Najnowsze dane statystyczne jasno pokazują, jak poważny jest problem. Według raportu InfoDług ogólny poziom zadłużenia Polaków wynosi niemal 79 mld złotych. W tym samym raporcie wskazano, że zadłużenie w 2022 roku wzrosło aż o 6,4 mld złotych.
Najwięcej osób z długami jest na Mazowszu, a problemem zdają się być zaległe raty kredytów, a także nagromadzenie się zaległych obowiązków alimentacyjnych.
Omawiający to raport InfoDług opiera się na danych Rejestru Dłużników BIG infoMonitor i na bazie informacji kredytowych BIK. Co więcej, powyższe dane uwzględniają wyłącznie zaległości na minimum 200 złotych z opóźnioną spłatą wynoszącą 30 i więcej dni.
Jakie są przyczyny zadłużenia Polaków?
Istnieje wiele powodów, dla których mówić można o tym przyczynach rosnącego zadłużenia Polaków. Niektórzy w tym miejscu wskazują na pandemię, choć tu nie można jednoznacznie powiedzieć, że pogłębiła ona problem. W drugim roku trwającej pandemii przeciętne zadłużenie Polaków uległo zmniejszeniu.
Z kolei już w 2022 roku pojawił się problem wojny na Ukrainie. Ta przyczyniła się do drastycznego wzrostu cen paliw oraz energii, co wymogło na Polakach branie kolejnych kredytów. Do tego należy bardzo wysoką inflację, a także drastyczny wzrost stóp procentowych, które miały być sposobem na obniżenie szalejącej inflacji.
W praktyce wzrost ten wyraźnie odczuli kredytobiorcy. W osobnym artykule wyjaśniamy, jaki jest wpływ stóp procentowych na chwilówki. Tu okazało się, że drastyczny wzrost cen wielu produktów poszedł w parze ze słabo rosnącymi zarobkami. Tym samym przez niskie zarobki Polacy zaczęli zaciągać zobowiązania, aby spłacić swoje bieżące opłaty.
Warto wiedzieć: Co dla wierzyciela oznacza częściowa spłata zadłużenia?
Jakie jest zadłużenie Polaków?
W tym miejscu warto podkreślić, że patrząc na to, ile każdy Polak ma długu, warto uwzględnić fakt, że o zadłużeniu mówi się w przypadku osób mających przeterminowane zobowiązania. Osoby spłacające swoje raty i zobowiązania na czas nie są wliczani do grupy dłużników.
Jeśli chodzi o zadłużenie Polaków, dane statystyczne nie biorą też pod uwagę kwoty przeterminowanego zobowiązania, które jest mniejsze niż 200 złotych. Ogólna kwota przeterminowanych zobowiązań jest szacowana na kwotę niemal 79 mld złotych. Ile procent Polaków ma długi składające się na tę kwotę?
Dane InfoDługu mówią o 2,68 mln osób. Długi Polaków są największe na Mazowszu. Pod względem województw najgorzej wypadają woj. zachodniopomorskie i lubuskie. Na jakie wskazują zadłużenie Polaków statystyki? Problemy finansowe ma tu aż 110 osób na 1000 pełnoletnich mieszkańców tych regionów.
Ile ludzi żyje na kredyt?
Ile dłużników jest w Polsce? Obecnie jest ich około 2,68 mln osób. Jednocześnie zadłużenie Polaków w aż 20% przypadków dotyczy zarówno zaległości kredytowych, jak i pozakredytowych.
Warto wiedzieć!
Tu należy jednak wziąć pod uwagę to, że w BIK w swoich podsumowaniach mówiąc o zadłużeniu na rynku kredytowo-pożyczkowym bierze pod uwagę wszystkie kredyty, nie tylko te niespłacane w terminie.
Tu ostatni okres okazał się dla nas korzystny – w ciągu pierwszego półrocza 2023 roku zadłużenie zmalało o 12 mld złotych i na koniec czerwca wyniosło 710 mld złotych.
Porównując te dane z informacją o tym, jak wygląda sprawa przeterminowanych kredytów, można powiedzieć, że zadłużenie Polaków 2023 spadło, jednak pogłębiły się problemy osób, które mają problem z terminową spłatą swoich zobowiązań.
Ile jednak wynosi średnie zadłużenie Polaków? W bazie BIK (stan na koniec I półrocza 2023 roku) jest 14,7 mln kredytobiorców oraz pożyczkobiorców. Przy łącznej kwocie zaciągniętych zobowiązań wynoszącej 710 mld zł wychodzi na to, że średnie zadłużenie wynosi nieco ponad 48 tys. złotych.
Jakie kredyty najchętniej biorą Polacy?
Jak wygląda kwestia kredytów zaciąganych przez Polaków? Analizując zadłużenie Polaków w bankach, można zauważyć, że wyraźnie wzrosła liczba kredytów różnego typu. W stosunku do lipca ubiegłego roku, w lipcu 2023 roku banki i skoki udzieliły więcej:
- Kredytów ratalnych – wzrost o 54,4%;
- Kredytów mieszkaniowych – wzrost o 29,1%;
- Kredytów gotówkowych – wzrost o 6,9%;
Zadłużenie kredytowe Polaków w liczbach jasno pokazuje, że w dobrej kondycji jest kredyt gotówkowy.
Ten produkt bankowy jest kredytem niecelowym, co też sprawia, że tak chętnie Polacy decydują się na jego zaciągnięcie – w szczególności wtedy, gdy potrzebują od razu gotówki, nie chcą tłumaczyć się z tego, na co wydadzą pieniądze, a np. mają wiele różnorodnych wydatków do pokrycia.
Coraz większą popularnością cieszą się kredyty gotówkowe zaciągane na kwotę powyżej 50 tys. złotych, jednak wciąż zdecydowana większość kredytów jest zaciągana na niższe kwoty. Średnio kredyt gotówkowy w lipcu 2023 roku wyniósł 21,262 zł. Należy przy tym zaznaczyć, że niemal połowa kredytów gotówkowych spełniała rolę konsolidacyjną zobowiązań.
A jak wygląda zadłużenie hipoteczne Polaków? Średnia wartość kredytu hipotecznego wyniosła w lipcu 374,37 tys. złotych (więcej niż rok wcześniej o ponad 14%), co wynika ze wzrostu cen nieruchomości.
W lipcu Polacy zaciągnęli 11,1 tys. kredytów mieszkaniowych na łączną kwotę 4,164 mld złotych. Jednocześnie w całym pierwszym półroczu 2023 roku liczba udzielonych kredytów mieszkaniowych spadła aż o 34,4%.
Długi Polaków w firmach pożyczkowych
A jak wygląda sytuacja Polaków w instytucjach pozabankowych? Na te dane składają się pożyczki, jak i kredyty chwilówki zaciągane w tzw. parabankach. Według najnowszych danych w lipcu Polacy zaciągnęli aż 1 249 tys. nowych pożyczek, których wartość wyniosła 1,289 mld złotych.
Oznacza to, że w porównaniu do lipca 2022 roku aż trzykrotnie wzrosła liczba zaciąganych pożyczek. Zadłużenie Polaków w parabankach w większości przypadków dotyczy jednak pożyczek niskokwotowych, czyli takich do 1 tys. złotych.
Wzrosła również liczba pożyczek wysokokwotowych, czyli takich na wartość pow. 5 tys. złotych. Jednak to niższe kwoty zdecydowanie zdominowały rynek.
Nie przegap: Czy istnieje bank, który spłaca długi?
Zadłużenie Polaków na kartach kredytowych
W 2023 roku według raportu BIK wyraźnie wskazuje na to, że wzrosła liczba sprzedaży kart kredytowych, a także ich wartość. Łącznie w pierwszym półroczu 2023 roku wydano aż o 27,6% więcej kart kredytowych, a wartość ich limitów wzrosła aż o 31,6%.
Banki i SKOKI najwięcej wydały we wcześniejszych miesiącach tego roku, dynamika z lipca pokazuje na zmniejszenie (wciąż jednak wysokie) zainteresowania kartami kredytowymi, które zdają się pełnić rolę dodatkowego źródła finansowania.
Gdzie jest najwięcej dłużników?
Nie tylko Polacy, ale również polskie miasta toną w długach. Największe zadłużenie ma Warszawa (6,8 mld zł planowane na koniec 2023 roku), ale to drugi w rankingu Kraków (planowane 5,5 mld długu) ma mieć największy przyrost zadłużenia.
Największy, bo aż o 2,3 mld złotych w 2023 roku. Można jednak stwierdzić, że praktycznie każde polskie miasto boryka się z problemem długu.
A kto jest rekordzistą, jeśli chodzi o Polaków? Jest to mężczyzna pochodzący z Lubelszczyzny, którego zadłużenie po ostatnim wzrośnie (o ponad 6 mln zł), wynosi 81,2 mln zł!
Co istotne, można sprawdzić zadłużenie osoby prywatnej, co warto robić w szczególności w rejonach Polski, gdzie jest najwięcej dłużników. Tu prym wiodą woj. Lubelskie i zachodniopomorskie, ale dłużników nie brakuje na Mazowszu i na Śląsku.
Zadłużenie wśród młodych Polaków
Kredyty są zaciągane w praktycznie każdym wieku, jednak jak wyglądają długi młodych Polaków? Z danych wynika, że w przypadku osób młodych przeciętna wartość przeterminowanego długu spadła aż o 8,2% i wynosi teraz 6 917 zł.
Szacuje się, że ludzie młodzi rzadziej biorą kredyty hipoteczne, ponieważ w wieku młodym np. do 24 roku życia często nie mają zdolności finansowej.
Przeczytaj też: Kiedy przedawniają się pożyczki i chwilówki?
Na jaką pomoc mogą liczyć dłużnicy w Polsce?
Problem spłaty zobowiązań jest dość powszechny, dlatego też pojawiają się rozmaite instytucje oraz programy wspierające, które pomagają w znalezieniu rozwiązania w nieraz bardzo trudnej sytuacji finansowej i życiowej Polaków.
Należy jednak pamiętać o tym, że na początku warto porozmawiać z instytucją, której zalegamy z opłatami – nieraz można wydłużyć czas spłaty zobowiązania, ale obniżyć przy tym wysokość miesięcznych rat do takiej wartości, która będzie dla nas możliwa do spłaty.
Jeśli chodzi o instytucje, wsparcia udzielają m.in.:
- Ośrodek Doradztwa Finansowego i Konsumenckiego;
- Rzecznik Finansowy;
- Doradca finansowy;
- Firmy oddłużeniowe;
- Fundacje pomagające osobom zadłużonym, w tym:
- Krajowe Centrum Pomocy Zadłużonym;
- ANTYWINDYK;
- Lady Liberty;
- Cognosco;
- Zaradni.
Pytania i odpowiedzi