Czym jest upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka w 2023 roku stanowi ważny element systemu prawnego. Ma na celu pomoc osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, które znalazły się w trudnej sytuacji finansowej. Przykładowo zaciągając kredyt gotówkowy i wiele innych zobowiązań nie są już w stanie spłacać terminowo wierzytelności.

Upadłość konsumencka to procedura sądowa, która umożliwia skuteczne oddłużenie. Dotyczy ona wyłącznie konsumentów, czyli osób fizycznych nieprowadzących firmy. Proces rozpoczyna się od złożenia wniosku do sądu. Sąd, po rozpatrzeniu wniosku, może ogłosić upadłość, ustalając wysokość i okres spłaty zobowiązań, który może trwać do 7 lat.

Warto wiedzieć!

Nowe przepisy wprowadzone w Polsce od marca 2020 roku uprościły procedurę i zwiększyły dostępność do upadłości konsumenckiej. Teraz każde zgłoszenie upadłości przez dłużnika kończy się jej ogłoszeniem. Złożenie wniosku wiąże się z kosztami, które mogą być różne w zależności od długości i złożoności postępowania.

W procesie upadłości konsumenckiej ważną rolę odgrywa syndyk. To on ustala masę upadłościową i zarządza sprzedażą majątku dłużnika. W niektórych przypadkach sąd może orzec umorzenie zobowiązań bez ustalania planu spłaty, jeśli koszty utrzymania dłużnika przewyższają jego możliwości zarobkowe.

Kiedy można ogłosić upadłość konsumencką?

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest możliwe w określonych sytuacjach, gdy osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej znajduje się w poważnych trudnościach finansowych. Kluczowe sytuacje, w których można ogłosić upadłość konsumencką to np.:

  1. Niewypłacalność: Podstawowym warunkiem jest niewypłacalność dłużnika. Jest to sytuacja, w której nie jest on w stanie regulować swoich zobowiązań. Zobowiązania przekraczają wartość majątku, a taka sytuacja utrzymuje się przez ponad 24 miesiące.
  2. Zaległość w spłatach: Osoba może być uznana za niewypłacalną, jeśli od co najmniej 3 miesięcy nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań.
  3. Brak odpowiedzialności za zobowiązania spółki: Wniosek o upadłość konsumencką może złożyć osoba fizyczna, która nie ponosi odpowiedzialności za zobowiązania spółki handlowej.
  4. Ograniczenia: Wniosku o upadłość konsumencką nie może złożyć spółka prawa handlowego, wspólnik spółki osobowej ponoszący odpowiedzialność za długi spółki, fundacja, stowarzyszenie, małżeństwo łącznie (choć każdy z małżonków może złożyć wniosek osobno) czy osoba prowadząca działalność gospodarczą.
  5. Miejsce złożenia wniosku: Wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej kieruje się do sądu rejonowego (wydział gospodarczy) zgodnie z miejscem zamieszkania dłużnika. Można go złożyć osobiście, pocztą lub przez Internet za pośrednictwem Krajowego Rejestru Zadłużonych.

Ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest procesem skomplikowanym i wymaga dokładnej analizy sytuacji finansowej i życiowej dłużnika. Warto skonsultować się ze specjalistą, aby ocenić, czy rozpoczęcie procedury upadłościowej jest najlepszym rozwiązaniem i jakie będzie miało konsekwencje.

Kto nie może ogłosić upadłości konsumenckiej?

Osoby, które nie mogą ogłosić upadłości konsumenckiej, to przede wszystkim te, które:

  1. Prowadzą działalność gospodarczą w chwili składania wniosku o upadłość konsumencką. Jednakże, jeśli przedsiębiorca zakończy działalność gospodarczą odpowiednio wcześniej, może stać się konsumentem i wnieść wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej.
  2. Doprowadziły do swojej niewypłacalności przez umyślne działanie lub rażące niedbalstwo. Sąd weryfikuje wszystkie przesłanki i bada, czy wobec konkretnej osoby występują przesłanki do ogłoszenia upadłości konsumenckiej. Ma to kluczowe znaczenie dla udowodnienia braku umyślnego działania czy rażącego niedbalstwa w doprowadzeniu lub pogłębianiu niewypłacalności.
  3. Mają zobowiązania, które nie podlegają umorzeniu, czyli zobowiązania alimentacyjne, zobowiązania do zapłaty orzeczonych przez sąd kar grzywny, obowiązek naprawienia szkody, czy zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. W takich przypadkach, nawet jeśli ogłoszą upadłość konsumencką, te konkretne zobowiązania pozostają nienaruszone.

Upadłość konsumencka nie jest dostępna dla osób, które nadal prowadzą działalność gospodarczą czy dla tych, które doprowadziły do swojej niewypłacalności przez umyślne działania lub rażące niedbalstwo. Z procesu upadłościowego nie skorzystaj też osoby, których długi obejmują zobowiązania wyłączone z umorzenia.

Sprawdź też: Wezwanie do zapłaty po ogłoszeniu upadłości. Co robić w takiej sytuacji?

Jak ogłosić upadłość konsumencką?

Procedura ogłoszenia upadłości konsumenckiej składa się z kilku etapów. Jeśli chcesz zdecydować się na takie rozwiązanie, musisz podjąć następujące działania:

  1. Przygotowanie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej: Pierwszym krokiem jest przygotowanie wniosku. Wniosek ten powinien zawierać wszystkie niezbędne informacje dotyczące sytuacji finansowej dłużnika. Chodzi o listę zobowiązań, i majątku oraz szczegółowy opis okoliczności, które doprowadziły do niewypłacalności.
  2. Złożenie wniosku do sądu: Wniosek o upadłość konsumencką składa się w sądzie rejonowym właściwym ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika. Można go złożyć osobiście, pocztą lub elektronicznie.
  3. Postępowanie sądowe: Po złożeniu wniosku rozpoczyna się postępowanie sądowe. Sąd analizuje wniosek i sprawdza, czy spełnione są wszystkie warunki do ogłoszenia upadłości. W tym czasie sąd może zasięgnąć dodatkowych informacji lub dokumentów od dłużnika.
  4. Ogłoszenie upadłości przez sąd: Jeśli sąd uzna, że warunki do ogłoszenia upadłości są spełnione, wydaje postanowienie o jej ogłoszeniu. Od tego momentu rozpoczyna się postępowanie upadłościowe.
  5. Postępowanie likwidacyjne: W ramach postępowania likwidacyjnego syndyk (osoba wyznaczona przez sąd) zarządza majątkiem dłużnika i dokonuje jego sprzedaży w celu spłaty wierzycieli.
  6. Plan spłaty: W niektórych przypadkach sąd może ustalić plan spłaty zobowiązań, który dłużnik musi realizować. Plan ten określa, jakie kwoty i w jakim terminie dłużnik ma spłacać swoim wierzycielom.
  7. Zakończenie postępowania: Po zakończeniu postępowania likwidacyjnego lub realizacji planu spłaty, sąd może orzec zakończenie postępowania upadłościowego. W niektórych przypadkach możliwe jest umorzenie pozostałych długów.

Pamiętaj, że każdy przypadek jest indywidualny i wymaga dokładnej analizy. Proces ten może być skomplikowany, dlatego warto skorzystać z pomocy specjalisty, np. prawnika specjalizującego się w upadłościach konsumenckich.

Warto wiedzieć: Czy można wziąć kredyt po upadłości konsumenckiej?

Co zawiera wniosek o upadłość konsumencką?

Wniosek o upadłość konsumencką powinien zawierać następujące elementy:

  1. Dane osobowe wnioskodawcy: Pełne imię i nazwisko, adres zamieszkania, numer PESEL i dane kontaktowe.
  2. Opis sytuacji finansowej: Szczegółowy opis obecnej sytuacji finansowej, w tym wysokość i rodzaj dochodów, wydatków. Należy podać też informacje o wszelkich źródłach utrzymania.
  3. Wykaz zobowiązań: Kompletna lista wszystkich zobowiązań, w tym długów, kredytów, pożyczek, zaległości podatkowych, zobowiązań alimentacyjnych itp., z podaniem kwot, wierzycieli oraz terminów płatności.
  4. Wykaz majątku: Pełny wykaz posiadanych składników majątkowych, również nieruchomości, pojazdów, rachunków bankowych, inwestycji, cennych przedmiotów itd.
  5. Historia finansowa: Opis okoliczności, które doprowadziły do niewypłacalności, w tym informacje o ewentualnych wcześniejszych próbach restrukturyzacji długów, negocjacjach z wierzycielami.
  6. Informacje o członkach rodziny: Dane dotyczące sytuacji finansowej członków rodziny, jeśli mają wpływ na sytuację finansową wnioskodawcy.
  7. Oświadczenie o braku prowadzenia działalności gospodarczej: W przypadku osób, które wcześniej prowadziły działalność gospodarczą, konieczne jest dołączenie oświadczenia o zaprzestaniu tej działalności.
  8. Pozostałe oświadczenia i załączniki: W zależności od indywidualnej sytuacji, mogą być wymagane dodatkowe dokumenty. Jest to np. oświadczenie o braku umyślnego doprowadzenia do niewypłacalności.

Ważne jest, aby wniosek był kompletny i prawidłowo wypełniony, gdyż braki formalne mogą skutkować jego odrzuceniem przez sąd.

Ile kosztuje upadłość konsumencka?

Koszt ogłoszenia upadłości konsumenckiej w 2023 roku obejmuje kilka elementów. Aby sąd mógł rozpatrzyć wniosek o upadłość konsumencką, należy uiścić opłatę sądową. W 2023 roku opłata wynosi 30 zł, co po nowelizacji przepisów jest kwotą symboliczną.

Oprócz opłaty sądowej mogą wystąpić dodatkowe koszty związane z procesem upadłości konsumenckiej. Mogą obejmować wynagrodzenie syndyka, koszty doradztwa prawnego, czy koszty związane z zarządzaniem majątkiem w trakcie postępowania upadłościowego.

Przyjmuje się, że ogólne koszty upadłości konsumenckiej mogą wynosić od około 3 000 do 5 000 zł, w zależności od złożoności sprawy i wyboru profesjonalnej pomocy prawnej.

Nie przegap: Co dla dłużnika oznacza przedsądowe wezwanie do zapłaty?

Ile trwa ogłoszenie upadłości konsumenckiej?

Proces ogłoszenia upadłości konsumenckiej w 2023 roku trwa zazwyczaj od 3 do 5 lat od momentu złożenia wniosku. Nowe przepisy wprowadzone w ostatnich latach umożliwiły skrócenie okresu trwania procedury upadłościowej oraz wprowadzenie 3-letniego planu spłaty wierzycieli.

Warto zaznaczyć, że czas trwania postępowania upadłościowego może się różnić w zależności od indywidualnych okoliczności każdej sprawy (liczba wierzycieli, wartość wierzytelności i złożoność procesu likwidacji majątku dłużnika). W niektórych przypadkach, szczególnie gdy dłużnik nie posiada skomplikowanego majątku do likwidacji, postępowanie może zakończyć się szybciej.

Jakie długi obejmuje upadłość konsumencka?

Upadłość konsumencka obejmuje różne rodzaje długów, w tym:

  1. Kredyty bankowe: Zobowiązania wynikające z kredytów udzielonych przez banki, w tym kredyty hipoteczne, konsumpcyjne czy karty kredytowe.
  2. Pożyczki pozabankowe: Długi zaciągnięte w instytucjach pozabankowych.
  3. Zaległości podatkowe: Nieuregulowane zobowiązania podatkowe wobec urzędu skarbowego.
  4. Zobowiązania alimentacyjne: W przypadku upadłości konsumenckiej, zobowiązania alimentacyjne są wyjątkiem i zazwyczaj nie są umarzane.
  5. Niespłacone rachunki: Długi związane z nieopłaconymi rachunkami za usługi — energia elektryczna, gaz, woda czy telefon.
  6. Inne zobowiązania cywilne: Różne inne długi wynikające z umów cywilnoprawnych, — umowy najmu, leasingu czy inne zobowiązania kontraktowe.
  7. Kary i grzywny sądowe: W niektórych przypadkach, upadłość konsumencka może obejmować również kary pieniężne nałożone przez sądy. Jednak istnieją wyjątki, np. kary za przestępstwa.
  8. Długi wynikające z niewykonania umów: Zobowiązania wynikające z niewykonania lub nienależytego wykonania umów, np. odszkodowania.

Ważne jest, aby pamiętać, że każdy przypadek jest indywidualny, a zakres długów, które mogą być objęte upadłością konsumencką, zależy od konkretnych okoliczności i przepisów prawa.

Jakie mogą być konsekwencje upadłości konsumenckiej?

Upadłość konsumencka, choć często jest ostatecznym rozwiązaniem dla osób pogrążonych w długach, niesie ze sobą szereg konsekwencji, które warto rozważyć. Są to:

  1. Wpływ na zdolność kredytową: Upadłość konsumencka znacząco obniża zdolność kredytową, co może utrudnić lub uniemożliwić zaciąganie nowych kredytów lub pożyczek.
  2. Rejestracja w bazach dłużników: Informacja o upadłości zostaje odnotowana w rejestrach dłużników. Może to wpłynąć na przyszłe transakcje finansowe i gospodarcze.
  3. Utrata majątku: W ramach postępowania upadłościowego może dojść do likwidacji majątku dłużnika w celu spłaty wierzycieli. To oznacza utratę własności, np. nieruchomości, pojazdów, cennych przedmiotów.
  4. Wpływ na życie osobiste i zawodowe: Upadłość może być źródłem stresu i napięć, wpływając na relacje rodzinne i zawodowe oraz na ogólny stan emocjonalny i społeczny.
  5. Potencjalne trudności w umorzeniu niektórych długów: Nie wszystkie długi mogą zostać umorzone w ramach upadłości konsumenckiej, np. zobowiązania alimentacyjne czy niektóre kary i grzywny.
  6. Konieczność przestrzegania planu spłaty: Jeśli sąd ustali plan spłaty, dłużnik musi ściśle przestrzegać jego warunków. Może oznaczać to konieczność prowadzenia ograniczonego trybu życia finansowego.

Podsumowując, upadłość konsumencka może być rozwiązaniem dla osób zmagających się z niewypłacalnością, jednak wiąże się z wieloma konsekwencjami, które mogą mieć długofalowy wpływ na życie.

Sprawd też: Czy istnieje bank który spłaca długi?

Kiedy warto ogłosić upadłość konsumencką?

Chcesz dowiedzieć się, jakie korzyści daje upadłość konsumencka? A może nie wiesz, czy upadłość konsumencka ma sens? Jeśli nie masz już żadnych opcji, aby pozbyć się długów i spłacić wierzycieli – wtedy zdecyduj się na takie rozwiązanie. W ramach upadłości konsumenckiej z czasem odzyskasz wolność finansową i zaczniesz swoje życie na nowo.

Przeczytaj też inne nasze artykuły:

  1. Pomoc dla zadłużonych. Jak spłacić długi?
  2. Gdzie otrzymasz kredyt na dowód i na jakich warunkach?
  3. Na czym polega sprzedaż długu i kogo dotyczy?
  4. Zajęcie konta przez Urząd Skarbowy. Co robić w takiej sytuacji?