Czym jest BIG? Najważniejsze informacje

Skrót BIG prawdopodobnie będzie znany każdemu, kto kiedykolwiek starał się o pożyczkę lub też interesował się rynkiem pożyczkowym. BIG jest skrótem od nazwy biuro informacji gospodarczej. Sprawdźmy, czym ono jest i jakie istnieją różnice pomiędzy BIG-iem a BIK-iem.

Czym zajmuje się biuro informacji gospodarczej?

Podczas weryfikacji potencjalnych pożyczkobiorców w firmach pozabankowych przy ubieganiu się o pożyczki i chwilówki można spotkać się z informacją, że pożyczkodawca sprawdza BIG – Biuro Informacji Gospodarczej.

Co to jest? Otóż jest to wspólna nazwa dla wielu instytucji, których celem jest gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie na życzenie odpowiednich podmiotów informacji o osobach i przedsiębiorstwach znajdujących się w rejestrach.

Zgodnie z ustawą każdy BIG jest instytucją utworzoną w celu rozpowszechniania informacji gospodarczych, pozyskiwania i przetwarzania takich danych pochodzących z różnych rejestrów należących do państwa. Poza tym zajmuje się ona analizą wiarygodności różnych podmiotów gospodarczych.

Można powiedzieć, że biuro informacji gospodarczej udostępnia informacje na temat dłużników i przyjmuje takie zgłoszenia od wierzycieli. Nie istnieje tylko jedno, krajowe biuro informacji gospodarczej, ale kilka biur, które obecnie są firmami prywatnymi. Każde z nich posiada odrębne dane, choć współpracują one ze sobą w pewnej mierze w ich wzajemnej wymianie.

Co istotne, nadzór nad działalnością BIG-ów sprawuje minister właściwy do spraw gospodarki w zakresie zgodności wykonywanej działalności gospodarczej z ustawą i regulaminem. Nadzór nie obejmuje przy tym kontroli prawidłowości przetwarzania przez konkretne biuro danych osobowych, ale jedynie ocenę, czy zakres informacji wykorzystywanych do analizy wiarygodności płatniczej jest prawidłowy.

Rejestr BIG – kto może się w nim znaleźć?

Wszelkie zasady zgłaszania do BIG-ów informacji o dłużnikach reguluje wspominana ustawa o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

Wpis do biura informacji gospodarczej jest dokonywany na polecenie wierzyciela, który może przekazać informacje o zobowiązaniu dłużnika będącego konsumentem. Może to zrobić wyłącznie wtedy, gdy spełnione są łącznie następujące warunki:

• zobowiązanie powstało w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności w związku z zawartą umową o kredyt konsumencki oraz umowami, o których mowa w art. 1871 Kodeksu postępowania cywilnego, czyli umowami o:
  • świadczenie usług pocztowych i telekomunikacyjnych,
  • przewóz osób i bagażu w komunikacji masowej,
  • dostarczanie energii elektrycznej, gazu i oleju opałowego,
  • dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków,
  • wywóz nieczystości,
  • dostarczanie energii cieplnej;
• łączna kwota wszystkich wymagalnych zobowiązań dłużnika-konsumenta wobec wierzyciela wynosi co najmniej 200 zł i są one wymagalne od co najmniej 30 dni;
• upłynął przynajmniej 1 miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo od doręczenia dłużnikowi będącemu konsumentem do rąk własnych na adres do doręczeń lub adres miejsca zamieszkania wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do rejestru BIG, z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura;
• nie upłynęło jeszcze 10 lat od dnia wymagalności zobowiązania, a w przypadku roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym, albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd – nie upłynęło 10 lat od dnia stwierdzenia roszczenia.

Inaczej kwestia wpisu do biura informacji gospodarczej wygląda w przypadku, gdy dłużnik nie jest konsumentem. Wierzyciel może wówczas przekazać do rejestru BIG informacje o zobowiązaniu wyłącznie przy spełnieniu łącznie wszystkich trzech poniższych warunków:

• dany dług powstał w związku z określonym stosunkiem prawnym, w szczególności z tytułu umowy związanej z wykonywaniem działalności gospodarczej;
• łączna kwota wymagalnych zobowiązań dłużnika niebędącego konsumentem wobec wierzyciela wynosi minimum 500 zł oraz są one wymagalne od co najmniej 30 dni;
• upłynął co najmniej 1 miesiąc od wysłania przez wierzyciela listem poleconym albo doręczenia dłużnikowi niebędącemu konsumentem do rąk własnych, na adres doręczeń lub adres siedziby dłużnika czy do miejsca wykonywania działalności gospodarczej, wezwania do zapłaty zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do BIG-u z podaniem firmy i adresu siedziby tego biura.

Jakie dane gromadzi BIG?

W BIG-u są przechowywane informacje dotyczące różnych działań konsumentów i przedsiębiorców w kwestiach finansowych. Mogą to być takie dane jak:

• informacje o zadłużeniu z tytułu zaciągniętych kredytów i pożyczek, wysokości zobowiązania, terminie spłaty, wysokości ewentualnych rat, regularności ich spłaty i istniejących opóźnieniach oraz o kwocie pozostałej do uiszczenia;
• informacje o fakturach – spłaconych i niespłaconych, wraz z podaniem przedmiotu faktury i kwoty, na jaką została ona wystawiona;
• informacje o kupionych na raty towarach – w tym o koszcie zakupu produktu, wysokości rat, terminach ich spłaty, istniejących opóźnieniach lub o nieuregulowanych ratach;
• stan spłaty rachunków za media, m.in. za energię elektryczną, gaz czy wodę.

Jakie biura informacji gospodarczej działają w Polsce?

W Polsce nie ma tylko jednego BIG-u. Takich instytucji jest znacznie więcej, a do najważniejszych zaliczane są takie BIG-i jak:

• Krajowy Rejestr Długów Biuro Informacji Gospodarczej SA,
• Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor (BIG InfoMonitor),
• Rejestr Dłużników ERIF Biuro Informacji Gospodarczej S.A.,
• KBIG – Krajowe Biuro Informacji Gospodarczej,
• Krajowa Informacja Długów Telekomunikacyjnych.

Różnice pomiędzy BIK-iem a BIG-iem

Nazwy BIK i BIG są do siebie bardzo podobne. Na tyle, że wielu konsumentów myli je ze sobą. Tymczasem BIG to biuro informacji gospodarczej, a BIK – Biuro Informacji Kredytowej. Instytucje te mają podobne założenia w zakresie funkcjonowania, ale tak naprawdę niewiele mają ze sobą wspólnego.

BIK jest instytucją centralną, która zajmuje się gromadzeniem i przetwarzaniem informacji dotyczących zobowiązań kredytowych klientów banków, a także zobowiązań pożyczkowych klientów firm pozabankowych i innych. Co najważniejsze, w przeciwieństwie do rejestru BIG, w rejestrach BIK-u można znaleźć zarówno pozytywne, jak i negatywne informacje dotyczące kredytobiorców.

W BIG-ach znajdują się tylko negatywne informacje o dłużnikach. BIG funkcjonuje na podstawie przepisów ustawy o udostępnianiu i wymianie informacji gospodarczych, a BIK utworzony został przez polskie banki na podstawie Prawa bankowego.

Jakie instytucje mają dostęp do BIG-u?

Do rejestru BIG-ów mają dostęp liczne instytucje, głównie te, które udzielają zobowiązań finansowych w formie dóbr konsumpcyjnych czy pojazdów. Informacje z BIG-ów pobierają:

• banki – np. przy okazji realizacji procesu kredytowego czy przy udzielaniu leasingu,
• sklepy prowadzące sprzedaż różnego rodzaju towarów na raty,
• firmy pożyczkowe udzielające chwilówek oraz pożyczek krótko- lub długoterminowych.

Informacje dotyczące zadłużenia danej osoby-konsumenta będą najprawdopodobniej skutkować odrzuceniem jego wniosku o pożyczkę lub kredyt i nie pozwolą na skorzystanie ze sprzedaży ratalnej lub z leasingu. Może to także wiązać się z udzieleniem innego zobowiązania, ale na mniej atrakcyjnych warunkach.

Wpisy w rejestrach BIG-ów na temat przedsiębiorców sprawiają, że stają się oni nierzetelnymi partnerami w oczach potencjalnych kontrahentów.

Właściwie zakres informacji, jakie są możliwe do uzyskania w BIG-ach, zależny jest od podmiotu, który wnosi o ich udzielenie. Na przykład konsumenci mogą uzyskać na swój wniosek wiadomości na temat dowolnego przedsiębiorcy, ale nie na temat innych konsumentów.