Zadłużenie osoby prywatnej - jak je sprawdzić? Krok po kroku

Obecnie nietrudno jest wpaść w spiralę zadłużenia – na każdym kroku oferowane są pożyczki, a czasem okazuje się, że najtańszy kredyt gotówkowy wcale nie jest korzystny dla klienta. Kiedy zobowiązanie nie jest spłacane, dane o zaległości trafiają do specjalnych baz, które przechowują dane o długach polskich konsumentów.

• informacje o zadłużeniu osób prywatnych zbierają między innymi rejestry BIK, BIG InfoMonitor i KRD.
• osoba prywatna może sprawdzić jedynie informacje o własnym zadłużeniu – nie jest możliwe zweryfikowanie długów innych osób, np. sąsiada.
• sprawdzać zadłużenie osoby prywatnej mogą jedynie uprawnione organy państwowe, a także niektóre podmioty prawne, np. banki czy firmy pożyczkowe.

Czy sprawdzenie zadłużenia osoby prywatnej jest możliwe?

Tak, osoby prywatne mogą pobierać raporty na temat swoich długów. Zadłużenie osoby prywatnej może jednak sprawdzić sama zainteresowana osoba, a weryfikacja zaległości, jakie ma na swoim koncie ktoś inny, nie jest możliwa.

Aktualnie obowiązujące prawo chroni dane osobowe Polaków i inne poufne informacje, a zatem nie będziemy mogli sprawdzić zadłużenia innej osoby. 

Jak sprawdzić zadłużenie osoby prywatnej w bazach?

Pobranie informacji o własnych długach i zaległościach jest jednak możliwe. Gdzie można sprawdzić zadłużenie osoby prywatnej? Dane takie zbierają organy działające na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Prawo bankowe, a także wiele komercyjnych firm znanych jako biura informacji gospodarczej. Historię zadłużenia osoby prywatnej można uzyskać m.in. w:

• BIK – Biuro Informacji Kredytowej,
• BIG – Biuro Informacji Gospodarczej,
• KRD – Krajowy Rejestr Długów.

Zadłużenie osoby prywatnej w BIK

BIK powstało w 1997 r. z inicjatywy Związku Banków Polskich i innych banków komercyjnych. Instytucja zbiera dane o zaciąganych przez Polaków zobowiązaniach – jednak nie tylko te negatywne, np. o zaległościach, ale również pozytywne.

Z informacji gromadzonych i przetwarzanych przez BIK można dowiedzieć się o tym, jak konsument radzi sobie ze spłatą długów – czy spłaca je regularnie i terminowo. Osoby wywiązujące się ze swoich zobowiązań mają wysoki scoring BIK, co zwiększa szanse na uzyskanie kredytu lub pożyczki.

Jak sprawdzić zadłużenie osoby prywatnej w BIK? Konsumenci mogą pobrać Raport BIK, dzięki któremu można m.in.

• zweryfikować ewentualne opóźnienia w spłatach kredytów,
• sprawdzić, czy nikt nie zaciągnąć kredytu w ich imieniu,
• obliczyć szanse na kredyt lub pożyczkę.

Pobranie raportu obejmującego pełną historię kredytową kosztuje 54 zł. Żeby go uzyskać, wystarczy:

• założyć konto w BIK – potrzebny jest numer PESEL i inne dane z dowodu osobistego oraz potwierdzenie tożsamości, np. w aplikacji mObywatel lub poprzez przelew weryfikacyjny z osobistego konta bankowego. Następnie należy potwierdzić konto – kliknąć w link otrzymany na adres e-mail,
• zalogować się do serwisu,
• dokonać płatności,
• wejść w sekcję Raporty i wyświetlić wygenerowany dokument.

Żeby uzyskać darmowy raport, wystarczy zgłosić się z wnioskiem do BIK. W piśmie należy zamieścić swoje dane osobowe (imię, nazwisko, adres, seria i numer dowodu osobistego oraz PESEL) oraz powołać na podstawę prawną. Wniosek można wysłać na adres korespondencyjny:

Biuro Informacji Kredytowej S.A.

ul. Zygmunta Modzelewskiego 77a

02-679 Warszawa

lub skorzystać z drogi elektronicznej. W tym celu należy:

• zalogować się na koncie BIK,
• wybrać symbol koperty,
• w polu tematu wybrać „Inny temat”,
• uzupełnić formularz kontaktowy – wpisać wniosek o wydanie kopii danych.

Czas oczekiwania na kopię danych wynosi ok. 30 dni. Jeśli wniosek był wysłany elektronicznie, raport będzie znajdował się w zakładce „Pliki do pobrania”, w sekcji „Moje konto”.

Sprawdź również: Pomoc dla zadłużonych. Jak spłacić długi?

Zadłużenie osoby prywatnej w KRD

Czy KRD i BIG to to samo? KRD (Krajowy Rejestr Długów) to prywatna firma będąca jednym z biur informacji gospodarczej. Zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem informacji na temat zadłużeń Polaków. Kogo można wpisać do KRD?

Znajdują się tam zarówno dane dotyczące konsumentów, jak i firm. W przeciwieństwie do BIK KRD gromadzi jedynie negatywne informacje, np. o opóźnieniu w spłacie kredytu lub pożyczki, braku płatności za telefon komórkowy czy zaległych świadczeniach alimentacyjnych.

Kiedy można trafić do KRD? Jeśli chodzi o osoby fizyczne, to informacje o nich są tam umieszczane, gdy zadłużenie przekroczy kwotę 200 zł. W przypadku przedsiębiorstw – 500 zł.

Jak osoba prywatna może uzyskać informacje o sobie z KRD? Wystarczy, że:

• założysz konto w serwisie online,
• zalogujesz się do Panelu Klienta,
• pobierzesz raport.

Czy raport KRD jest darmowy? Również w tym przypadku możliwe jest sprawdzenie rejestru raz na 6 miesięcy. Ustawową informację można pobrać, składając wniosek osobiście w siedzibie biura, przesyłając wniosek listem lub online – w serwisie transakcyjnym.

Wiele osób obawia się czarnych list dłużników i zastanawia się, czy KRD jest bezpieczne. Biuro udostępnia usługę sprawdzania i monitorowania swojego numeru PESEL. Podstawowy pakiet kosztuje 49 zł za 2 miesiące i umożliwia dwukrotne sprawdzenie, czy dana osoba jest wpisana do KRD, a także otrzymywanie powiadomień o dopisaniu jej numeru PESEL do KRD.

Usługa pozwala też na jednorazowe sprawdzenie, kto w ciągu 12 miesięcy wykorzystał PESEL klienta. Wszystko to służy bezpieczeństwu konsumentów i ochronie przed wyłudzeniem ich danych oraz w konsekwencji – zaciągnięciem w ich imieniu kredytu. A czy KRD dzwoni do ludzi? Biuro oferuje usługę tzw. miękkiej windykacji, która przyspiesza egzekucję należności.

Przeczytaj też: Konsekwencje braku spłaty pożyczki - jakie mogą być?

Zadłużenie osoby prywatnej w BIG

Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor (BIG InfoMonitor) wchodzi w skład grupy BIK. Zajmuje się przechowywaniem i udostępnianiem informacji gospodarczych o zadłużeniu osób oraz firm. W swoim rejestrze dłużników uwzględnia zarówno informacje negatywne – o przeterminowanych należnościach, jak i pozytywne – o terminowej spłacie zobowiązań.

Żeby uzyskać informacje z rejestrów BIG InfoMonitor, wystarczy:

• założyć konto w serwisie online – należy potwierdzić tożsamość np. podpisem kwalifikowanym lub przelewem weryfikacyjnym,
• zalogować się do konta,
• pobrać Raport o Sobie i/lub z Rejestru Zapytań.

Samo założenie i prowadzenie konta jest bezpłatne. Z kolei jednorazowe pobranie Raportu o Sobie lub Raportu z Rejestru Zapytań kosztuje 21 zł. Również w przypadku BIG InfoMonitor, raz na pół roku można pobrać bezpłatną informację na temat ewentualnych zadłużeń – wystarczy zarejestrować się w serwisie.

Kto może sprawdzić zadłużenie osoby prywatnej?

BIK i BIG-i to instytucje, które działają na podstawie odrębnych przepisów. Określają one dość precyzyjnie zasady nie tylko gromadzenia i przetwarzania informacji, ale także ich udostępniania. Zgodnie z nimi dane na temat osób prywatnych (konsumentów) mogą uzyskać wyłącznie: 

• organy administracji państwowej - np. sądy, prokuratorzy, komornicy sądowi, 
• osoby prawne – czyli np. banki, firmy pożyczkowe, operatorzy telefonii komórkowej itp., które dysponują upoważnieniem konsumenta do sprawdzenia danych na jego temat,
• konsumenci – wyłącznie w zakresie sprawdzenia danych o sobie.

Dlaczego warto sprawdzać zadłużenia osoby prywatnej?

Problem zadłużenia w Polsce rośnie z roku na rok. Według danych KRD we wrześniu 2023 r. do rejestru wpisanych było prawie 2,3 mln osób, a łączne zadłużenie Polaków wynosiło 45 mld zł. W ciągu 12 miesięcy (od września 2022 r.) zadłużenie konsumentów wzrosło o 2,8 mld zł. Nic więc dziwnego, że wiele podmiotów chce się chronić przed nierzetelnymi klientami.

Dzięki istnieniu baz i rejestrów gromadzących dane na temat zadłużenia osób prywatnych polskie przedsiębiorstwa mają możliwość uniknięcia wielu problemów. Z kolei osoby prywatne mogą bez przeszkód monitorować stan swojego zadłużenia w bazach BIK i BIG.

Warto to robić regularnie, korzystając choćby z możliwości pobierania darmowych raportów na swój temat. Nawet jeśli starasz się regulować swoje zobowiązania terminowo, może się okazać, że o jakimś długu zapomniałeś lub zostałeś wpisany do rejestru dłużników przez pomyłkę. Takie wpisy mogą utrudnić Ci zaciągnięcie kredytu w banku, a nawet zwykłej chwilówki.

Dowiedz się też: Fundacje pomagające wyjść z długów. Jaką pomoc oferują?

Zadłużenie osoby prywatnej – czy można się przed tym uchronić?

Reklamy pożyczek kuszą, a potrzeby konsumpcyjne Polaków ciągle rosną. Można jednak uchronić się przed wpadnięciem w spiralę zadłużenia. Wystarczy:

• pożyczać rozsądnie – tylko tyle, ile będziemy w stanie spłacić,
• sprawdzać parametry oferty przed podpisaniem umowy – nie tylko oprocentowanie, ale przede wszystkim RRSO (rzeczywista roczna stopa oprocentowania),
• w przypadku rosnących stóp procentowych wybierać oferty ze stałym oprocentowaniem,
• korzystać z ubezpieczenia kredytu, np. od utraty pracy,
• nie zaciągać pożyczek na spłatę innych zadłużeń,
• ograniczyć korzystanie z chwilówek i innych produktów obciążonych wysokim kosztem,
• w razie problemów ze uregulowaniem zobowiązania – skontaktować się z wierzycielem i negocjować warunki spłaty.

Jeśli przy zaciąganiu kredytów wykażemy się zdrowym rozsądkiem i będziemy ostrożni – z pewnością unikniemy wielu problemów, a zobowiązanie spłacimy na czas.

Przeczytaj także inne nasze artykuły:

1. Wakacje kredytowe 2024 - Od kiedy? Na jakich warunkach?
2. Czy chwilówki są widoczne w BIK?
3. Chwilówki w Holandii - jak wyglądają chwilówki w NL?
4. Chwilówki w Niemczech - jak wziąć szybką pożyczkę w Niemczech?