Z tego artykułu dowiesz się:
Najważniejsze kwestie poruszane w artykule:
- Świadczenie przedemerytalne jest wypłacane seniorom, którzy jeszcze nie osiągnęli wieku emerytalnego, są aktualnie bezrobotni i mają spełniony warunek wymaganego stażu pracy.
- Od 1 marca 2024 roku świadczenie emerytalne uległo waloryzacji. Seniorzy mogą liczyć na prawie 200 zł więcej niż dotychczas.
- Zasiłki emerytalne po nowemu będą wypłacane szerszej grupie niż wcześniej.
- Termin wypłaty świadczenia przedemerytalnego wypada na pierwszy dzień miesiąca następujący po miesiącu, od którego przysługuje wsparcie.
Czym są świadczenia przedemerytalne?
Zarówno seniorzy przed emeryturą, jak też Ci już uprawnieni do jej otrzymywania, bardzo często muszą poszukiwać dodatkowego wsparcia finansowego. Popularne są krótkoterminowe pożyczki, jako chwilowe wsparcie, czy też najtańszy kredyt gotówkowy.
Nie zawsze jednak spłacanie zobowiązania jest pożądanym scenariuszem. Wówczas wiele osób sprawdza, czy należy się im świadczenie przedemerytalne lub inne ewentualne zasiłki. W pierwszej kolejności warto dowiedzieć się, co to jest świadczenie przedemerytalne.
Jest to rodzaj wsparcia dla seniorów, którzy jeszcze nie mogą przejść na emeryturę, bo nie osiągnęli wymaganego wieku, który do tego by uprawniał. Wcześniej funkcjonowało jako zasiłek przedemerytalny, ale do dziś nazwy te są stosowane niekiedy zamiennie.
Świadczenie przedemerytalne przysługuje seniorom, którzy aktualnie nie pracują. Aby je otrzymać, należy spełnić wymagane warunki. Są to m.in.:
- Staż zawodowy, który uprawnia do nabycia emerytury;
- Utrata źródła dochodu np. w wyniku likwidacji zakładu pracy czy niewypłacalności pracodawcy;
- Wymagany wiek - 56 lat w przypadku kobiet i 61 lat u mężczyzn.
Co ważne, takie przywileje przedemerytalne dotyczą wyłącznie okresu liczonego do osiągnięcia wieku emerytalnego. Jeśli senior osiągnie już ten wiek, zostanie uprawniony do pobierania emerytury, tym samym tracąc praco do tego świadczenia. Szczegółowe warunki określa ustawa o świadczeniach przedemerytalnych.
Warto wiedzieć: Najniższa emerytura w Polsce 2024. Ile wynosi? Komu przysługuje?
Komu przysługuje świadczenie przedemerytalne?
Jeśli chodzi o świadczenie przedemerytalne, komu przysługuje, to podstawowe pytanie, jakie zadają sobie seniorzy potrzebujący wsparcia. Aby zostać uprawnionym do otrzymania środków, należy spełnić określone w ustawie warunki.
Bardzo istotne jest to, że inne warunki mogą obowiązywać w związku z utratą pracy z winy pracodawcy, a inne dotyczyć sytuacji, gdy senior prowadził pozarolniczą działalność i ogłosił upadłość. W 2024 roku uprawnione do świadczenia przedemerytalnego są aż 4 grupy.
Kto może otrzymać świadczenie przedemerytalne?
- Osoby, które były zatrudnione na umowę o pracę, ale rozwiązano z nimi stosunek pracy z przyczyn leżących po stronie pracodawcy.
- Seniorzy, którzy prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą i ogłosili upadłość.
- Osoby, które pobierały wcześniej rentę z powodu niezdolności do pracy.
- Osoby, które pobierały wcześniej świadczenie pielęgnacyjne, zasiłek opiekuńczy lub zasiłek dla opiekuna z powodu śmierci osoby, nad którą była sprawowana opieka.
Warto wiedzieć, że ustawodawca, oprócz powyższych czterech grup, uprawnił do pobierania świadczenia przedemerytalnego jeszcze dodatkową grupę osób. Określa to art. 6 ustawy o zakazie stosowania wyrobów zawierających azbest oraz pracownikom stoczni.
Świadczenie przedemerytalne 2024 - jakie warunki należy spełnić?
Jeśli wiesz, że jesteś w grupie, której przysługuje świadczenie przedemerytalne, musisz sprawdzić, czy spełniasz określone warunki do otrzymania wsparcia. Konieczne są:
- Osiągnięcie wymaganego wieku - do dnia rozwiązania stosunku pracy kobiety muszą mieć ukończone 56 lat, a mężczyźni 61 lat.
- Staż pracy - należy posiadać minimum 20 lat stażu pracy w przypadku kobiet i 25 lat w przypadku mężczyzn.
- Przyczyna utraty pracy - stosunek pracy musi być rozwiązany w powodu likwidacji zakładu pracy lub niewypłacalności pracodawcy. Przy tym obowiązuje też warunek dotyczący pozarolniczej działalności. Wówczas uprawniony senior prowadzący wcześniej taką działalność musi ogłosić upadłość konsumencką.
Istnieją wyjątki dotyczące wieku i stażu pracy. W związku z tym mogą obowiązywać warunki:
- Wiek - kobiety mogą być uprawnione do świadczenia przedemerytalnego kończąc 55 lat, a mężczyźni 60 lat, jeśli okresy składkowe i nieskładkowe wynoszą 30 lat (u kobiet) i 35 lat (u mężczyzn).
- Utrata pracy - pracę należy stracić z winy pracodawcy.
- Staż pracy - jeśli staż wynosi 35 lat w przypadku kobiet i 40 lat w przypadku mężczyzn, a stosunek pracy zostanie rozwiązany z winy pracodawcy, świadczenie przedemerytalne można otrzymać niezależnie od wieku.
Ważne!
Do stażu pracy wlicza się zarówno okresy składkowe, jak i nieskładkowe. Ważne jest jednak to, że okresy nieskładkowe nie mogą przekroczyć 1/3 okresów składkowych.
Warto także zaznaczyć przyczyny, które są akceptowane w przypadku utraty stosunku pracy. Chodzi o ogłoszenie upadłości pracodawcy, likwidacji zakładu pracy lub likwidacji stanowiska pracy, które obejmował senior, starający się o świadczenie przedemerytalne, z przyczyn:
- organizacyjnych,
- ekonomicznych,
- technologicznych,
- produkcyjnych,
- śmierci pracodawcy,
- ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika - wówczas obowiązuje rozwiązanie stosunku pracy przez pracownika.
Nie przegap: Podwójna emerytura z ZUS i KRUS. Komu przysługuje?
Kiedy można przejść na świadczenie przedemerytalne?
Oprócz powyższych warunków, obowiązują też dodatkowe wymogi, jakie należy spełnić, aby przejść na świadczenie przedemerytalne. Chodzi o warunek powszechny i indywidualny dla każdej osoby. Kiedy można starać się o zasiłek przedemerytalny?
- Jeśli przez minimum 180 dni senior pobierał zasiłek dla bezrobotnych.
- Jeśli obecnie osoba jest zarejestrowana w urzędzie jako bezrobotna.
- W czasie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.
- Został złożony wniosek o świadczenie przedemerytalne w ciągu 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu potwierdzającego okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
- Wniosek został złożony w ciągu 30 dni od ustania stosunku pracy, jeśli w okresie pobierania zasiłku senior podjął pracę zarobkową lub zatrudnienie, a wykonywanie jednej z tych prac ustało po upływie 180-dniowego okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych.
Jeśli zastanawiasz się, kiedy przysługuje świadczenie przedemerytalne, pamiętaj też o wspomnianych warunkach dotyczących wymaganego wieku i stażu pracy.
Ile wynosi świadczenie przedemerytalne?
Podobnie jak emerytury, tak też wysokość świadczenia przedemerytalnego regularnie ulega zmianom. Również w obecnym roku seniorzy oczekiwali waloryzacji emerytur, która miała miejsce w marcu 2024 r.
Aktualnie kwota świadczenia przedemerytalnego została podniesiona niemal o 200 zł. Od marca wynosi 1794,70 zł brutto, podczas gdy do końca lutego było to 1600,70 zł brutto. A ile wynosi świadczenie przedemerytalne na rękę? Seniorzy mogą liczyć na kwotę 1417,90 zł netto.
Ważne: Dofinansowanie za zatrudnienie emeryta. Kiedy będzie można otrzymać 1800+?
Jak przejść na świadczenie emerytalne krok po kroku?
Podstawową kwestią jest wniosek o świadczenie przedemerytalne, który możesz złożyć, jeśli spełniasz wszystkie warunki dające Ci uprawnienie do takiego wsparcia finansowego.
Najpierw jednak musisz uzyskać dokumenty potwierdzające status bezrobotnego i pobieranie zasiłku dla osoby bezrobotnej przez minimalny wymagany okres wynoszący 180 dni. Pamiętaj, że po otrzymaniu takiego zaświadczenia musisz w ciągu maksymalnie 30 dni złożyć wniosek o świadczenie przedemerytalne.
Jak złożyć wniosek o świadczenie przedemerytalne?
- Osobiście, stawiając się w dowolnej jednostce organizacyjnej ZUS, składając pisemny wniosek, do którego dołączysz wymagane dokumenty.
- Pocztowo lub za pośrednictwem polskiego urzędu konsularnego, składając pisemny wniosek uzupełniony o konieczne załączniki z dokumentami.
- Za pośrednictwem PUE ZUS, składając elektroniczny dokument.
Jaka jest różnica między zasiłkiem a świadczeniem przedemerytalnym?
Jeśli chodzi o zasiłek przedemerytalny a świadczenie przedemerytalne - różnica w tym przypadku to m.in. kwestia dotycząca obowiązującej nazwy. Jak wcześniej wspomniano, świadczenie to niegdyś obowiązywało powszechnie jako zasiłek i takiej też nazwy używano zarówno potocznie, jak i urzędowo.
Aktualnie nie mówi się fachowo o zasiłku przedemerytalnym, bowiem to wsparcie finansowe funkcjonuje właśnie jako świadczenie przedemerytalne. Zdarza się jednak, że wiele osób używa owych nazw naprzemiennie.
Ponadto, omawiając zasiłek przedemerytalny a świadczenie przedemerytalne - różnica, jaka zachodzi, to także kwestia dotycząca przepisów. Zasiłek przedemerytalny był regulowany przepisami ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu. Z kolei obecnie funkcjonujące świadczenie przedemerytalne reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r.
Czy świadczenie przedemerytalne wlicza się do emerytury?
Jaka zależność zachodzi miedzy terminami świadczenie przedemerytalne a emerytura? Czy pobieranie takiego zasiłku wpływa na wysokość emerytury, którą otrzymasz po osiągnięciu wieku emerytalnego?
Niestety świadczenie przedemerytalne niekiedy nie wpływa na wysokość emerytury, jednak jest to zależne od sytuacji. Z reguły świadczenie przedemerytalne nie wpływa bezpośrednio na wysokość przyszłej emerytury.
Otrzymywanie tego świadczenia nie jest wliczane do obliczania kwoty emerytury, w związku z czym wysokość świadczenia przedemerytalnego nie jest dodawana do podstawy wymiaru.
Uwaga!
Czas pobierania tego świadczenia jest klasyfikowany jako okres nieskładkowy, a to wpływa na obliczenia emerytalne jedynie w sytuacji, gdy okres ten przekroczy jedną trzecią całkowitego okresu składkowego.
Świadczenie przedemerytalne a praca - ile można dorobić na świadczeniu przedemerytalnym?
Większość osób uprawnionych zastanawia się, czy na świadczeniu przedemerytalnym można pracować. Czy zatrudnienie nie będzie tożsame z ustaniem prawa do pobierania tego świadczenia? Z pewnością dobrą nowiną dla seniorów będzie to, że świadczenie przedemerytalne a praca wzajemnie się nie wykluczają.
Możliwe jest dorabianie podczas okresu pobierania tego wsparcia, a nawet pełne zatrudnienie. Istnieją także sytuacje, gdy osoba uprawniona pobiera świadczenie przedemerytalne, a praca na pół etatu zapewnia jej dodatkowy dochód. W tym kontekście bardzo istotny jest jednak pewien warunek dotyczący tego, ile można dorobić na świadczeniu przedemerytalnym.
Aby nie utracić prawa do świadczenia z powodu zatrudnienia, praca musi przynieść dochód maksymalnie wynoszący 70% przeciętnego wynagrodzenia. Będzie to więc pensja nie wyższa niż 5437,85 zł brutto.
Przeczytaj też: Czy można pobierać dwie emerytury?
Czy po świadczeniu rehabilitacyjnym można przejść na świadczenie przedemerytalne?
Świadczenie rehabilitacyjne jest tożsame z niezdolnością do podjęcia zatrudnienia. Jeśli je otrzymujesz czy otrzymywałeś, oznacza to, że nie mogłeś pracować z powodów zdrowotnych. Po upływie okresu pobierania świadczenia, powinieneś odzyskać zdolność do pracy, a jeśli nie ma to miejsca, możesz ubiegać się o rentę.
Z kolei renta z tytułu niezdolności do pracy jest tożsama z brakiem możliwości uzyskania uprawnienia do świadczenia przedemerytalnego. Najczęściej jednak pod względem finansowym jest korzystniejsza dla seniorów. W 2024 roku rozszerzono grono osób mogących ubiegać się o świadczenie przedemerytalne po wcześniejszym pobieraniu innych świadczeń.
Warto wiedzieć!
Kwestia ta nie dotyczy niestety uprawnionych i pobierających świadczenia rehabilitacyjnego, ale obejmuje np. osoby pobierające wcześniej świadczenie pielęgnacyjne, specjalny zasiłek opiekuńczy, zasiłek dla opiekuna, rejestrujące się w powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustawia do nich prawa. Co ważne, świadczenia i zasiłki te musiały być pobierane przez co najmniej 365 dni.
Również w tym przypadku należy spełnić warunki:
- Rejestracja w powiatowym urzędzie pracy w ciągu 60 dni od dnia ustania prawa do pobierania świadczenia rehabilitacyjnego.
- Świadczenie rehabilitacyjne było pobierane nieprzerwanie przez minimum 365 dni.
- Osoba wnioskująca o świadczenie przedemerytalne, musi spełnić warunek wymaganego wieku i okresu, który wynosi 20 lar dla kobiet i 25 lat u mężczyzn.
Czy będąc na świadczeniu przedemerytalnym można przejść na rentę?
Będąc na świadczeniu przedemerytalnym można przejść na rentę, jeśli pojawi się sytuacja, która uprawnia do jej otrzymania, a więc osoba spełni warunki wymaganego wieku uprawniającego do renty czy osiągnięcia okresów składkowych i nieskładkowych, oraz stwierdzenia niezdolności do pracy.
W przypadku, gdy osoba pobierająca świadczenie przedemerytalne kwalifikuje się do renty, może złożyć stosowny wniosek w ZUS. Jeśli renta zostanie przyznana, świadczenie przedemerytalne jest zastępowane rentą, a więc prawo do jego utrzymywania ustaje.
Dowiedz się więcej: Renta chorobowa. Wymagane dokumenty i warunki przyznania renty
Kiedy świadczenie przedemerytalne może zostać zawieszone?
Istnieją sytuacje, które skutkują ustaniem prawa do pobierania świadczenia przedemerytalnego. Są to:
- Otrzymanie uprawnienia do renty z tytułu niezdolności do pracy;
- Otrzymanie uprawnienia do renty inwalidzkiej;
- Osiąganie dochodu większego niż 70% przeciętnego wynagrodzenia;
- Zdecydowanie się na pobieranie renty strukturalnej lub świadczenia rentowego z zagranicznej instytucji.
Może zajść także konieczność zmniejszenia świadczenia przedemerytalnego. Taka sytuacja ma miejsce w zależności od osiąganych dochodów, od których zależy ostateczna wysokość świadczenia, jakie będzie wypłacał Ci ZUS. Świadczenie przedemerytalne zostanie zmniejszone, jeśli Twój dochód przekroczy 25% przeciętnego wynagrodzenia w roku poprzedzającym waloryzację.
Sprawdź też nasze inne artykuły:
Pytania i odpowiedzi