Nawet w bardzo zgodnym małżeństwie może zdarzyć się, że jeden współmałżonek zaciągnie pożyczkę, nie mówiąc o tym drugiemu. Wbrew pozorom takie rzeczy zdarzają się dużo częściej, niż się wydaje. Nie zawsze chodzi o długi czy używki, które chce się ukryć przed partnerem.

Często pieniądze pożycza się, aby opłacić kosztowniejsze hobby, wyjazd rodzinny czy większą niespodziankę, która ma sprawić przyjemność żonie lub mężowi. Kiedy pilnie potrzebujesz środków, nie myślisz o tym, że zaciągnięta pożyczka może wpływać nie tylko na finanse Twoje, ale również Twojego partnera. Zanim zdecydujesz się na taki krok, dobrze zastanów się nad jego konsekwencjami.

Czym jest wspólnota majątkowa?

Konsekwencje zaciągnięcia pożyczki mogą różnić się w zależności od tego, czy w Twoim małżeństwie istnieje wspólnota majątkowa, czy też nie. Wspólnota taka powstaje w momencie zawarcia związku małżeńskiego, o ile małżonkowie nie podpisali intercyzy.

Wspólność majątkowa po ślubie oznacza, że każda rzecz nabywana w czasie trwania małżeństwa staje się częścią majątku wspólnego małżonków.

Przepisy prawne podkreślają, że do majątku wspólnego należą w szczególności:

  • pobrane wynagrodzenie za pracę każdego z małżonków,
  • dochody z innej działalności zarobkowej,
  • dochody z majątku wspólnego oraz osobistego każdego z małżonków,
  • środki zgromadzone na rachunku emerytalnym (otwartym lub pracowniczym) każdego z małżonków.

Mimo wspólności majątkowej możesz mieć jednak składniki majątkowe, które będą należeć tylko do Ciebie. Wśród nich znajdują się:

  • rzeczy nabyte przed ślubem, czyli przed powstaniem wspólności majątkowej;
  • rzeczy nabyte w wyniku dziedziczenia, zapisu lub darowizny, o ile spadkodawca nie postanowił inaczej;
  • przedmioty uzyskane jako nagrody za Twoje osobiste osiągnięcia;
  • przedmioty nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, czyli na przykład za prawa autorskie i pokrewne do nich, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
  • wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za Twoją pracę;
  • wierzytelności z tytułu innej działalności zarobkowej;
  • przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy.

Odpowiedzialność za długi a wspólnota majątkowa

Przed ślubem wiele osób zastanawia się, czy wspólnota majątkowa na pewno jest dla nich bezpiecznym rozwiązaniem. Nurtująca jest kwestia, czy jako współmałżonek bez intercyzy automatycznie bierzesz odpowiedzialność za długi zaciągnięte przez męża lub żonę. Na szczęście nie zawsze.

Prawo chroni osoby, których współmałżonek zaciągnął pożyczkę bez ich zgody. Artykuł 41 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego jednoznacznie informuje, że wierzyciel może żądać zaspokojenia także z majątku wspólnego małżonków, jeśli małżonek zaciągnął zobowiązanie za zgodą drugiego małżonka. Brak takiej zgody powoduje, że majątek wspólny pozostaje bezpieczny.

Jeżeli nie wiedziałeś o pożyczkach pozabankowych małżonka, to głównie on powinien martwić się, jak spłacić zobowiązanie. W sytuacji, jeśli dojdzie do egzekucji, komornik będzie mieć prawo zająć:

  • jego wynagrodzenie za pracę,
  • jego dochody uzyskane przez niego z innej działalności zarobkowej,
  • przysługujące mu korzyści z praw autorskich oraz pokrewnych, praw własności przemysłowej oraz innych praw jako twórcy.

Żeby wierzyciel mógł domagać się spłaty długu również z majątku wspólnego, musiałby udowodnić, że wiedziałeś o pożyczkach zaciąganych przez współmałżonka oraz że wyraziłeś na nie zgodę, co jest w praktyce bardzo trudne. Jeśli więc jesteś w podobnej sytuacji, co do zasady nie musisz obawiać się o część wspólną majątku.

Od powyższych przepisów istnieją jednak wyjątki, z którymi warto się zapoznać, jeśli obawiasz się, że Twój małżonek mógł zaciągnąć pożyczkę lub ma podobne plany. W jakich sytuacjach wierzyciel będzie mógł domagać się spłaty również z Waszych wspólnych środków?

  1. Może to zrobić, jeśli pożyczone pieniądze zostały wydane na wydatki związane z życiem codziennym, na przykład na zakup żywności, czy opłacenie rachunków.
  2. Może to zrobić także, jeśli pieniądze z pożyczki zostały przeznaczone na wydatki życia codziennego, czyli na przykład na zakup sprzętu AGD lub podobnych akcesoriów domowych.
  3. Może to zrobić również, jeżeli wykorzystano je na czynności związane z podejmowaną przez małżonka działalnością zarobkową.

Najprościej mówiąc, jeśli Twój mąż lub żona wzięli pożyczkę na zwykłe potrzeby rodziny związane na przykład z utrzymaniem mieszkania, zakupem ubrań, wychowaniem dzieci czy ochroną zdrowia, za długi odpowiecie razem.

Jak odpowiedzialnie brać pożyczki w małżeństwie?

Jako współmałżonek masz możliwość wziąć pożyczkę bez zgody męża czy żony. Jest to jednak rozwiązanie, które może przynieść wiele nieprzyjemnych konsekwencji. W najlepszym wypadku wpłyną one na Twoją sytuację finansową. W najgorszym pogorszą sytuację prawną oraz zburzą zaufanie w Twoim związku.

Jeśli otwarcie powiesz małżonkowi o chęci lub konieczności wzięcia pożyczki, nie tylko możesz liczyć się ze zrozumieniem oraz wsparciem. Jeśli przekonasz partnera do tego rozwiązania, wspólnie będziecie mieć znacznie większe szanse na pożyczkę na lepszych warunkach. Często bowiem pożyczki bez zgody współmałżonka, obwarowane są różnymi ograniczeniami.

Najczęściej zmniejszona jest kwota, o którą można wnioskować. Zwykle wynosi ona maksymalnie kilkanaście tysięcy złotych. Wspólna chęć pożyczenia pieniędzy jest szczególnie wysoko punktowana w banku. W takiej sytuacji bank ocenia bowiem zdolność kredytową całego małżeństwa, a nie tylko jednej osoby.

Oczywiście, jeśli się na to zdecydujesz, za spłatę zadłużenia będziesz odpowiadać razem z małżonkiem, czyli wszystkimi składnikami wspólności majątkowej. W wielu przypadkach nie masz jednak innego wyboru. Nie da się bowiem zaciągnąć kredytu hipotecznego czy kredytu na samochód bez wiedzy współmałżonka.

Pożyczka zaciągnięta bez zgody małżonka - co robić?

Jeśli właśnie dowiedziałeś się o pożyczce, którą zaciągnął Twój małżonek, masz prawo mieć obawy o swoje finanse. Jeśli pożyczka bez zgody małżonka nie została zaciągnięta w związku z opłaceniem zwykłych potrzeb rodzinnych lub działalności zarobkowej małżonka, nie będziesz odpowiadać za długi swoim majątkiem.

Najlepiej, jeśli jednak skonsultujesz swoją sytuację z prawnikiem, aby upewnić się, że w Twoim przypadku wierzyciel nie ma prawa domagać się spłaty zadłużenia z majątku wspólnego.

Zdarza się, że wierzyciel próbuje wymóc spłatę zobowiązania z majątku osobistego małżonka dłużnika. Jeśli do takiej sytuacji dojdzie, powinieneś wysłać odpowiednie pismo do wierzyciela, w którym wyjaśnisz jego błąd. Jeśli taka interwencja nie poskutkuje, możesz zgłosić sprawę do prokuratury.

Jak spłacać zaciągnięte pożyczki po rozwodzie?

Być może w związku z zaistniałą sytuacją zastanawiasz się, czy rozwód uchroni Cię przed koniecznością spłaty pożyczki zaciągniętej w czasie trwania małżeństwa ze wspólnością majątkową. Pożyczki po rozwodzie nie znikają, ale to, kto będzie musiał je zapłacić, zależy od tego, kto zaciągnął pożyczkę.

Jeśli w czasie trwania małżeństwa zobowiązanie zaciągnął tylko Twój małżonek, to on będzie musiał spłacić dług ze swoich pieniędzy. W takiej sytuacji nie ma znaczenia, czy wiedziałeś o pożyczce i wyraziłeś na nią zgodę, czy też została zawarta bez Twojej wiedzy.

Jeśli jednak pieniądze pożyczyliście wspólnie, wierzyciel może się pomagać spłaty tylko od jednego Was. Najczęściej wybierze on osobę, która według niego daje większą szansę na spłacenie zobowiązania. Po spłacie długu będziesz mógł jednak domagać się od byłego małżonka zwrotu połowy zapłaconych środków.

Zobacz także:

1. Pożyczki bez prowizji - sprawdź gdzie ch szukać!

2. Aplikacje pożyczkowe - czy warto z nich korzystać? Sprawdź!

3. Pożyczki pozabankowe - Ranking pożyczek pozabankowych 2020