Dodatkowy zasiłek opiekuńczy to wsparcie finansowe wypłacane przez ZUS dla osób, które sprawują osobistą opiekę nad dziećmi lub innymi chorymi członkami rodziny. Taka opieka nierzadko wymaga rezygnacji z pracy, co znacząco zmniejsza domowy budżet. Do tego dochodzi koszt leków, a niekiedy też rehabilitacji. Bywa, że trudno pokryć wszystkie wydatki, przez co konieczne staje się zaciąganie pożyczek.

Z pomocą przychodzi jednak państwo, która udziela wsparcia w postaci zasiłku opiekuńczego. Jaka jest jego wysokość w 2022 roku?

Zasiłek opiekuńczy – czym jest?

Co to jest zasiłek opiekuńczy i komu przysługuje? Zasiłek opiekuńczy to świadczenie wypłacane ubezpieczonym osobom, które opiekują się dziećmi lub innymi chorymi członkami rodziny.

To wsparcie finansowe ma zabezpieczyć potrzeby osób, które często stoją przed koniecznością rezygnacji z pracy zawodowej. Specjalny zasiłek opiekuńczy nie jest jednak wypłacany, gdy poza ubezpieczonym, we wspólnym gospodarstwie domowym pozostają inni członkowie rodzin, którzy mogą zapewnić opiekę dziecku lub choremu członkowi rodziny.

Rodzaje zasiłku opiekuńczego

Wyróżnić można trzy rodzaje świadczeń opiekuńczych. Należy do nich m.in.:

  • świadczenie pielęgnacyjne, które wypłacane jest w przypadku rezygnacji z zatrudnienia w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem;
  • zasiłek pielęgnacyjny, który przyznawany jest głównie na pokrycie wydatków wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji;
  • specjalny zasiłek opiekuńczy, którego dokładne zasady przyznawania opisane są w Ustawie z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego. 

Co do zasady nie ma podziału na różne typu zasiłku opiekuńczego. Niemniej często mówi się o zasiłku opiekuńczym z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem bądź też zasiłku opiekuńczym na rodzica. Wynika to z faktu, że nie ma znaczenia wiek osoby chorej. Otrzymać można zarówno świadczenie na dziecko, jak i zasiłek opiekuńczy na osobę starszą po 75 roku życia.

Kto może się starać o zasiłek opiekuńczy?

We wspomnianej wyżej Ustawie możemy przeczytać, że „Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 roku ciąży obowiązek alimentacyjny, a także małżonkom”. W praktyce oznacza to więc, że zasiłek opiekuńczy można otrzymać w razie sprawowania opieki nad dzieckiem, rodzicem lub też małżonkiem.

Kto dokładnie może się starać o zasiłek opiekuńczy? Będzie to przede wszystkim osoba ubezpieczona, która sprawują stałą opiekę nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności.

Opieka może też dotyczyć osób, które nie są zdolne do samodzielnej egzystencji, Jednocześnie taka osoba nie może podejmować zatrudnienia lub innej pracy dodatkowej bądź też rezygnuje z zatrudnienia.

Warunkiem przyznania specjalnego zasiłku opiekuńczego jest przeprowadzenie rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Warunki otrzymania zasiłku opiekuńczego

Nie każda osoba, która opiekuje się chory członkiem rodziny, może otrzymać zasiłek opiekuńczy. Spełnić należy konkretne kryteria, w tym kryterium dochodowe. 

Jakie jest kryterium dochodowe przy zasiłku opiekuńczym?

Przyznanie zasiłku opiekuńczego wymaga spełnienia kryterium dochodowego. Nie może on przekraczać 764 zł na osobę w gospodarstwie domowym. Obecny okres zasiłkowy trwa od 1 listopada 2021 do 31 października 2022. W tym przypadku należy wykazać dochody za rok 2020 z uwzględnieniem zmian wysokości dochodów członków rodziny.

Kiedy nie przysługuje zasiłek opiekuńczy?

Są przypadki, w których zasiłek opiekuńczy nie zostanie przyznany. Najczęściej ma to miejsce, gdy osoba sprawująca opiekę pobiera emeryturę lub rentę (w tym rentę socjalną) bądź zasiłek (m.in. zasiłek emerytalny czy też przedemerytalny).

To jednak nie wszystko. Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje także, jeżeli osoba, która sprawuje opiekę:

  • ma ustalone prawo do pobierania nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, 
  • ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
  • podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów (na przykład Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego).

Zasiłek opiekuńczy nie zostanie również przyznany, gdy osoba wymagająca opieki została umieszczona w rodzinie zastępczej lub w placówce zapewniającej całodobową opiekę.

Dowiedz się więcej: Świadczenia dla rodzin zastępczych – ile wynoszą po podwyżce?

Zasiłek opiekuńczy 2025 – ile wynosi?

Ile wynosi zasiłek opiekuńczy? Na obecny moment jest to stała kwota w wysokości 620 zł miesięcznie, a to dlatego, że specjalny zasiłek opiekuńczy został podwyższony w 2021 roku. Warto przy tym wiedzieć, że zasiłek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku opiekuńczego za każdy dzień. Zasiłku nie można jednak pobierać dłużej niż przed 60 dni w ciągu roku.

Jak obliczyć zasiłek opiekuńczy – kalkulator

Kwota zasiłku opiekuńczego jest stała i podana wyżej. A co jeżeli pracownik sprawował opiekę nad chorym dzieckiem przez zaledwie kilka czy kilkanaście dni? Wówczas warto obliczyć stawkę dzienną świadczenia. Pomóc może w tym kalkulator online. Wymaga jedynie podania niezbędnych danych, w tym podstawy wymiaru świadczenia.

Przeczytaj też: ile wynosi zasiłek rodzinny w 2022 roku i jak złożyć wniosek, by się o niego ubiegać?

Wnioskowanie o zasiłek opiekuńczy krok po kroku

Jak wnioskować o zasiłek opiekuńczy? Przede wszystkim zacząć trzeba od skompletowania dokumentów. Co należy przygotować:

  • dowód osobisty,
  • dokumenty potwierdzające stopień pokrewieństwa pomiędzy osobą sprawującą opiekę a osobą wymagającą opieki (może to być np. akt urodzenia lub akt małżeństwa,
  • dokumenty potwierdzające dochód (należy dostarczyć dokumenty dotyczące każdego pełnoletniego członka rodziny),
  • wypełniony wniosek o zasiłek opiekuńczy.

Skompletowane dokumenty należy następnie złożyć  w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) albo u płatnika składek. Można je również wysłać pocztą bądź też przez pełnomocnika. W praktyce decyzja jest najczęściej wydawana w przeciągu 2-3 tygodni.

Jak i kiedy wypłacany jest zasiłek opiekuńczy

Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest na konto bankowe podane we wniosku. Pierwsza wpłata następuje do 30 dni kalendarzowych od złożenia wszystkich dokumentów, ponieważ ZUS musi mieć czas, aby je przeanalizować.

Jeśli ZUS odrzuci twój wniosek, to również zostaniesz o tym poinformowany. 

Często pojawia się pytanie: kto wypłaca zasiłek opiekuńczy ZUS czy pracodawca. Warto więc rozwiać wątpliwości. Zasiłek opiekuńczy wypłacany jest przez ZUS.

Sprawdź: Rodzicielskie świadczenie uzupełniające – co to jest?

Okres wypłaty zasiłku opiekuńczego

Do kiedy zasiłek opiekuńczy można pobierać? Okres ten nie może trwać latami. Jak się okazuje, okres wypłaty zasiłku opiekuńczego wynosi maksymalnie do 60 dni w roku kalendarzowym – jeśli opiekujesz się dzieckiem w wieku do 8 lat. W przypadku, gdy opiekujesz się dzieckiem niepełnosprawnym w wieku od 8 do 18 lat, to okres pobierania zasiłku nie może trwać dłużej niż 30 dni. Liczba dni nie zmienia się – niezależnie od tego, ile masz dzieci pod opieką. 

Zasiłek opiekuńczy nie zostanie wypłacony każdej osobie sprawującej opiekę nad dzieckiem czy innym, chorym członkiem rodziny. Duże znaczenie ma tu kryterium dochodowe. Warto więc mieć to na względzie.

A czy wiesz: komu przysługuje Rodzinny Kapitał Opiekuńczy i na jakich zasadach jest przyznawany?