Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień. Co nam daje i jak je uzyskać?

Aby móc korzystać z tej atrakcyjnej możliwości, najpierw musisz uzyskać orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień. Pozwoli Ci to na uzyskanie szeregu przywilejów, także finansowych, co powinno pomóc przynajmniej częściowo osobom zmuszonym regularnie sięgać po chwilówki. Wskażemy Ci, jakie podmioty kwalifikują się do wydania takiego orzeczenia, jakie przywileje uzyskasz, jak wpłynie to na Twój stan prawny. Dowiesz się również, jak i gdzie złożyć wniosek o wydanie orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień.

Czym jest orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień? Komu przysługuje?

Do czego właściwie potrzebne jest to orzeczenie? Jest to dokument, który potwierdza prawo do korzystania z ulg i uprawnień, takich samych jak dla osób z orzeczeniem niepełnosprawności. Jest przeznaczony dla osób, który posiadają pewny stan prawny, który uprawnia ich do posługiwania się tym dokumentem.

Kto może uzyskać orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień? Może je uzyskać osoba, która ukończyła 16 lat i posiada jedno z orzeczeń wydane przez lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o:

• całkowitej niezdolności do pracy,
• częściowej niezdolności do pracy,
• niezdolności do samodzielnej egzystencji,
• całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji.

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień może otrzymać osoba, która przed 1 stycznia 1998 roku uzyskała orzeczenie wydane przez Komisję do spraw Inwalidztwa i Zatrudnienia, komisję lekarską Ministerstwa Obrony Narodowej albo Ministerstwa Spraw Wewnętrznych o:

• I grupie inwalidzkiej,
• II grupie inwalidzkiej,
• III grupie inwalidzkiej.

Jeśli natomiast masz orzeczenie o grupie inwalidzkiej wydane po 1 stycznia 1998 roku, możesz starać się o orzeczenie o niepełnosprawności.

Ogólnie mówiąc, niezdolność do samodzielnej egzystencji czy brak możliwości świadczenia pracy z powodu stanu zdrowia są głównymi przesłankami klasyfikacyjnymi do otrzymania orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień.

Warto wiedzieć! Ulga rehabilitacyjna. Ile wynosi i co można na nią odliczyć?

Co oznacza niezdolność do samodzielnej egzystencji?

Zastanawiasz się, co to znaczy samodzielna egzystencja? To nic innego jak zdolność do samodzielnego zaspokajania swoich potrzeb bytowych. Oznacza to, że osoba sama może zarobkować na siebie, dbać o swoje potrzeby czy załatwiać sprawy w urzędach i innych placówkach bez zagrożenia pogorszenia swojego stanu zdrowia.

Tak więc niezdolność do samodzielnej egzystencji przypisywana jest po spełnieniu następujących przesłanek:

• stwierdzenie naruszenia sprawności organizmu,
• konieczność stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innej osoby w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych.

Pomoc i opieka przy osobie niezdolnej do samodzielnej egzystencji dotyczy takich czynności jak:

• gotowanie i odżywianie,
• płacenie rachunków,
• utrzymywanie higieny osobistej,
• załatwianie potrzeb fizjologicznych,
• ogrzewanie domu,
• wykonywanie prac porządkowych,
• robienie zakupów.

Niezdolność do samodzielnej egzystencji – jakie są uprawnienia? Osoba niesamodzielna może się ubiegać o przyznanie świadczenia uzupełniającego tzw. „500+” z ZUS oraz dodatku pielęgnacyjnego do emerytury lub renty.

Jak rozumieć częściową lub całkowitą niezdolność do pracy?

Częściowa niezdolność do pracy dotyczy osoby, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem wcześniej posiadanych kwalifikacji. Z kolei całkowita niezdolność do pracy jest przypisana do osób, które utraciły zdolność do świadczenia jakiejkolwiek pracy.

Aby ubiegać się o orzeczenie o niezdolności do pracy, należy złożyć odpowiedni wniosek w ZUS. Następnie ubezpieczony jest umawiany na badanie lekarskie u lekarza orzecznika. Na podstawie badania lekarz stwierdza, czy występuje czasowa lub całkowita niezdolność do pracy. Na wydanie decyzji w sprawie orzeczenia ZUS ma 30 dni.

Całkowita niezdolność do pracy – jakie są uprawnienia? Jest to m.in. prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy,  a także możliwość ubiegania się o dodatek pielęgnacyjny, który wpływa na wysokość świadczenia rentowego.

Sprawdź też: Zasiłek celowy w 2022. Zobacz, na co i w jakiej wysokości jest przyznawany.

Jakie orzeczenie zostanie nam przyznane? Jakie są kryteria?

W celu wydania orzeczenia stosuje się tzw. przekładkę. Orzeczenie o niezdolności do pracy czy samodzielnej egzystencji, orzeczenie o inwalidztwie mogą zostać przełożone na orzeczenie o stopniu niepełnosprawności. Zastanawiasz się, jaki stopień możesz otrzymać, jeżeli jesteś trwale niezdolny do pracy, czy też jesteś niezdolny do samodzielnej egzystencji? W tabelce dowiesz się, jaki stopień niepełnosprawności Ci przysługuje dla danego rodzaju orzeczenia.

Jak wnioskować o orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień? Ile będziemy czekać?

Najpierw należy posiadać orzeczenie, które daje uprawnienie do wnioskowania o ulgi i uprawnienia (przypomnijmy, że są one takie same jak dla osób niepełnosprawnych). Dotyczy to głównie orzeczenia o niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji.

Kto wydaje orzeczenie o niezdolności do pracy? Uprawniony do stwierdzenia niezdolności do pracy jest lekarz orzecznik ZUS. Tak samo jest w wypadku starania się o orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji.

Kto wnioskuje o orzeczenie do samodzielnej egzystencji?

• osoba, która posiada jedno z wyżej wymienionych orzeczeń (np. osoba niezdolna do samodzielnej egzystencji),
• rodzic albo opiekun prawny – jeśli osoba uprawniona ma mniej niż 18 lat.

Przy złożeniu wniosku o wydanie orzeczenia o wskazaniach do ulg i uprawnień musisz przygotować odpowiednie dokumenty. Wymagane będą:

• orzeczenie o:
  • niezdolności do samodzielnej egzystencji,
  • niezdolności do pracy,
  • inwalidztwie,
• dokumenty potwierdzające Twój stan zdrowia:
  • dokumentacja medyczna (np. dokumentacja z leczenia ambulatoryjnego, karty informacyjne leczenia szpitalnego),
  • inne dokumenty mające wpływ na ustalenie stopnia niepełnosprawności (np. dokumentacja z przebiegu leczenia psychologicznego).

Wniosek i dokumenty składasz w powiatowym zespole do spraw orzekania niepełnosprawności. Następnie musisz oczekiwać na pismo z informacją o terminie posiedzenia składu orzekającego. Pismo dostaniesz w terminie:

• do miesiąca od złożenia wniosku,
• do 2 miesięcy od złożenia wniosku – jeśli Twoja sprawa okaże się skomplikowana i zespół do spraw orzekania niepełnosprawności będzie potrzebował więcej czasu na rozpatrzenie wniosku. W tym wypadku otrzymasz pismo z podaniem przyczyny ustalenia dłuższego terminu.

W kolejnym etapie musisz stawić się na posiedzenie składu orzekającego w wyznaczonym terminie. Pamiętaj, że udział w posiedzeniu jest obowiązkowy. Jednakże jeśli nie możesz przyjść na posiedzenia (np. z powodu wypadku lub choroby) i ciągu 14 dni usprawiedliwisz swoją nieobecność, zespół wyznaczy nowy termin posiedzenia. Jeśli nie wyjaśnisz, dlaczego nie stawiłeś się na posiedzeniu, zespół nie rozpatrzy Twojej sprawy.

Dowiedz się również: Wcześniejsza emerytura – kto może skorzystać z możliwości przejścia na wcześniejszą emeryturę?

Orzeczenie o wskazaniach do ulg i uprawnień dostaniesz w ciągu 14 dni kalendarzowych od dnia posiedzenia. Możesz je odebrać przez pocztę na adres wskazany we wniosku lub osobiście w urzędzie (należy jednak poinformować zespół, zanim wyśle orzeczenie pocztą).