Zawezwanie do próby ugodowej to instrument procesowy, którego głównym celem jest zachęcenie skonfliktowanych stron do osiągnięcia porozumienia, jeszcze przed wszczęciem procesu sądowego.

Ten mechanizm znacząco przyspiesza rozstrzyganie spraw cywilnych, ponieważ nie wymaga przeprowadzania żadnych formalnych procedur dowodowych. Kiedy warto go zastosować?

Czym jest zawezwanie do próby ugodowej?

Zawezwanie do próby ugodowej inicjuje postępowanie pojednawcze, którego celem jest rozwiązanie sporu poprzez negocjacje i umożliwienie zarówno wierzycielowi, jak i dłużnikowi podjęcia rozmów dotyczących zaległego zadłużenia.

W trakcie takiego postępowania dłużnik ma szansę na negocjacje z wierzycielem w zakresie sposobu spłaty długu, np. rozłożenie go na raty. Ponadto istnieje możliwość negocjowania wysokości zadłużenia i próby uzyskania, chociażby umorzenia części naliczonych odsetek.

Warto wiedzieć!

Procedura próby ugodowej jest szansą na polubowne rozwiązanie sporu przed formalnym skierowaniem sprawy do sądu i może pomóc uniknąć kosztów związanych z tradycyjnym procesem sądowym. Postępowanie pojednawcze prowadzone jest każdorazowo przez sąd rejonowy.

Podstawę prawną zawezwania do próby ugodowej stanowi art. 185 Kodeksu Cywilnego (Postępowanie pojednawcze w procesie cywilnym).

Czy zawezwanie do próby ugodowej stanowi wezwanie do zapłaty?

Zawezwanie do próby ugodowej stanowi wezwanie do zapłaty, ponieważ zawiera wszystkie elementy, jakie zawiera wezwanie do zapłaty. Skutkiem tego jest możliwość naliczania odsetek od momentu wezwania do próby ugodowej.

Co musi zawierać wniosek zawezwanie do próby ugodowej?

Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej, choć mniej formalny niż pozew, powinien zawierać pewne istotne elementy. Jak napisać wniosek o zawezwanie do próby ugodowej? Pamiętaj, aby uwzględnić w nim następujące informacje:

  1. Wskaż sąd, do którego kierujesz pismo. W przypadku próby ugodowej będzie to sąd rejonowy właściwy dla strony przeciwnika.
  2. Podaj imiona i nazwiska lub nazwy stron postępowania, ich miejsca zamieszkania lub siedziby. Wprowadź również swój numer PESEL lub NIP, a w przypadku reprezentowania spółki, jej numer KRS.
  3. Określ wartość przedmiotu sporu, czyli kwotę, o którą wnioskujesz.
  4. Wyraź oznaczenie rodzaju pisma jako "wniosek o zainicjowanie próby ugodowej".
  5. Dołącz swoją propozycję ugodową, która stanowi podstawę do negocjacji.
  6. Zamieść zwięzły opis sprawy, aby sędzia mógł zrozumieć, o co dokładnie chodzi w sporze.
  7. Jeśli to konieczne, załącz dokumenty, o które wnioskujesz w piśmie, oraz potwierdzenie dokonania opłaty od wniosku.

Gdzie złożyć wniosek o zawezwanie do próby ugodowej?

Gdzie składa się wniosek o zawezwanie do próby ugodowej? Wniosek o zawezwanie do próby ugodowej należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla przeciwnika.

Ile razy można składać wniosek o zawezwanie do próby ugodowej?

Przepisy nie określają jasno, ile razy można składać wniosek o zawezwanie do próby ugodowej. Oznacza to więc, że jest możliwe złożenie kolejnego wezwania dotyczącego danego przedmiotu roszczenia.

Przeczytaj też: Co dla wierzyciela oznacza częściowa spłata zadłużenia?

Jaka jest opłata od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej

Ile kosztuje zawezwanie do próby ugodowej? Opłata pobierana jest w ⅕ części opłaty, jaka  byłaby należna od pozwu w danej sprawie. Wysokość standardowej opłaty zależy głównie od wartości przedmiotu sporu i przedstawia się następująco:

  • do 500 złotych – 30 zł,
  • > 500 złotych do 1500 złotych – 100 złotych,
  • > 1500 złotych do 4000 złotych – 200 zł
  • > 4000 złotych do 7500 złotych – 400 zł,
  • > 7500 złotych do 10 000 złotych – 500 zł,
  • > 10 000 złotych do 15 000 złotych – 750 zł,
  • > 15 000 złotych do 20 000 złotych – 1000 zł

Jeśli wartość przedmiotu sporu przekracza 20 tys. zł pobierana jest opłata w wysokości 5% tej wartości, nie więcej jednak niż 200 000 złotych.

Kto ponosi koszty zawezwania do próby ugodowej?

Co do zasady koszt zawezwania do próby ugodowej ponosi wnioskodawca. W sytuacji, gdy strona wezwana nie stawi się na wyznaczone posiedzenie, wnioskodawca ma prawo wystąpić o zwrot poniesionych kosztów postępowania od strony wezwanej.

Jednakże należy pamiętać, że te koszty mogą być dochodzone dopiero w ramach późniejszego postępowania, które zostanie wszczęte po złożeniu pozwu w danej sprawie.

Nie przegap: Czy istnieje bank który spłaca długi?

Czy zawezwanie do próby ugodowej przerywa bieg przedawnienia?

Złożenie wniosku o zawezwanie do próby ugodowej nie przerywa, a jedynie zawiesza bieg przedawnienia. Co to właściwie oznacza? Mechanizm zawieszenia biegu terminu przedawnienia polega na tym, że przez określony czas termin ten nie rozpoczyna swojego biegu.

Jeśli już rozpoczął się, to jego bieg zostaje wstrzymany na okres, który nie będzie wliczany do ogólnego okresu przedawnienia. W sytuacji przerwania biegu terminu rozpoczyna się on od nowa i liczony jest od początku. W tym przypadku nie ma to miejsca.

Jak liczyć termin przedawnienia po zawezwaniu do próby ugodowej?

Oo rozprawie ugodowej termin ten będzie biegł dalej, a nie od nowa jak to miało miejsce dawniej.

Jak wygląda posiedzenie pojednawcze?

Jak wygląda zawezwanie do próby ugodowej i samo posiedzenie pojednawcze?

  1. Posiedzenie pojednawcze inicjuje się poprzez wezwanie stron do podjęcia próby pojednania.
  2. W protokole z posiedzenia pojednawczego należy szczegółowo odnotować stanowisko stron w odniesieniu do wezwania do pojednania oraz wyniki samego posiedzenia pojednawczego. Jeżeli pojednanie zostanie osiągnięte, strony również podpisują ten protokół.
  3. Niestawiennictwo oskarżyciela prywatnego i jego pełnomocnika na posiedzenie pojednawcze bez usprawiedliwienia jest traktowane jako wycofanie oskarżenia. W takim przypadku przewodniczący posiedzenia pojednawczego umarza postępowanie.
  4. W trakcie posiedzenia pojednawczego lub na skutek mediacji dopuszczalne jest osiągnięcie pojednania obejmującego również inne sprawy wynikające z oskarżenia prywatnego, które toczy się między tymi samymi stronami.
  5. Równolegle z pojednaniem strony mogą zawrzeć ugodę, która może obejmować również roszczenia związane z oskarżeniem.
  6. Strony obecne na posiedzeniu pojednawczym powinny zgłosić ewentualne wnioski dowodowe.
  7. Jeżeli nie zostanie osiągnięte pojednanie, sprawa jest kierowana na rozprawę główną, a jeśli to możliwe, jest wyznaczany termin tej rozprawy. Jednakże, jeśli zachodzi potrzeba innego rodzaju rozstrzygnięcia, sprawa może być skierowana na kolejne posiedzenie pojednawcze.
  8. W przypadku, gdy dochodzi do pojednania stron, postępowanie zostaje umorzone. Postanowienie o umorzeniu postępowania może być wydane również przez referendarza sądowego.

To musisz wiedzieć: List gończy za długi - kiedy zostaje wydany?

Jakie korzyści wynikają z próby ugodowej?

W niepewnych i niejednoznacznych sytuacjach, np. w przypadku wątpliwości co do roszczenia, korzystniejsze było podjęcie próby zawarcia ugody, aby przerwać bieg przedawnienia roszczenia. Dopiero po rozważeniu skutków ugody, zawsze można było zdecydować o wystąpieniu z częściowym roszczeniem na drogę procesową.

Dzięki takiemu podejściu można było wyjaśnić zasady odpowiedzialności bez konieczności ponoszenia znacznych kosztów procesowych i związanego z nimi ryzyka.

Jednakże, w ostatnich latach wprowadzono zmiany w przepisach, które znacznie ograniczyły korzyści wynikające z zawezwania do próby ugodowej. Zaliczyć można do nich przede wszystkim 2 istotne zmiany.

  1. Wzrost kosztów – od 2019 roku, stała opłata za ten wniosek (40 zł lub 300 zł) została zastąpiona opłatą stosunkową, zależną od wartości roszczenia. Ta zmiana sprawiła, że wcześniejsza strategia procesowa przestała być opłacalna w wielu przypadkach.
  2. Zawieszenie biegu przedawnienia – kolejnym istotnym ograniczeniem wynikającym z nowelizacji kodeksu cywilnego, obowiązującej od 30 czerwca 2022 roku, jest zasada, że wniosek o zawezwanie do próby ugodowej nie przerywa biegu przedawnienia roszczeń, ale jedynie je zawiesza.

Dodatkową komplikacją w przypadku próby wydłużenia okresu przedawnienia poprzez zawezwanie do próby ugodowej jest brak jednoznaczności obowiązujących przepisów dotyczących zawieszenia biegu przedawnienia.

Wprowadzone zmiany znacząco ograniczyły korzyści, jakie można czerpać z wykorzystania zawezwania do próby ugodowej. W efekcie, w praktyce procesowej, stosowanie tej instytucji będzie obecnie rzadkością.