzice mają zdecydować, na co dokładnie przeznaczą środki.

Od kiedy wypłaty świadczenia babciowego?

Od kiedy babciowe wchodzi w życie? Rząd planuje wypłaty pierwszych świadczeń już od 1 października 2024 roku. Wiele zależy jednak od tego, czy i jak szybko projekt Ustawy zostanie zaakceptowany w Sejmie.

Przeczytaj też: Świadczenia dla rodzin zastępczych. Ile wynoszą?

Dla kogo tzw. "babciowe"?

Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać babciowe? Wiążą się one z powrotem do pracy po okresie urlopu macierzyńskiego, podjęciem pierwszego zatrudnienia lub pozostaniem z dzieckiem w domu i sprawowaniem nad nim opieki. Wszystko zależy od tego, z jakiego programu rodzic zdecyduje się skorzystać.

Co oferuje każdy z nich? Sprawdź, dla kogo jest babciowe od Tuska. Jedynym istotnym warunkiem jest więc powrót do pracy po zakończeniu urlopu macierzyńskiego i rodzicielskiego.

Projekt Aktywnie w żłobku

Nowe świadczenie ma zastąpić dotychczasowe dopłaty do żłobków i innych form opieki nad małymi dziećmi (obecnie wynoszą one najczęściej 400 zł), w przypadku gdy rodzic podejmie działalność zawodową (precyzyjną definicję aktywności zawodowej, kwalifikującej do otrzymania świadczenia, ma ustalić odpowiednia ustawa).

Rodzice, którzy powracają do pracy, otrzymają miesięcznie kwotę 1500 zł lub 1900 zł w przypadku dziecka z niepełnosprawnością. Jednakże kwota ta nie może przekroczyć wysokości opłaty za korzystanie ze żłobka, klubu dziecięcego czy opiekuna dziennego w ich miejscowości.

Projekt Aktywnie w pracy

Nowe wsparcie jest przeznaczone dla rodziców dzieci w wieku od 12 do 35 miesiąca życia, którzy powracają do pracy zawodowej. Świadczenie w wysokości 1500 zł miesięcznie lub 1900 zł w przypadku dziecka z niepełnosprawnością, może być przeznaczone na opiekę świadczoną przez babcię, dziadka lub innego opiekuna na podstawie zawartej umowy. Wypłata środków będzie realizowana przez okres 24 miesięcy.

Zgodnie z informacją Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, w sytuacji, gdy opiekunem jest osoba pobierająca emeryturę, istnieje możliwość ubiegania się o przeliczenie podstawy składek, co umożliwi uzyskanie wyższego świadczenia emerytalnego.

Projekt Aktywnie w domu

Nowe wsparcie jest przeznaczone dla rodziców, którzy nie będą korzystać z dwóch opisanych powyżej świadczeń, z różnych powodów – albo nie będą do nich uprawnieni, albo nie zechcą z nich skorzystać.

Wysokość tego wsparcia wyniesie 500 zł miesięcznie przez okres 24 miesięcy, począwszy od narodzin pierwszego dziecka, zamiast od drugiego, jak to jest obecnie w ramach Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego.

To może Cię zainteresować: Zasiłek celowy 2024. Zobacz, na co i w jakiej wysokości jest przyznawany

Ile wynosi babciowe?

Uzyskać można 1500 zł lub 1900 zł w przypadku dziecka z niepełnosprawnością na pokrycie wydatków związanych ze żłobkiem czy opłaceniem opiekunki. Rodzice, którzy zdecydują się zostać z dziećmi w domu, otrzymają 500 zł miesięcznie. Wypłata środków obejmuje okres trwający 24 miesiące.

Jeśli dziecko, zgodnie z orzeczeniem sądu, znajduje się pod opieką naprzemienną obu rodziców, którzy są rozwiedzeni, żyją w separacji lub w rozłączeniu, i opiekują się nim w porównywalnych i powtarzających się okresach, świadczenie "Aktywni Rodzice w Pracy" zostaje ustalone dla każdego z rodziców w wysokości połowy pełnej kwoty świadczenia.

Ile wyniesie świadczenie babciowe na bliźniaki?

Tusk zapowiedział, że w przypadku rodzin z bliźniętami lub trojaczkami, będą one uprawnione do otrzymania świadczenia na każde z tych dzieci.

Świadczenie w wysokości 500 zł zostanie wypłacone za każde dziecko, nie tylko za drugie i kolejne.

- wyjaśnił Tusk, akcentując, że to wsparcie będzie uzupełniające względem programu 500 plus, a nie go zastępujące.

Świadczenia Babciowe — jakie są limity i ograniczenia?

Aby zakwalifikować się do programu, dochód rodzica musi sięgnąć co najmniej poziomu minimalnego wynagrodzenia krajowego. W 2024 roku minimalne wynagrodzenie ma wynosić 4242 zł brutto od stycznia, a od lipca wzrośnie do 4300 zł brutto. Ponadto, prawo do świadczenia przysługuje rodzinom z dzieckiem w wieku poniżej trzeciego roku życia, czyli do ukończenia 36. miesiąca życia dziecka.

Świadczenie babciowe zostanie więc wypłacone dla każdego rodzica zatrudnionego na pełen etat, nie ma w tym przypadku maksymalnego progu dochodowego. Nie do końca wiadomo jednak, jaka będzie definicja aktywności zawodowej, która znajdzie się w Ustawie.

Co z rodzicami zatrudnionymi na pół etatu, którzy osiągną kryterium dochodowe? Jak Ustawa będzie podchodzić do popularnej obecnie pracy zdalnej? Na te pytania nie mamy jeszcze odpowiedzi.

Sprawdź też: Karta Dużej Rodziny. Co daje i jakie są zniżki?

"Babciowe" a korzystanie z innych świadczeń

Ustawa dotycząca świadczenia "babciowego" będzie zastępować dotychczasową ustawę o Rodzinnym Kapitale Opiekuńczym (RKO). Zgodnie z nowymi przepisami, zamiast RKO będzie istniało świadczenie "Aktywnie w Domu". Wprowadzenie zmian zakłada zachowanie praw nabytych do RKO, aby zapewnić ciągłość wsparcia dla rodzin.

Co istotne, nowe świadczenie "Aktywnie w Domu" będzie przysługiwać na podobnych zasadach co obecnie funkcjonujący Rodzinny Kapitał Opiekuńczy, z pewnymi istotnymi różnicami. Jedną z głównych różnic jest możliwość uzyskania świadczenia "Aktywnie w Domu" na każde dziecko, również na pierwsze i jedyne dziecko, w wieku od 12 do 35 miesiąca życia.

Warto także zestawić babciowe z programem 800 plus. Podczas gdy 800 plus skupiało się głównie na aspektach socjalnych, babciowe kładzie większy nacisk na zagadnienia demograficzne i ekonomiczne, stawiając na zwiększenie aktywności zawodowej rodziców.

Dodatkowo babciowe będzie dostępne pod warunkiem, że matka powróci do pracy, co stanowi istotną różnicę w porównaniu do programu 500 plus, który nie wymagał spełnienia tego warunku.

Przez jaki okres czasu będzie można korzystać z "babciowego"?

Z babciowego można skorzystać dopiero po ukończeniu przez dziecko 12 miesiąca życia (nawet, gdy matce nie przysługiwał urlop macierzyński). Okres przyznawania świadczenia potrwa zaś z kolei do ukończenia przez dziecko 3 roku życia.  Babciowe będzie więc wypłacane na dziecko w wieku od 12 do 25 miesiąca życia.

Czy ze świadczenia mogą skorzystać rodzice aktywni zawodowo?

Świadczenie "Babciowe" jest skierowane wyłącznie do rodziców, którzy są aktywni zawodowo (poza programem Aktywni w domu). Warunkiem otrzymania wypłaty 1500 zł miesięcznie jest zatem powrót do pracy po urlopie macierzyńskim.

Otrzymanie świadczenia "Babciowego" nie wyklucza możliwości korzystania z innych programów wsparcia rodzin, o ile są one zgodne z zasadami i wymogami ustanowionymi dla tych programów. Możliwe jest zatem pobieranie innych świadczeń, które nie kolidują ze świadczeniem "Babciowym", czyli np. 800 plus.

Gdzie złożyć wniosek o świadczenie babciowe?

Aby uzyskać prawo do świadczenia "Aktywny Rodzic", konieczne będzie złożenie wniosku przez PUE ZUS. Świadczenia "Aktywni Rodzice w Pracy" oraz "Aktywnie w Domu" będą wypłacane bezgotówkowo na wskazany przez wnioskodawcę numer rachunku bankowego.

Świadczenie "babciowe" - w ocenie polityków i pracodawców

Babciowe, według inicjatorów tego świadczenia, jest postrzegane nie tylko jako wsparcie dla rodzin, ale także jako inwestycja w gospodarkę. Poprzez zachęcanie kobiet do powrotu do pracy, ma potencjalnie zwiększyć ich aktywność zawodową i przyczynić się do wzrostu gospodarczego.

Zdaniem ekonomisty Pracodawców RP Kamila Sobolewsko program jest dobrym pomysłem:

Pozytywnym elementem tego pomysłu jest zamiar aktywizacji zawodowej nie tylko mam, ale też babć, czy w ogóle opiekunów dzieci. Tu jednak pojawia się pytanie, czy babciowe będzie też dziadkowym, bo to wcale nie wynika z projektu ustawy, a byłoby zaskakujące, gdyby dotyczyło tylko pań.

Także Nadia Kurtieva z Konfederacji Lewiatan chwali wprowadzenie nowych rozwiązań:

Z danych wynika, że kobiety 10 razy częściej podają, że przyczyną braku ich aktywności zawodowej jest sprawowanie obowiązków opiekuńczych. Dlatego uzależnienie w ustawie świadczenia od tego, czy jest się zatrudnionym, jest krokiem w dobrym kierunku.

Co istotne, choć nowe świadczenie będzie generować koszty dla budżetu państwa, szacowane przez ekspertów na około 3-5 mld zł rocznie (a przez niektórych nawet na 6,5 mld zł), oczekuje się, że będzie ono częściowo samofinansujące się poprzez składki odprowadzane od wynagrodzeń. W uchwalonym przez Sejm budżecie państwa na rok 2024 przeznaczono na babciowe kwotę w wysokości 1,5 miliarda złotych.