Czym jest KNF?

Zanim wyjaśnimy, czym jest lista ostrzeżeń publicznych, przypomnijmy, czym zajmuje się KNF. Komisja Nadzoru Finansowego jest organem administracji publicznej. Jak sama nazwa wskazuje, jej celem jest nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce. Działa na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa oraz stabilności tego rynku, a także sprawuje nadzór nad funkcjonowaniem firm udzielających pożyczek.

W jej składzie zasiada osiem osób: Prezydent RP, Prezes NPB, przedstawiciele ministra finansów, ministra rozwoju, ministra rodziny, pracy i polityki społecznej, a także przewodniczący Komisji oraz jego dwaj zastępcy.

Wśród zadań KNF znajduje się między innymi:

  • dążenie do rozwoju oraz zwiększenia konkurencyjności rynku finansowego;
  • działalność edukacyjno – informacyjna w zakresie dotyczącym finansów;
  • uczestnictwo w przygotowywaniu aktów prawnych związanych z rynkiem finansowym;
  • pomoc w rozstrzyganiu sporów między uczestnikami rynku finansowego.

Najogólniej mówiąc, KNF zajmuje się nadzorem nad rynkiem kapitałowym, ubezpieczeniowym, emerytalnym, bankowym, instytucjami płatniczymi oraz pieniądza elektronicznego. Prowadzi między innymi Rejestr Instytucji Pożyczkowych, który znacznie zwiększył bezpieczeństwo na rynku instytucji pozabankowych. 

Czym jest lista ostrzeżeń publicznych KNF?

Tak zwana czarna lista KNF, czyli lista ostrzeżeń publicznych KNF to zestawienie podmiotów, które Komisja Nadzoru Finansowego zgłosiła do prokuratury w postaci zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Na liście mogą znaleźć się zarówno podmioty, które zgodnie z ustawą są nadzorowane, jak również te, które nie są nadzorowane przez KNF.

Czarna lista pełni więc funkcję informacyjno – ostrzegawczą. Ma za zadanie zachęcać potencjalnych kontrahentów, pracowników, czy klientów danego podmiotu, aby zachowali ostrożność w kontaktach z nim.

Jakie są cele i założenia czarnej listy KNF?

Celem powstania czarnej listy KNF jest informowanie społeczeństwa o podejrzanej działalności podmiotów gospodarczych. Wobec każdego podmiotu, który znalazł się na liście, toczą się działania prokuratury. Wchodzenie we współprace z takimi podmiotami obarczone jest wysokim ryzykiem, dlatego znając zakres listy ostrzeżeń publicznych, masz szansę uchronić się przed zagrożeniem.

Nie istnieją jednak żadne ogólne wytyczne, które narzucają, co należy zrobić, jeśli rozważa się współpracę z określonym podmiotem. Przykładowo, rozpoznawalna spółka Amber Gold wpisana była na listę KNF, a mimo to wiele osób inwestowało w niej swoje środki.

Jakie podmioty mogą znaleźć się na liście ostrzeżeń?

Na liście może znaleźć się każdy podmiot, który został zgłoszony przez Komisję Nadzoru Finansowego do prokuratory w związku z podejrzeniem o popełnieniu przestępstwa. Na liście więc znajdują się zarówno spółki, jak i osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.

W przypadku tych ostatnich, ze względu na ochronę danych osobowych, na liście znajdziemy tylko imię oraz pierwszą literę nazwiska.

Z jakich źródeł KNF otrzymuje informację o potencjalnie nierzetelnych podmiotach?

Nie istnieje żaden ogólny spis źródeł, z których KNF pozyskuje informacje. Nie ma również żadnych ogólnych kryteriów, które kwalifikują do wpisania na czarną listę.

Komisja rozpatruje więc skargi oraz informacje przekazane przez inne organy państwowe, między innymi Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta oraz Krajową Administrację Skarbową, a także dane od klientów podmiotów. Istotnym źródłem są także media związane z tematyką inwestowania.

Z jakich powodów dane podmioty mogą trafić na czarną listę KNF?

Istnieje szereg powodów, za które można zostać wpisanym na listę ostrzeżeń publicznych KNF. Do najczęstszych przewinień podmiotów na czarnej liście należą:

  • wykonywanie czynności bankowych, w szczególności przyjmowanie wkładów pieniężnych w celu obciążenia ich ryzykiem, bez zezwolenia KNF;
  • prowadzenie działalności w zakresie obrotu instrumentami finansowymi bez odpowiedniego zezwolenia lub upoważnienia;
  • wykonywanie działalności bez wpisu do rejestru agentów firm inwestycyjnych;
  • dokonanie oferty publicznej papierów wartościowych bez wymaganego ustawą zatwierdzonego przez KNF prospektu emisyjnego/memorandum informacyjnego/dokumentu informacyjnego lub dokonanie emisji obligacji bez zachowania ustawowych warunków;
  • wykonywanie czynności ubezpieczeniowych lub działalności reasekuracyjnej bez zezwolenia;
  • nieuprawniona działalność w zakresie świadczenia usług płatniczych lub w zakresie wydawania pieniądza elektronicznego.

Jak sprawdzić, czy dana firma znajduje się na liście ostrzeżeń KNF?

Lista ostrzeżeń publicznych jest dostępna dla każdego na stronie internetowej Komisji Nadzoru Finansowego.

Wyszukiwanie na liście zostało ułatwione dzięki możliwości filtrowania. Podmiot możesz wyszukać po nazwie lub określić rodzaj zawiadomienia, które Cię interesuje. Zajmuje więc to tylko chwilę, a pozwala uniknąć błędnych decyzji inwestycyjnych.

W jakich sytuacjach dany podmiot może zostać usunięty z czarnej listy KNF?

Usunięcie podmiotu z czarnej listy KNF występuje na pisemny wniosek podmiotu, którego sytuacja została wyjaśniona na skutek działalności prokuratory. KNF usuwa więc podmiot w poniższych sytuacjach:

  • nastąpiła prawomocna odmowa wszczęcia postępowania przygotowawczego,
  • postępowanie przygotowawcze zostało prawomocnie umorzone,
  • sąd wydał prawomocne orzeczenie kończące postępowanie karne inne niż wyrok skazujący,
  • sąd wydał wyrok warunkowo umarzający postępowanie karne.

Nie można więc skutecznie wnioskować o usunięcie z listy ostrzeżeń publicznych tak długo, jak długo toczy się postępowanie “monitorowane” przez KNF.

Jakie korzyści dla pożyczkobiorców daje lista ostrzeżeń KNF?

Jedną z grup, która może w dużym stopniu skorzystać z czarnej listy Komisji Nadzoru Finansowego, są osoby zainteresowane wzięciem pożyczki. Mogą oni sprawdzić, czy w stosunku do podmiotu, który przedstawił im ofertę, nie toczy się aktualnie postępowanie prokuratorskie w związku z prowadzoną działalnością.

Sprawdzenie firmy na czarnej liście powinno być więc oczywiste dla pożyczkobiorcy. Pozwoli ono uniknąć zawiązania umowy z podmiotem, który potencjalnie łamie prawo.