Dłużnik wekslowy - kim jest i jak się nim zostaje?

Zanim przejdziemy do omówienia definicji dłużnika wekslowego, warto najpierw wyjaśnić, czym właściwie jest weksel. Najogólniej mówiąc, to papier wartościowy, który podpisany stanowi podstawę do zobowiązania wekslowego. Przeważnie stosuje się go do zabezpieczenia umowy pomiędzy stronami.

A kim jest dłużnik wekslowy? Wekslowy dłużnik zgodnie z prawem to osoba, która podpisała się pod wekslem. W art. 47 Prawa wekslowego można przeczytać „Kto weksel wystawił, przyjął, indosował lub zań poręczył, odpowiada wobec posiadacza solidarnie”.

Jeśli zatem na papierze wartościowym widnieje więcej niż jeden podpis, to do czynienia mamy w tym przypadku z odpowiedzialnością solidarną dłużników. Co więcej, wierzyciel może żądać spłaty od jednego z wybranych dłużników wekslowych, jak również od wszystkich jednocześnie.

Dłużnikiem wekslowym jest zatem wystawca weksla, akceptant weksla, indosant weksla oraz poręczyciel weksla. Kim jest każda z tych osób?

Wystawca weksla to osoba, która zapisała na wekslu słowa „zapłacę” i złożyła własnoręczny podpis. Akceptant jest zaś osobą, do której posiadacz weksla trasowanego kieruje żądanie wykupienia weksla.

Tajemniczo brzmiący indosant weksla to po prostu osoba, która puszcza weksel w obieg, przekazując prawa z niego wynikające innej osobie. Poręczyciela z pewnością przedstawiać nie trzeba. Funkcjonuje on w tym przypadku na takich samych zasadach co poręczyciel kredytu.

Więcej na temat poręczyciela kredytowego przeczytasz w artykule: Kredyt gotówkowy z poręczycielem – na czym polega?

Dłużnik wekslowy a wystawca weksla - czym się różnią?

Wystawca weksla jest najczęściej dłużnikiem wekslowym. W końcu w przypadku weksla własnego przyrzeka z własnej woli zapłatę sumy wekslowej w określonym terminie. Dłużnik wekslowy jest jednak pojęciem o wiele szerszym. Wiesz już, że obejmuje on także inne osoby, które złożyły podpis na wekslu. Oczywiście nie zawsze muszą one występować. Ich obecność nie jest konieczna do wystawienia weksla.

Dłużnik wekslowy - prawa i obowiązki

Dłużnikowi wekslowego przysługują określone prawa, ale i obowiązki. Jego podstawowy obowiązek to spłata zobowiązania wekslowego. Powinna ona nastąpić w określonym czasie i miejscu (tego rodzaju dane znajdują się na umowie). Jeśli dłużnik nie dokona spłaty, to wierzyciel może wówczas dochodzić swoich roszczeń.

A jakie prawa ma dłużnik wekslowy? Jedno podstawowe - do przedawnienia się wspomnianego roszczenia. Dochodzi do niego po 3 latach, licząc od dnia płatności weksla wobec akceptanta lub po 1 roku wobec indosanta i wystawcy.

Na czym polega różnica między wekslem własnym a wekslem trasowanym?

W artykule tym padło już pojęcie weksla własnego i weksla trasowanego. Co za nimi stoi? I jakie są między nimi różnice? Główna różnica to osoby biorące udział w transakcji.

W przypadku weksla własnego mamy do czynienia z osobą, która wypełnia weksel i się pod nim podpisuje. Tym samym zobowiązuje się zapłacić drugiej osobie zwanej remitentem określoną sumą. Podpisuje się zatem w pierwszej osobie liczby pojedynczej (zapłacę), a remitent staje się posiadaczem weksla.

Przykład: Firma X musi zapłacić firmie transportowej Y określoną sumę za przewóz towarów. Płatność decyduje się odroczyć w czasie i za zgodą firmy Y, firma X wręcza jej podpisany weksel na ustaloną kwotę.

W przypadku weksla trasowanego w umowie bierze udział jeszcze strona trzecia. Wówczas wystawca weksla kieruje polecenie zapłaty do trasata i to właśnie trasat ma zapłacić remitentowi określoną sumę.

Przykład: Firma X musi zapłacić firmie transportowej Y określoną sumę za przewóz towarów. Firma transportowa ma zaś zobowiązania wobec firmy Z, od której wypożycza pojazdy. Wówczas firma transportowa Y, czyli trasat wystawia weksel trasowany, w którym poleci firmie X, aby zapłaciła sumę wekslową firmie Z.

Weksel in blanco – na co powinien zwracać uwagę dłużnik wekslowy?

Weksel in blanco to weksle, które nie pozostają do końca uzupełnione. Brakuje w nich wpisanej sumy wekslowej. Wystawia się go w sytuacjach, gdy określenie dokładnej kwoty zobowiązania jest na daną chwilę niemożliwą.

Weksel in blanco może przyjąć formę weksla własnego, jak i trasowanego. Dłużnik wekslowy nie musi się jednak obawiać. Wierzyciel nie może ot tak wpisać wybranej przez siebie kwoty. Podczas wystawiania weksla podpisywana jest także umowę, a jej postanowienia są wiążącą dla obu stron.

Dłużnik wekslowy - jak wygląda jego windykacja?

Jak przebiega windykacja z weksla? Windykacja zawsze rozpoczyna się od postępowania polubownego. Sprowadza się ona m.in. do wysłania wezwania do zapłaty. Jeśli nie spełni ona swojego zadania, windykacja wstępuje na drogę sądową. Co ciekawe, jest ono tańsze niż w przypadku klasycznej windykacji (opłata wynosi 1/4 z 5% dochodzonego roszczenia).

Wierzyciel może bowiem skorzystać z postępowania nakazowego. Jest ono nie tylko tańsze, ale i szybsze. Wówczas sąd rozpoznaje sprawę na posiedzeniu niejawnym. Jeśli uzna, że weksel nie wzbudza wątpliwości, wyda nakaz zapłaty. Oznacza to, że dłużnik ma 14 dni na uregulowanie zobowiązania. Po tym czasie wszczęty zostaje proces egzekucyjny.

Dłużnik wekslowy - co powinien wiedzieć o egzekucji weksla?

Egzekucja z weksla jest opłacalna dla wierzyciela - daje mu więcej praw, m.in. do szybkiego wyroku sądowego. Jednocześnie pozostaje niezbyt korzystna dla dłużnika. Po wydaniu wyroku ma on zaledwie 14 dni na spłatę zobowiązania. Po tym czasie sprawa trafia do komornika.

Co więcej, na etapie sądowym sąd uwzględnia tylko dowody przedstawione przez wierzyciela. W praktyce oznacza to, że dłużnik nie ma tutaj prawa do obrony. Jednocześnie zobowiązanie dłużnika jest bezwarunkowe. Uchylenie się od realizacji obowiązku określonego w nakazie zapłaty jest wręcz niemożliwe.

Dłużnik wekslowy - czy pożyczki pod weksel są niebezpieczną formą zobowiązania finansowego?

Pożyczki pod weksel udzielane są głównie między przedsiębiorcami i jest to dość popularny sposób na odroczenie płatności. Trudno mówić o niebezpieczeństwach tej formy płatności. Prawo w tym przypadku stoi po stronie wierzyciela i przyznaje mu szereg praw, w tym do szybkiego i taniego dochodzenia swojego roszczenia w sądzie.

Wydaje się zatem, że weksel stanowi bardzo dobre zabezpieczenie. A w przypadku braku płatności, egzekucja komornicza następuje szybko i sprawnie. Należy jednak mieć na względzie, że dłużnikiem weksla nie jest wyłącznie jego wystawca. Warto zatem dokładnie zastanowić się, czy chcesz złożyć podpis na wekslu.