Przy zakładaniu własnego biznesu trzeba zmierzyć się z wieloma problemami. Największym z nich jest zwykle brak pieniędzy na start, dlatego wielu przedsiębiorców decyduje się na zaciągnięcie na ten cel pożyczki. Kolejnym wyzwaniem są formalności jak choćby konieczność zgłoszenia firmy do urzędu skarbowego i zadeklarowanie sposobu rozliczania podatku dochodowego.

Do wyboru są aż cztery formy opodatkowania dla firm: na zasadach ogólnych według skali, ryczałt, karta podatkowa oraz właśnie podatek liniowy. W tym tekście przyjrzymy się temu ostatniemu.

Czym jest podatek liniowy?

Zacznijmy od wyjaśnienia, co to jest podatek liniowy. Jest to nic innego jak podatek dochodowy dla przedsiębiorców, który charakteryzuje się jedną, stałą stawką podatku 19% bez względu na wysokość osiąganych dochodów.

Podatek dochodowy liniowy obowiązuje w Polsce od 2004 roku i według szacunków na jego podstawie rozlicza się około 1% podatników.

Jest on traktowany jako alternatywa dla drugiej popularnej metody opodatkowania – według skali, w której przekroczenie określonego progu dochodów powoduje konieczność zastosowania większej stawki podatkowej. Podatek liniowy jest więc łatwiejszy do rozliczania i wydaje się korzystniejszy dla osób lepiej zarabiających.

Podatek liniowy – kto i kiedy może z niego skorzystać?

Już we wstępie częściowo zdradziliśmy, dla kogo podatek liniowy jest przeznaczony – na jego podstawie mogą rozliczać się z urzędem skarbowym wyłącznie przedsiębiorcy, a dokładnie:

  • osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą,
  • wspólnicy spółek cywilnych i jawnych,
  • partnerzy spółek partnerskich.

Podatek liniowy nie przysługuje zatem spółkom akcyjnym, z ograniczoną odpowiedzialnością i komandytowym. Takie podmioty obowiązuje podatek dochodowy od osób prawnych.

Więcej o nim przeczytasz tutaj: Podatek dochodowy od osób fizycznych w 2021 roku – zobacz, jak go obliczyć

Jeśli więc zakładasz jednoosobową działalność gospodarczą, możesz wybrać podatek liniowy, ale pod jednym warunkiem – jeżeli nie będziesz wykonywał w ramach działalności usług na rzecz byłego pracodawcy. W takim przypadku musisz rozliczać się według skali podatkowej.

Kiedy możesz wybrać podatek liniowy? Zasady są tutaj proste: wybór tej metody opodatkowania możesz zgłosić do urzędu skarbowego przy otwieraniu działalności lub najpóźniej do 20 dnia miesiąca następującego po pierwszym miesiącu, w którym osiągniesz dochód. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy pierwszy dochód osiągniesz w grudniu – wówczas oświadczenie należy złożyć do końca roku podatkowego.

Co ważne, deklarację o rozliczaniu się liniowo wystarczy złożyć raz i w praktyce najłatwiej zrobić to za pomocą formularza CEIDG-1 w ewidencji działalności gospodarczej.

Nowy Polski Ład a podatek liniowy – czy zostanie zlikwidowany?

W 2021 roku rząd rozpoczął wdrażanie nowych reform gospodarczych pod nazwą Nowy Polski Ład. Przewidują one między innymi wiele zmian w systemie podatkowym. W pierwszej wersji programu Polski Ład podatek liniowy miał być zlikwidowany, jednak rząd wycofał się z tego pomysłu. Wprowadzono jednak inne regulacje, które mogą wpłynąć na opłacalność rozliczania się według metody liniowej.

Od 1 stycznia 2022 roku przedsiębiorców będą bowiem obowiązywały nowe zasady rozliczania składki zdrowotnej. Będzie ona wynosiła 4,9% od dochodu i nie będzie można jej odliczyć od podatku, jak miało to miejsce do tej pory. Oznacza to, że łączne obciążenia publicznoprawne dla „liniowców” wzrosną z 19% do 23,9%.

Jakie są zalety i wady podatku liniowego?

Podatek liniowy pod wieloma względami jest korzystny, ale ma też sporo minusów. Jakie są wady i zalety podatku liniowego?

Najważniejsze zalety:

  • proste rozliczanie dzięki jednej stawce podatku;
  • brak ryzyka wzrostu podatku po osiągnięciu wyższych dochodów;
  • możliwość uwzględnienia kosztów prowadzenia działalności;
  • możliwość odliczenia straty z lat ubiegłych;
  • brak konieczności płacenia podatku w przypadku braku przychodów (taka konieczność istnieje w przypadku karty podatkowej).

Najważniejsze wady:

  • wyższa stawka podatkowa niż wg skali dla osób osiągających dochody roczne do 82 528 zł;
  • brak możliwości zastosowania kwoty wolnej od podatku (obecnie wynosi ona 8000 zł, a od 2022 roku wzrośnie do 30000 zł), a więc kwoty zmniejszającej podatek;
  • brak możliwości wspólnego rozliczania się z małżonkiem;
  • brak możliwości zastosowania większości ulg podatkowych np. ulgi na dzieci i na internet;
  • od 2022 r. brak możliwości odliczenia od podatku składki zdrowotnej;
  • konieczność odrębnego rozliczania dochodów z innych źródeł i składania dodatkowych deklaracji – np. osoba prowadząca firmę i jednocześnie pracująca na etacie musi oddzielnie rozliczać: działalność podatkiem liniowym, a umowę o pracę według skali podatkowej;
  • ograniczenia – podatek liniowy nie może być zastosowany, jeśli świadczy się usługi dla byłego pracodawcy.

Podatek liniowy dla działalności gospodarczej – kiedy się opłaca?

Jak już wiemy, podatek liniowy ma wiele zalet, ale też sporo minusów. Trudno się więc dziwić, że większość przedsiębiorców ma problem z oceną, kiedy opłaca się podatek liniowy i kiedy lepiej go wybrać zamiast skali podatkowej. Przed wyborem metody opodatkowania z pewnością warto dokładnie przeliczyć, która z nich będzie najkorzystniejsza.

Ogólnie można powiedzieć, że podatek liniowy opłaca się przedsiębiorcom, którzy osiągają roczny dochód przekraczający II próg podatkowy wg skali, a najlepiej, jeśli wynosi on więcej niż 100 tys. zł rocznie. Wówczas, zamiast 32% mogą płacić o wiele niższy podatek w wysokości 19%. Przy niższych dochodach opłacalność podatku liniowego znacząco maleje, a rośnie skali podatkowej, która ma niższą stawkę (17% dla dochodów rocznych do 82 528 zł) i umożliwia obniżenie podatku poprzez zastosowanie różnych ulg i odliczeń.

Ile wynosi stawka podatku liniowego?

Stawka podatku liniowego jest stała i wynosi obecnie 19%. Stosuje się ją bez względu na osiągane dochody, więc nie obowiązują tu jak w skali podatkowej progi. Podatek liniowy obliczamy od dochodu, a więc kwoty przychodów pomniejszonej o koszty działalności.

Ze względu na małą ilość odliczeń ustalenie kwoty należnej do urzędu skarbowego jest proste i wystarczy do tego zwykły kalkulator. Podatek liniowy pomagają też obliczyć specjalne kalkulatory dostępne w Internecie.

Jak obliczyć podatek liniowy w 2021 roku?

Osoby rozliczające podatek liniowy w 2022 roku za rok 2021 będą się rozliczać jeszcze na starych zasadach, czyli z możliwością odliczenia składek zdrowotnych.

Jak obliczyć podatek liniowy i jaki PIT należy wypełnić? Rozliczenie roczne powinno być dokonane na formularzu PIT-36L, który do urzędu skarbowego należy złożyć do dnia 30 kwietnia 2022 r.

Jeśli chodzi o to, jak obliczyć podatek liniowy, to jest to dość proste:

  • należy zsumować przychody firmy z całego roku, a następnie odjąć od nich łączne koszty uzyskania przychodu oraz sumę składek na ubezpieczenia społeczne;
  • uzyskaną kwotę należy pomnożyć przez 19% – uzyskany wynik będzie kwotą podatku;
  • następnie od podatku można odliczyć składki zdrowotne.

Warto tutaj zaznaczyć, że podatek liniowy wymaga wpłacania w ciągu roku podatkowego zaliczek do urzędu skarbowego. Można je odprowadzać dwojako: albo co miesiąc lub kwartał, obliczając ich wysokość za każdym razem wg stawki 19%, albo w formie uproszczonej, czyli w stałej kwocie co miesiąc w wysokości 1/12 kwoty podatku ustalonego na podstawie zeznania rocznego.

Co można odliczyć od podatku liniowego?

Od podatku liniowego można odliczyć wyłącznie wybrane ulgi podatkowe m.in.:

Niestety nie przysługuje osobom rozliczającym się podatkiem liniowym ulga na dzieci, ulga na Internet czy ulga rehabilitacyjna.

Jak przejść na podatek liniowy 2021?

Osoby, które do tej pory rozliczały się według innej metody opodatkowania, mają możliwość przejścia na podatek liniowy. Niestety nie jest jednak możliwe przejście na podatek liniowy w trakcie roku podatkowego. Zmiana formy opodatkowania na liniową jest możliwa w nowym roku podatkowym i należy ją zgłosić do urzędu skarbowego najpóźniej do 20 lutego.

Jeśli więc zastanawiasz się, jak przejść na podatek liniowy w 2021 r., to na taką zmianę jest już za późno. Istnieje co prawda możliwość zamknięcia działalności gospodarczej i otwarcia jej ponownie z nową formą opodatkowania, jednak niektóre urzędy skarbowe tego nie akceptują.

Czym różni się podatek liniowy od progresywnego?

Jak już wspomnieliśmy, podatek liniowy jest uważany za alternatywę dla podatku dochodowego na zasadach ogólnych rozliczanego według skali podatkowej. Taki podatek nazywamy progresywnym, ponieważ w jego przypadku stawka podatku rośnie wraz ze zwiększeniem dochodu, a konkretnie, jeśli przekroczy się określone progi podatkowe. W metodzie liniowej stawka podatkowa jest stała bez względu na zarobki przedsiębiorcy i jest to podstawowa cecha odróżniająca podatek liniowy a progresywny.

Przy podejmowaniu decyzji, czy wybrać podatek liniowy, czy progresywny, warto też pamiętać, że ten drugi, czyli według skali podatkowej, jest korzystniejszy przede wszystkim dla osób mniej zarabiających na działalności gospodarczej. Podatek progresywny jest w ich przypadku niższy i daje możliwość zmniejszenia obciążenia na rzecz fiskusa poprzez zastosowanie kwoty wolnej od podatku oraz różnych ulg i odliczeń, czy też poprzez wspólne rozliczenie się z małżonkiem.

Wiele osób pyta również o podatek liniowy a VAT. Podatek VAT jest niezależnym od podatku dochodowego obciążeniem na rzecz fiskusa. Obowiązuje on podatników, którzy sprzedają towary lub usługi podlegające opodatkowaniem VAT i spełniają dodatkowe warunki określone w ustawie. Jego rozliczanie obowiązuje zatem także niektórych „liniowców”. Warto jednak pamiętać, że przy rozliczaniu podatku liniowego wykazuje się przychód pomniejszony o VAT należny.

Podatek liniowy – o czym jeszcze warto pamiętać?

Podstawową wadą podatku liniowego jest ograniczona możliwość zastosowania ulg i odliczeń, jakie przysługują podatnikom rozliczającym się według skali. Warto więc wiedzieć, że w celu pomniejszenia należności wobec fiskusa można pomniejszyć podatek liniowy o wpłaty na IKZE oraz niektóre darowizny np. na cele związane z walką z Covid-19, czy też z tytułu podarowania laptopów placówkom oświatowym.

W obu przypadkach ulga polega na odliczeniu stosownych kwot od podstawy opodatkowania. Nie można natomiast pomniejszyć podatku liniowego o darowizny na cele kultu religijnego oraz związane z honorowym oddawaniem krwi.