Rehabilitacja to trudny i najczęściej również kosztowny proces zarówno dla osoby poszkodowanej, jak i jej rodziny. Na szczęście istnieje szansa, by ten koszt nieco zmniejszyć za sprawą ulgi rehabilitacyjnej. Nawet jeśli nie jest to dużo, być może podratuje nasz domowy budżet na tyle, byśmy nie musieli zaciągać na cele rekonwalescencji pożyczki bądź chwilówki.

W artykule dowiesz się, czym dokładnie jest ulga rehabilitacyjna, jaka kwota jest dostępna w ramach ulgi, kto może ją odliczyć oraz w jaki sposób to zrobić krok po kroku. Podpowiemy także, jakie dokumenty są potrzebne do odliczenia ulgi rehabilitacyjnej oraz jakie konkretnie wydatki można odliczyć.

Czym jest ulga rehabilitacyjna?

Ulga rehabilitacyjna to odliczenie od uzyskanych dochodów kwot przeznaczonych na cele rehabilitacyjne oraz na inne cele, które mają za zadanie ułatwić wykonywanie czynności życiowych przez osobę niepełnosprawną. Za pomocą ulgi rehabilitacyjnej możliwe jest odliczenie kwot w podatku dochodowym od osób fizycznych i w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.

Prawo odliczenia od dochodu kwot przy rozliczeniu w ramach ulgu rehabilitacyjnej zawarte jest art. art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7g ustawy o PIT oraz art. 11 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Kto może odliczyć ulgę na rehabilitację?

Kto kwalifikuje się do odliczenia ulgi rehabilitacyjnej? Z ulgi mogą skorzystać osoby, które:

  • mają status osoby niepełnosprawnej,
  • mają na utrzymaniu osobę niepełnosprawną, 
  • ponoszą wydatki na rehabilitację lub wydatki związane z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych.

Osoba ma status osoby niepełnosprawnej, jeżeli posiada jeden z tych dokumentów:

  • orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności,
  • decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo orzeczenie o niepełnosprawności,
  • orzeczenie o niepełnosprawności wydane przez właściwy organ na podstawie odrębnych przepisów obowiązujących do dnia 31 sierpnia 1997 r,
  • orzeczenie o niepełnosprawności, wydane na podstawie odrębnych przepisów, w przypadku gdy osoba nie ukończyła 16 roku życia.

Podatnicy, którzy mają na utrzymaniu osobę niepełnosprawną (muszą to być określone osoby: dzieci własne i przysposobione, współmałżonek, rodzice, pasierbowie teście, rodzeństwo, macocha, ojczym, zięć, synowa) mogą uzyskać ulgę rehabilitacyjną. Jednakże obowiązuje ich limit dochodu. W roku podatkowym dochody tych osób niepełnosprawnych nie mogą przekroczyć dwunastokrotności kwoty renty socjalnej.

Warunkiem skorzystania z renty rehabilitacyjnych dla opiekunów osób niepełnosprawnych jest więc nieprzekroczenie przez osobę niepełnosprawną dochodów w kwocie 15 010,56 zł w 2021 roku (renta socjalna w grudniu 2021 wynosi 1 250,88 zł * 12 miesięcy = 15 010,56 zł).

Sprawdź: Renta socjalna. Komu przysługuje, ile wynosi, jak się ją przyznaje?

Czy oboje rodziców mogą odliczyć ulgę?

Czy odliczenie ulgi rehabilitacyjnej jest możliwe przez obojga rodziców? Jeżeli oboje z nich ponosi wydatki na utrzymanie niepełnosprawnego dziecka, każdy z nich ma prawo do ulgi rehabilitacyjnej w wysokości rzeczywiście poniesionych przez siebie wydatków. Co istotne, ta zasada dotyczy także rodziców, którzy nie pozostają w związku małżeńskim. W sytuacji ponoszenia wydatków ograniczonych limitem kwotowych każdy rodzic posiada swój odrębny limit.

Czy można odliczyć ulgę rehabilitacyjną na dziecko?

Tak. Wychowując dziecko niepełnosprawne, masz prawo odliczyć wydatki ponoszone na cele rehabilitacyjne i na cele ułatwiające funkcjonowanie tego dziecka.

Ile wynosi ulga rehabilitacyjna za rok 2021? Ile wyniesie w 2022?

Ile wynosi ulga rehabilitacyjna w 2022 roku? Wydatki na cele rehabilitacyjne oraz na cele ułatwiające wykonywanie czynności życiowych są podzielone na dwa rodzaje:

  • wydatki limitowane – podatnik ma prawo odliczyć od dochodu wydatki do określonego limitu,
  • wydatki nielimitowane – podatnik ma prawo odliczyć całą wartość faktycznie poniesionych wydatków.

Jeśli mamy wydatki nielimitowane, możemy odliczyć przy zeznaniu podatkowym całą sumę poniesionych wydatków.

Ulga rehabilitacyjna w 2022 dla wydatków limitowanych wynosi 2 280,00 zł. Warto wspomnieć, że ustawodawca określił różne rodzaje kosztów limitowanych. Z tego też względu, jeśli ponosimy kilka wydatków, które nie są zakwalifikowane do tej samej grupy, ich limit jest obliczany odrębnie. Na przykład zakup pieluchomajtek oraz używanie samochodu osoby niepełnosprawnej są innymi wydatkami – mając te wydatki, można łącznie odliczyć 5 560,00 zł

Jak zmieniała się ulga rehabilitacyjna po wejściu Nowego Ładu?

Wcześniej wspomniane zasady rozliczania ulgi rehabilitacyjnej są aktualne w przypadku rozliczania dochodów uzyskanych w 2021 roku. Jednakże Polski Ład wprowadził pewne zmiany w uldze rehabilitacyjnej. Zmiany te są niewielkie, doprecyzowano niektóre przypisy i dodano nowe wydatki, które mogą zostać odliczone od dochodu.

Nowy Ład wprowadził pkt 2a w art. 26 ust. 7a ustawy o PIT, zgodnie z którym odliczeniu w ramach ulgi rehabilitacyjnej podlegają także wydatki poniesione na zakup, naprawę lub najem wyrobów medycznych wymienionych w wykazie wyrobów medycznych oraz wyposażenia umożliwiającego ich używanie zgodnie z przewidzianym zastosowaniem.

Wyjątkiem jest jednak użytkowanie pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów i wkładów anatomicznych. Wykaz wyrobów określa rozporządzenie ministra zdrowia z 29 maja 2017 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie. To m.in. protezy, okulary, aparaty słuchowe, zestawy infuzyjne do pomp insulinowych, kule.

Nadano nowe brzmienie art. 26 ust. 7a pkt 3., zgodnie z którym w ramach ulgi podlegają odliczeniu także zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych.

Ponadto pieluchomajtki, pieluchy anatomiczne, chłonne majtki, podkłady, wkłady anatomiczne podlegają odliczeniu w kwocie nieprzekraczającej w roku podatkowym 2280 zł.

Ulga rehabilitacyjna w Nowym Ładzie pozwoli także na odliczenie wszelkich wydatków poniesionych na przewóz osoby niepełnosprawnej i dzieci niepełnosprawnych do lat 16, nie tylko związanych z przewozem na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne.

Będąc w temacie Nowego Ładu: Progi podatkowe – jak wygląda skala podatkowa w Polsce i jak ją zmieni Nowy Ład?

Co można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej?

Co można odliczyć ulgą rehabilitacyjną? Katalog wydatków, które można odliczyć w ramach ulgi jest zawarty w ustawie z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ramach wydatków nielimitowanych można odliczyć:

  • zakup sprzętu rehabilitacyjnego,
  • wydatki za zabiegi rehabilitacyjne,
  • wydatki związane z adaptacją i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych pod potrzeby osoby niepełnosprawnej,
  • przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb osoby niepełnosprawnej;
  • odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
  • opłacenie tłumacza języka migowego;
  • pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych;
  • domowa opieka pielęgniarska dla osób niepełnosprawnych przewlekle chorych,
  • usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;
  • kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia;
  • zakup wydawnictw i materiałów szkoleniowych dla osoby niepełnosprawnej,
  • zakup, naprawa lub najem wyrobów medycznych wymienionych w wykazie stanowiącym załącznik do rozporządzenia wydanego na podstawie art. 38 ust. 4 ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych.

W ramach wydatków limitowanych można odliczyć:

  • zakup pieluchomajtek, pieluch anatomicznych, chłonnych majtek, podkładów, wkładów anatomicznych – do kwoty 2 280 zł;
  • opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa – do kwoty 2 280 zł;
  • utrzymanie psa przewodnika asystującego osobie niepełnosprawnej – do kwot 2280 zł;
  • używanie samochodu, który jest własnością osoby niepełnosprawnej lub jej opiekuna w celu ułatwiania czynności życiowych osobie niepełnosprawnej, np. przewóz na do zakładu opiekuńczego-leczniczego – do kwoty do 2280 zł.

Warto zapoznać się z pomocą dla osób w trudnej sytuacji finansowej: Zasiłek celowy w 2022. Zobacz, na co i w jakiej wysokości jest przyznawany

Jakie leki można odliczyć w uldze rehabilitacyjnej?

Ulga rehabilitacyjna umożliwia odliczenie wydatków poniesionych na leki. Nowa zmiana w ramach Polskiego Ładu dokładnie wprowadziła definicję leków, które mogą zostać odliczone od dochodów przy rozliczeniu z fiskusem. Ustawa o PIT odwołuje do definicji ustawy z dnia 6 września 2001 r. – Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2021 r. poz. 1977). 

Warto dodać, że wydatki za leki mogą zostać odliczone od dochody w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł. Ponadto, aby można było odliczyć lekarstwa, lekarz specjalista musi stwierdzić, że osoba niepełnosprawna powinna je stosować.

Czy można odliczyć aparat słuchowy w uldze rehabilitacyjnej?

Czy można odliczyć aparat słuchowy w uldze rehabilitacyjnej? Tak, jest to wydatek nielimitowany, który można w całości odliczyć  A dokładniej wydatek poniesiony na zakup, naprawę lub najem indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych.

Jak odlicza się ulgę rehabilitacyjną? Jakie dokumenty są do tego niezbędne?

Podatnik, który jest uprawniony do skorzystania z ulgi, musi wykazać odpowiednie dokumenty, które potwierdzają poniesione wydatki. Zalicza się do nich: faktury, rachunki, potwierdzenia przelewu, dowód wpłaty na poczcie. Warto wiedzieć, że sam paragon nie wystarczy, gdyż nie jest on wystarczającym dowodem poniesienia wydatku przez konkretną osobę niepełnosprawną lub jej opiekuna.

Nie ma konieczności dokumentowania wydatków limitowanych na opłacenie przewodników osób niewidomych zaliczonych do I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa, używanie samochodu osobowego czy utrzymanie psa asystującego. Jednak na żądanie organów podatkowych należy przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia.

Od czego odlicza się ulgę rehabilitacyjną? Od podatku dochodowego od osób fizycznych, a także można odliczyć ulgę w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.

Jeśli nie posiadamy dowodów, które potwierdzają prawo do ulgi rehabilitacyjnej, a skorzystaliśmy z odliczenia, składając deklarację podatkową, należy jak najszybciej złożyć odpowiednią korektę.

Jaki PIT do odliczenia ulgi rehabilitacyjnej należy złożyć?

  • PIT-36 – dla przychodów opodatkowanych według skali podatkowej z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy lub inne przychody bez pośrednictwa płatnika;
  • PIT-37 – dla przychodów opodatkowanych według skali podatkowej za pośrednictwem płatnika (np. z umowy o pracę, emerytury);
  • PIT-28 – dla przychodów opodatkowanych w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych (np. z działalności gospodarczej, najmu, podnajmu, dzierżawy)

Do druku deklaracji należy dodatkowo załączyć formularz PIT/O (informacja o odliczeniach).

Warto wiedzieć: Zasiłek chorobowy. Kiedy nam przysługuje i jak liczyć jego okres?

Jak odliczyć ulgę rehabilitacyjną na samochód?

Ulga rehabilitacyjna na samochód wynosi 2 280,00 zł. Samochód musi być własnością osoby niepełnosprawnej lub jego opiekuna. Dla tych osób możliwe jest także korzystanie z ulgi, jeśli jest się współwłaścicielem pojazdu. Co ważne, ulga rehabilitacyjna obejmuje jedynie samochód osobowy – wykluczone są np. samochody dostawcze. Do ulgi rehabilitacyjnej na samochód zalicza się wydatki na utrzymanie pojazdu. To m.in. wydatki przeznaczone na zakup paliwa, wymianę opon, ubezpieczenie OC czy na przegląd techniczny.

Warto dodać, że w przypadku ulgi rehabilitacyjnej na samochód nie trzeba udokumentowywać wydatków. W razie kontroli wystarczy złożyć oświadczenie. Skorzystanie z ulgi nie jest uzależnione od posiadania prawa jazdy. Ważne jest to, aby osoba niepełnosprawna lub opiekun byli właścicielami lub współwłaścicielami auta.