Ryzykowną formą finansowania było zaciąganie chwilówek i innych produktów finansowych, wśród których mógł również najtańszy kredyt gotówkowy, przy dostępie do podstawowych danych. Nie brakowało sytuacji, w których ktoś wyłudzał na nasze dane pożyczkę, co powodowało wiele problemów prawnych i finansowych. Bezpieczny PESEL był ratunkiem przed tą sytuacją. 

  • Usługa Bezpieczny PESEL była uruchomiona przez CRIF w 2017 roku. Zadziało się to przy współpracy z Polskim Związkiem Instytucji Pożyczkowych. 
  • Usługa Bezpieczny PESEL kończy działalność wraz z 30 czerwca 2024 roku. 
  • System Bezpieczny PESEL uchronił instytucje i klientów przed utratą nawet 800 mln złotych. 
  • Usługa Bezpieczny PESEL zostanie zastąpiona przez rejestr zastrzeżeń numerów PESEL. 

Bezpieczny PESEL – najważniejsze informacje 

Usługa Bezpieczny PESEL działała od  2017 roku. Wtedy też została wprowadzona przez CRIF wraz z Polskim Związkiem Instytucji Pożyczkowych. Jej nadrzędnym celem było  to, żeby konsumenci mogli zastrzegać swój PESEL, a tym samym mogli uzyskać ostrzeżenie, gdy ktoś próbowałby wykorzystać ich dane do wzięcia pożyczki np. chwilówki. Szacunkowo ustalono, że uchroniono instytucje finansowe i ich klientów przed stratami rzędu 800 mln złotych! 

Ważne!

Jak poinformował CRIF, usługa Bezpieczny PESEL działa tylko do 30 czerwca 2024 roku. Jest to efekt tego, że usługa ta będzie zastąpiona przez bazę publiczną, która powstała 17 listopada 2023 roku, a od 1 czerwca obowiązuje w bankach.

Jak działa usługa bezpieczny PESEL? 

Usługa Bezpieczny PESEL pozwalała na uniknięcie wyłudzenia danych osobowych, a przede wszystkim chroniła przed próbą wykorzystania ich w celu zaciągnięcia pożyczki. Takie działanie skutkowało bowiem tym, że oszustw uzyskiwał pieniądze, ale konieczność spłaty spadała na klienta, którego dane zostały w tym celu wykorzystane. 

Usługa ta pozwalała na zastrzeżenie numeru PESEL, dzięki czemu podczas próby wzięcia pożyczki wniosek był rozpatrywany negatywnie. My dostawaliśmy wówczas informacje o tym, że odbywała się taka procedura. Dzięki usłudze Bezpieczny PESEL mogliśmy również szybko zgłosić zgubiony dowód osobisty.

Przeczytaj koniecznie: Jak chronić się przed wyłudzeniem danych?

Kto mógł skorzystać z usługi Bezpieczny PESEL? 

W praktyce możliwość skorzystania z usługi Bezpieczny PESEL przysługiwała każdemu. Wszyscy, którzy obawiali się tego, że ich dane mogły zostać wyłudzone, a zatem mogą zostać wykorzystane do oszustwa, mogli dokonać takiej procedury. Co istotne, było to również istotne zwiększenie bezpieczeństwa firm pożyczkowych pozabankowych.  

Ważne jest to, że do rejestracji w systemie nie trzeba było uiszczać żadnych opłat, więc czynnik finansowy nikogo nie ograniczał. Można to było zrobić również poprzez internet, a cała procedura trwała zaledwie kilkanaście minut.

Z usługi Bezpieczny PESEL mogli skorzystać również wszyscy, którzy nie mieli przypuszczenia, że ich dane zostały wykradzione, ale dla bezpieczeństwa woleli dokonać zastrzeżenia. Wówczas gdyby sami w przyszłości chcieli wziąć pożyczkę, zawsze później mogli dokonać anulowania zastrzeżenia. 

Publiczny rejestr zastrzeżeń numerów PESEL – czym jest? 

W ramach ustawy z 7 lipca 2023 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia niektórych skutków kradzieży tożsamości wprowadzono nowy system rejestru zastrzeżeń numerów PESEL. Jest to usługa, która w praktyce zastąpiła usługę Bezpieczny PESEL.

Nadrzędnym celem jest gromadzenie danych osobowych konsumentów, które zostały zastrzeżone celem uniknięcia skutków kradzieży tożsamości oraz podjęcia próby wyłudzenia finansowego. 

W ramach publicznego rejestru zastrzeżeń numerów PESEL od 1 czerwca 2024 roku każda instytucja finansowa jest zobowiązana do tego, aby przed udzieleniem pożyczki sprawdzić, czy numer PESEL klienta nie jest wpisany do tej bazy. Szacuje się, że od uruchomienia rejestru do 21 lutego 2024 roku, do rejestru wpłynęło aż 2 003 500 zastrzeżeń PESEL, a 37 700 zastrzeżeń wycofano. 

W rejestrze PESEL są gromadzone dane: 

  • Obywateli polskich na ternie RP; 
  • Obywateli polskich mieszkających poza granicami RP; 
  • Cudzoziemców mieszkających na terenie RP; 
  • Osób, które zostały zobowiązane do posiadania numeru PESEL na podstawie odrębnych przepisów. 

Warto wiedzieć: Dane wrażliwe - co je wyróżnia i kiedy można z nich korzystać?

Jak dokonać rejestracji danych w rejestrze PESEL? 

Możliwość rejestracji danych w rejestrze PESEL celem zastrzeżenia (lub anulowania zastrzeżenia) tego numeru jest prosta. Przede wszystkim, można zrobić to przez Internet: 

  1. Trzeba wejść na stronę fov.pl z usługą zastrzeżenia numeru PESEL. 
  2. Trzeba wybrać przycisk „zastrzeż PESEL lub cofnij zastrzeżenie”. 
  3. Trzeba zalogować się poprzez e-dowód, podpis kwalifikowany, profil zaufany lub też przy użyciu danych do logowania do bankowości elektronicznej. 
  4. Należy wybrać „Zastrzec PESEL” ze wskazaniem, czy to ma być czasowe, czy też bezterminowe zastrzeżenie. 

Rejestracji można dokonać również w dowolnym urzędzie gminy. Wystarczy wydrukować (lub poprosić o wydruk w urzędzie!) odpowiedni wniosek, wypełnić i podpisać, a następnie złożyć w danym urzędzie. 

Rejestr PESEL – co możesz dzięki niemu załatwić? 

Rejestr PESEL pozwala na załatwienie wielu spraw bez wychodzenia z domu.  Można m.in.: 

  • Zajrzeć do własnych danych zgromadzonych w rejestrze PESEL; 
  • Dokonać zgłoszenia zameldowania stałego lub czasowego; 
  • Zgłosić wymeldowanie z miejsca pobytu stałego lub z miejsca pobytu czasowego; 
  • Zgłosić wyjazd poza granice Polski, który będzie trwać ponad 6 miesięcy; 
  • Zgłosić powrót z trwającego ponad 6 miesięcy wyjazdu poza granice naszego kraju. 
  • Uzyskać zaświadczenie z pełnym odpisem danych przetwarzanych w rejestrze PESEL. 

Sprawdź też: Jak sprawdzić, czy ktoś nie wziął na mnie chwilówki?

Kto jeszcze może zabezpieczyć swój numer PESEL? 

Zastrzeżenie numeru PESEL jest niezwykle istotnym działaniem zwiększającym nasze bezpieczeństwo. Przede wszystkim istotna jest blokada PESEL, która sprawi, że nie będzie można na nasze dane wziąć kredytu, ani też zawszeć umów na rachunki oszczędnościowe i inne.

Można też będzie zablokować wypłatę gotówki powyżej określonej kwoty. Zdecydowanie najważniejszym narzędziem jest bezpłatne zastrzeżenie numeru PESEL. Od 1 czerwca 2024 roku obowiązuje ono wraz z dodatkowym wymogiem nakładanym na firmy oraz instytucje udzielające pożyczek lub zakupów na raty. Teraz będą one miały obowiązek zweryfikowania statusu numeru PESEL.

Jeśli ten będzie zastrzeżony, nie będą mogły podpisać umowy pożyczki lub sprzedaży sprzętu na raty. Co istotne, jeśli takiej pożyczki udzielą, poniosą konsekwencje tego działania. Tym samym osoba, której dane zostały wykorzystane pomimo zastrzeżenia numeru PESEL, będzie mogła łatwo udowodnić, że jest niewinna i uniknie konieczności spłaty cudzego długu. 

Przeczytaj też inne nasze artykuły: