Monity – co to jest i kiedy się je stosuje?

Co to jest monit?

Według danych największych Biur Informacji Gospodarczej - BIG InfoMonitor oraz KRD zadłużenie wobec firm pożyczkowym na początku 2019 r. miało około 340-360 tysięcy Polaków. Większość tych osób, zanim trafiła do rejestrów dłużników, otrzymała od swoich pożyczkodawców monity, czyli pisma upominawcze stosowane na początku postępowania windykacyjnego.

Już na wstępie wyjaśniliśmy w skrócie, co to jest monit – jest to formalne przypomnienie dłużnikowi o powstałej zaległości finansowej wraz z prośbą o jej uregulowanie. Ze względu na treść nazywane jest często ponagleniem lub upomnieniem. Bez względu na formę (monit może być pisemny, ale też telefoniczny) zawsze zawiera ono następujące informacje:

• jaka jest kwota zaległości i z czego wynika,
• kiedy minął termin płatności,
• na jakie konto należy dokonać wpłaty.

Jeśli decydujemy się skorzystać z pożyczki na rynku pozabankowym, zobowiązujemy się do przestrzegania warunków umowy zawartej z pożyczkodawcą. Najważniejszym z nich jest terminowa spłata zobowiązania wraz z odsetkami i pozostałymi kosztami.

Konsekwencje braku spłaty pożyczki w wyznaczonym terminie są zawsze takie same: pożyczkodawca uruchamia działania windykacyjne, by zmotywować dłużnika do spłaty zaległości. Jednym z narzędzi stosowanym w tym celu jest właśnie monit.

Jakie są rodzaje monitu?

Ponieważ żadne przepisy nie precyzują tego, jak powinien wyglądać monit, firmy i instytucje wysyłają go w różnej formie. Przez pożyczkodawców stosowane są najczęściej następujące rodzaje monitów:

• pisemny – mający formę pisma, które wysyłane jest do dłużnika listem za pośrednictwem poczty tradycyjnej,
• elektroniczny – jest to przypomnienie o płatności wysyłane na adres e-mail, który pożyczkobiorca podał we wniosku o pożyczkę,
• telefoniczny – polega na kontakcie telefonicznym przedstawiciela firmy pożyczkowej z dłużnikiem,
• SMS – taka wiadomość zawiera informację o zaległości i wysyłana jest na numer telefonu pożyczkobiorcy podany w formularzu wniosku.

Większość firm pożyczkowych wykorzystuje wszystkie ww. formy monitów, a szczególną popularnością cieszą się te w formie elektronicznej i SMS, ponieważ są najszybsze i najtańsze.

Jakie są koszty monitów?

Przygotowanie i wysłanie upomnienia o płatność do dłużnika generuje określone koszty dla wierzyciela. Z tego względu wiele osób obawia się, że zostanie im naliczona opłata za monit, która powiększy kwotę zobowiązania.

Wiele lat temu koszty takich upomnień wysyłanych przez banki i firmy pożyczkowe bywały bardzo wysokie, bo sięgały nawet kilkadziesiąt złotych za jedno pismo. Nie pomagało to dłużnikom w rozwiązywaniu problemu zadłużenia, dlatego powstały przepisy, które ograniczyły swobodę instytucji finansowych w tym zakresie.

Ustawa o kredycie konsumenckim z dnia 12 maja 2011 r., a przede wszystkim jej zmiany, które weszły w życie w 2016 roku, wprowadziły limity opłat z tytułu zaległości w spłacie pożyczek, obejmujących zarówno odsetki, jak i koszty upomnień. Nie mogą one przekraczać maksymalnych odsetek za opóźnienie określonych w art. 481 § 21 Kodeksu cywilnego, które oblicza się jako dwukrotność stopy referencyjnej NBP i 5,5%. W 2019 roku wynoszą one 14% w skali roku.

Wprowadzenie powyższych limitów spowodowało, że firmy pożyczkowe bardzo rzadko stosują opłaty za monity i inne czynności windykacyjne. Zamiast tego naliczają wyłącznie odsetki za opóźnienie. Od tej reguły są jednak wyjątki, dlatego przed skorzystaniem z chwilówki bądź pożyczki ratalnej warto sprawdzić szczegółowe warunki umowy oraz cennik danego pożyczkodawcy.

W podobny sposób zostały ograniczone lub zlikwidowane opłaty za monity bankowe, jednak i w tym przypadku są wyjątki. Niektóre instytucje wciąż obciążają swoich klientów kosztami wysłania upomnień – najtańsze są wiadomości e-mail i SMS (zwykle ich koszt to kilka złotych od powiadomienia), natomiast najwięcej, bo nawet kilkadziesiąt złotych, trzeba zapłacić w przypadku windykacji telefonicznej, szczególnie zleconej przez bank do firmy zewnętrznej.

Jak wysyłany jest monit?

Podobnie jak stosowanie wybranych rodzajów monitów, także termin ich wysyłania do dłużników jest uzależniony od wewnętrznych procedur obowiązujących w danej instytucji. Wspólną zasadą jest jednak to, że najpierw wysyłany jest monit, wezwanie do zapłaty natomiast dopiero później, gdy dłużnik nie reaguje na łagodniejsze formy upomnień.

Jeśli chodzi o firmy pożyczkowe, większość z nich bardzo szybko reaguje na opóźnienia w spłacie i zwykle stosuje wiele rodzajów ponagleń motywujących pożyczkobiorcę do uregulowania zaległości. Bywa, że pierwszy monit przesyłany są już na drugi dzień po upływie terminu zapłaty. Bardzo często wygląda to w następujący sposób:

• 1-3 dni po terminie płatności – SMS lub e-mail z krótkim przypomnieniem o zobowiązaniu,
• 7-14 dni po terminie płatności – monit telefoniczny lub/i wysłany listem na adres dłużnika,
• 14-30 dni po terminie płatności – wezwanie do zapłaty, często już o charakterze przedsądowym.

Powyższy schemat jest orientacyjny, ponieważ ścieżka windykacyjna w każdej firmie wygląda nieco inaczej.

Wiesz już, jak mniej więcej wygląda przesyłanie ponagleń w firmach pożyczkowych. A po jakim czasie bank wysyła monit? W tym przypadku również nie ma reguły, gdyż każda instytucja ma swoje odrębne procedury. Dość znamienne jest jednak to, że wiele banków stosuje wyłącznie tradycyjne formy ponagleń, czyli wysyła je listem na adres dłużnika i następuje to zwykle do 14 dni od powstania zadłużenia.

Monit - jak go prawidłowo napisać?

Ponaglenia o zapłatę stosowane są powszechnie w obrocie gospodarczym, dlatego możesz je wykorzystać na przykład w sytuacji, gdy wykonujesz zlecenia jako freelancer i chcesz się upomnieć o płatność od swojego klienta. Poniżej podpowiadamy, jak napisać monit w tej sprawie, czyli jaka treść powinna się w nim znaleźć.

Przede wszystkim upomnienie się o spłatę należności najlepiej sporządzić w formie oficjalnego pisma i wysłać go listem poleconym do dłużnika, pozostawiając sobie jego kopię wraz z potwierdzeniem nadania przesyłki na poczcie. Dzięki temu będzie go można wykorzystać w dalszym postępowaniu windykacyjnym, w szczególności na etapie sądowym.

Elementy, jakie powinny znaleźć się w treści monitu, to przede wszystkim:

• pełna nazwa i adres wierzyciela (czyli osoby lub firmy, która upomina się o płatność),
• dane dłużnika,
• miejsce i data sporządzenia pisma,
• sformułowanie mówiące o powstałej zaległości wraz z prośbą lub żądaniem jej uregulowania,
• kwota zaległości (w monicie podaje się wyłącznie kwotę główną bez naliczania odsetek za opóźnienie),
• podstawa należności (np. faktura, umowa pożyczki),
• numer konta bankowego, na który powinna zostać uregulowana zaległość,
• ewentualne wyznaczenie terminu na spłatę długu.

A jak napisać monit do sądu? Pismo, które znajdzie się w aktach sprawy sądowej prowadzonej w celu uzyskania tytułu egzekucyjnego, powinno mieć charakter stanowczego wezwania do zapłaty. Oprócz wymienionych wyżej elementów powinno informować dłużnika o kolejnych krokach, jakie będą podjęte w przypadku dalszego niewywiązywania się przez niego z obowiązku uregulowania płatności.

W piśmie należy też uprzedzić o zamiarze wpisania dłużnika do rejestru BIG, jeśli chce się skorzystać z tej formy windykacji, ponieważ wymagają tego przepisy.

Co robić po otrzymaniu monitu?

Pomimo że monity stosowane są w początkowej fazie postępowania windykacyjnego i mają charakter polubowny, nie powinno się ich lekceważyć. Najlepszą reakcją na otrzymany monit jest jak najszybsza zapłata zaległego zobowiązania.

To pozwala uniknąć naliczania odsetek za każdy dzień opóźnienia, a także kolejnych kroków windykacyjnych, które po etapie polubownym mogą się skończyć postępowaniem sądowym oraz komorniczym.

Jeśli z jakichś przyczyn nie można szybko uregulować długu, warto skontaktować się z wierzycielem np. z firmą pożyczkową, by wyjaśnić sytuację oraz wynegocjować przedłużenie terminu spłaty zobowiązania.

Pamiętaj, że tego rodzaju ustalenia powinny mieć formę pisemną, dlatego po uzgodnieniu nowych warunków spłaty przez telefon poproś pożyczkodawcę o nowy harmonogram spłat lub aneks do umowy pożyczkowej.