Z tego artykułu dowiesz się:
Renta socjalna jest przyznawana z tytułu pełnej lub czasowej niezdolności do pracy stwierdzonej w okresie “dzieciństwa” lub do ukończenia nauki w szkole. Jej wysokość każdego roku podlega waloryzacji. Jak o nią wnioskować? Ile wynosi renta socjalna w 2023 roku? Czy jest wystarczająca, aby nie sięgać po dodatkowe pożyczki online? Poznaj odpowiedź na te i inne pytania!
Co to jest renta socjalna?
Renta socjalna stanowi formę wsparcia o charakterze zabezpieczającym. Ma ona na celu zrekompensowanie utraty możliwości uzyskania świadczeń z ubezpieczenia społecznego z powodu wcześniejszego wystąpienia niezdolności do pracy przed rozpoczęciem kariery zawodowej.
Otrzymanie renty jest możliwe jedynie w przypadku potwierdzenia całkowitej niemożności podjęcia zatrudnienia. W skrócie renta socjalna przyznawana przez ZUS jest dedykowana osobom, które utraciły szansę na podjęcie lub kontynuację aktywności zawodowej przed osiągnięciem pełnoletniości lub w trakcie nauki (np. na uczelni wyższej).
Jej wprowadzenie miało na celu dostarczenie środków do życia dla tych, którzy nie mogą skorzystać z renty z tytułu niezdolności do pracy, ze względu na brak wymaganego stażu, gdyż ich niezdolność do pracy ujawniła się przed wejściem na rynek pracy.
Ile wynosi renta socjalna?
Jaka jest wysokość renty socjalnej? Czy osoby, które ją pobierają są zmuszone szukać najtańszego kredyt gotówkowego, aby sie utrzymać? A może jej wysokość jest wystarczająca do pokrycia codziennych wydatków?
Warto wiedzieć!
Zgodnie z art. 6 ust. 1 Ustawy z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej, renta socjalna wynosi 100% kwoty najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy ustalonej i podwyższonej zgodnie z ustawą o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub inny organ emerytalno-rentowy może dokonać podwyższenia renty socjalnej.
Ile wynosi najniższa renta socjalna? Jest ona waloryzowana co roku. Od 1 marca 2023 roku minimalna gwarantowana renta socjalna wysokość wynosi 1588,44 zł brutto, czyli jest równa kwocie najniższej renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Ile wynosi renta socjalna na rękę? Renta socjalna w 2023 roku wynosiła 1445 zł netto.
Sprawdź: Renta chorobowa: co to za świadczenie i komu przysługuje?
Komu należy się renta socjalna?
Przyznanie renty socjalnej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych jest uzależnione od osiągnięcia pełnoletności oraz stwierdzonej całkowitej niezdolności do pracy, wynikającej z zakłóceń w funkcjonowaniu organizmu w okresie "od dzieciństwa" do zakończenia nauki.
Warunkiem koniecznym jest, aby niezdolność ta pojawiła się przed ukończeniem 18. roku życia lub w trakcie nauki, obejmującej także okres wakacji lub urlopu dziekańskiego, zarówno w szkole podstawowej, jak i wyższej, do ukończenia 25. roku życia. Alternatywnie, renta socjalna może zostać przyznana w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury.
Osoby pełnoletnie mogą ubiegać się o rentę socjalną, pod warunkiem, że lekarz orzecznik lub komisja lekarska ZUS stwierdzą całkowitą niezdolność do pracy. Istotne jest, aby ta niezdolność wystąpiła w określonym przedziale czasowym, czyli przed osiągnięciem 18. roku życia lub w trakcie trwania nauki.
Renta socjalna może być przyznana na stałe, jeżeli całkowita niezdolność do pracy jest trwała, bądź na czas określony, jeżeli niezdolność ta jest przejściowa. Dzięki temu systemowi osoby dotknięte niepełnosprawnością mogą otrzymać wsparcie finansowe dostosowane do swojej sytuacji.
Podkreślić należy przy tym, że renta socjalna a renta z tytułu niezdolności do pracy, to pojęcia, które bywają stosowane zamiennie, jednak nie w każdym przypadku są tożsame.
Nowe zasady przyznawania renty socjalnej mówią też o tym, że możliwe jest pobieranie renty socjalnej i otrzymywanie pieniędzy jako pracownik, osoba pracująca na umowę o dzieło lub zlecenia, bądź pobierająca zasiłek z ubezpieczenia społecznego. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że renta socjalna na podstawie orzeczenia o niepełnosprawności nie jest dostępna.
Warto wiedzieć: Wcześniejsza emerytura – kto może skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę
Jakie warunki trzeba spełnić, by otrzymać rentę socjalną?
Kiedy przysługuje renta socjalna? Osoba ma uprawnienie do tego świadczenia, jeżeli:
- jest osobą pełnoletnią (ukończyła 18 lat lub jest kobietą, która wyszła za mąż po ukończeniu 16 lat),
- lekarz orzecznik ZUS lub komisja lekarska ZUS wydała orzeczenie z tytułu całkowitej niezdolności do pracy z powodu naruszenia sprawności organizmu, które powstało:
- przed osiągnięciem pełnoletności,
- w trakcie nauki (zalicza się także okres wakacji oraz urlopu dziekańskiego) w szkole lub wyższej szkole przed ukończeniem 25 lat bądź w trakcie kształcenia w szkole doktorskiej, studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej.
- Ponadto konieczne jest posiadanie obywatelstwa polskiego i zamieszkanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Renta socjalna przysługuje również cudzoziemcom posiadającym kartę pobytu z adnotacją "dostęp do rynku pracy", z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający 6 miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów lub pracy sezonowej oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy.
Warto wiedzieć: Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień. Co nam daje i jak je uzyskać?
Jakie dokumenty należy przygotować, by otrzymać rentę socjalną?
Oto lista dokumentów potrzeba do wnioskowania o rentę socjalną:
- wniosek o rentę socjalną;
- zaświadczenie ze szkoły lub uczelni, które potwierdzą, że się kształcisz;
- zaświadczenie o stanie zdrowia (zaświadczenie OL-9) sporządzone przez lekarza, który prowadzi Twoje leczenie – zaświadczenie powinno być wystawione nie wcześniej niż miesiąc przed datą złożenia wniosku w sprawie ustalenia prawa do renty socjalnej;
- inna dokumentacja medyczna, potwierdzająca stan Twojego zdrowia – należy ją dołączyć jako załącznik do zaświadczenia OL-9;
- w przypadku zatrudnienia dokumenty przygotowane przez Twojego pracodawcę – zaświadczenie o terminie zawarcia umowy oraz osiągniętych przychodów oraz wywiad zawodowy (druk OL-10);
- oświadczenie czy jesteś właścicielem lub współwłaścicielem nieruchomości rolnej, która przekracza 5 hektarów.
Jak wnioskować o rentę socjalną?
Wniosek o rentę socjalną możesz złożyć osobiście lub w Twoim imieniu może go złożyć:
- przedstawiciel ustawowy (np. rodzic);
- opiekun prawny;
- kierownik ośrodka pomocy społecznej;
- opiekun faktyczny (gdy złoży oświadczenie o sprawowaniu faktycznej opieki nad Tobą i zatwierdzi go wójt, prezydent lub burmistrz bądź inna osoba upoważniona do działania w jego imieniu);
- pełnomocnik, jeśli sporządziłeś z nim pisemne pełnomocnictwo podpisane przez obydwie strony – Ciebie i pełnomocnika.
Polecamy: Pożyczki dla emerytów i rencistów - czy warto?
Kiedy i gdzie złożyć wniosek o rentę socjalną?
Wniosek wraz z dokumentacją należy złożyć w oddziale ZUS właściwego według miejsca zameldowania osoby ubiegającej się o rentę socjalną. Musisz to zrobić w miesiącu, w którym osiągniesz pełnoletność, a jeśli jesteś już osobą pełnoletnią, to jak najszybciej.
Ile czeka się na decyzję w sprawie przyznania renty socjalnej?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych zobowiązuje się do wydania decyzji o przyznaniu renty socjalnej lub jej odmowie w ciągu 30 dni od daty wyjaśnienia ostatniej okoliczności, która mogłaby mieć wpływ na uzyskanie tego świadczenia.
Co do terminów wypłaty renty socjalnej, ZUS rutynowo dokonuje transakcji w sześciu określonych terminach, tj. 5, 6, 10, 15, 20 i 25 dnia każdego miesiąca. Harmonogram wypłat renty ZUS zależy zatem od ustalonego przez zakład terminu wypłaty dla danego beneficjenta.
Terminy te gwarantują regularność i punktualność w wypłacaniu świadczeń, zapewniając tym samym stabilność finansową dla uprawnionych osób.
Na jaki czas przyznawana jest renta socjalna?
Decyzja o przyznaniu renty socjalnej przez ZUS może być trwała lub czasowo ograniczona. Renta socjalna na stałe dotyczy sytuacji, w której stwierdzona niezdolność do pracy jest trwała i nieuleczalna.
Z kolei renta socjalna na czas określony jest udzielana, gdy zachodzi przekonanie, że Twoja niezdolność do pracy jest przejściowa, a istnieją przesłanki wskazujące na możliwość poprawy Twojego stanu zdrowia w przyszłości.
Jak ZUS rozlicza rentę socjalną?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) daje możliwość rozliczenia renty socjalnej zarówno rocznie, jak i miesięcznie. W przypadku, gdy zaświadczenie o dochodach zawiera informacje o kwotach uzyskanych w poszczególnych miesiącach, ZUS rozpatrzy wniosek o rentę socjalną zarówno w skali rocznej, jak i miesięcznej, umożliwiając wybór korzystniejszej opcji dla beneficjenta.
Przeczytaj też: Kredyt na świadczenia pielęgnacyjne. Czy jest możliwy?
Jak przychód wpływa na wysokość renty socjalnej?
Jaka jest zależność między rentą socjalną a pracą? Osoby pobierające rentę socjalną i jednocześnie pracujące mają obowiązek niezwłocznego powiadomienia o tym fakcie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Konieczne jest także regularne informowanie ZUS o wysokości osiąganego dochodu oraz wszelkich jego zmianach.
Aby to zrobić, należy skorzystać z formularza EROP "Oświadczenie o osiąganiu przychodu", dostępnego na stronie internetowej ZUS oraz we wszystkich placówkach na terenie kraju. Dodatkowo, do końca lutego każdego roku, należy dostarczyć do ZUS:
- Zaświadczenie od pracodawcy, zleceniodawcy lub innego płatnika składek, informujące o wysokości przychodu za ubiegły rok.
- lub
- Oświadczenie o podstawie wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalno-rentowe w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej.
ZUS na podstawie tych dokumentów przeprowadzi analizę i ustali, czy wypłacana renta socjalna była w poprawnej wysokości. Przekroczenie określonych progów dochodu może skutkować zawieszeniem lub zmniejszeniem renty socjalnej. Dlatego ważne jest utrzymanie aktualnych informacji dotyczących dochodu i regularne powiadamianie ZUS o wszelkich zmianach sytuacji finansowej.
Ile można dorobić do renty socjalnej? Od 1 stycznia 2022 roku, dla osób, które dorabiają do renty socjalnej, obowiązują identyczne zasady, co w przypadku osób korzystających z renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. Zgodnie z nowymi regulacjami:
- Jeżeli osiągany przychód przekroczy 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał (do 30 listopada 2023 roku kwota ta wynosi 4 904,10 zł), ale nie przewyższy 130% tej kwoty (do 30 listopada 2023 roku kwota ta wynosi 9 107,50 zł), renta socjalna podlegać będzie zmniejszeniu.
- W przypadku przekroczenia 130% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia za kwartał (do 30 listopada 2023 roku kwota ta wynosi 9 107,50 zł), renta socjalna zostanie zawieszona.
Te nowe wytyczne mają na celu dostosowanie renty socjalnej do aktualnych realiów dochodowych, zapewniając uczciwe i adekwatne wsparcie finansowe dla osób korzystających z tego świadczenia. Czy renta socjalna wlicza się do stażu pracy? Nie, pobieranie renty socjalnej nie wlicza się do stażu pracy.
Sprawdź też: Jakie są rodzaje rent, które możesz otrzymać z ZUS?
Ile będzie wynosić renta socjalna 2025 roku?
Jaka jest przewidywana wysokość renty socjalnej w 2025? Obecnie trudno to przewidzieć. Renta podlega corocznej waloryzacji, a stawki podawane są w pierwszym kwartale nowego roku. Co istotne, od 2025 roku rząd planuje wprowadzenie kolejnego świadczenia dla osób niepełnosprawnych. Mowa o świadczeniu pielęgnacyjnym, którego wysokość może sięgnąć nawet 3500 zł.
Przeczytaj też inne nasze artykuły:
Pytania i odpowiedzi